مدیران گروه مالی فیروزه در رویداد «فیروزه پلت» که عصر روز گذشته (10 مهر) برگزار شد، از آینده استارت‌آپ‌های ایرانی و چیزی که در مسیر پیش رو به آن نیاز دارند، گفتند. «رامین ربیعی»، مدیرعامل فیروزه پیش‌بینی کرد که ورود استارت‌آپ‌ها به بازار سرمایه تا سال‌ها محقق نخواهد شد، از سوی دیگر کارشناس ارشد تامین مالی گروه فیروزه نیز تاکید کرد که در فرایند جذب سرمایه، سوتفاهم‌های بسیاری بین شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران رخ خواهد داد که باید آن را مدیریت کرد.
برای داشتن یونیکورن، باید نظرمان را درباره ادغام تغییر دهیم
«رامین ربیعی» مدیرعامل گروه فیروزه از فعالیت بیش از ده ساله این گروه گفت و اعلام کرد که اولین سرمایه‌گذاری استارت‌آپی آنها روی پلتفرم شیپور بوده است. ربیعی گفت سرمایه‌گذاری مستقیم در استارت‌آپ‌ها، مشاوره به شرکت‌های استارت‌آپی و تاسیس مرکز رشد کنترل تک برای ایجاد استارت‌آپ‌های جدید از ایده‌های موفق جهانی، سه خدمتی هستند که گروه مالی فیروزه به استارت‌آپ‌ها می‌دهد.
به گفته ربیعی، ایران پتانسیل داشتن شرکت‌های یونیکورن (ارزش بالای یک میلیارد دلار) را دارد و اگر می‌خواهیم به این مساله فکر کنیم، هم باید نگاهمان نسبت به مساله ادغام و تملیک بازتر باشد و هم اینکه نباید بازار جهانی را از دست دهیم: «منظورم اروپا یا حتی ترکیه نیست بلکه کشورهایی که تازه در حال توسعه هستند مانند بنگلادش و اتیوپی. باید بتوانیم وارد کشورهای در حال توسعه شویم و پول‌ها را صرف کوبیدن رقیب در داخل کشور نکنیم. استارت‌آپ‌های بزرگ ایرانی نمی‌توانند تا مدت زیادی پول خود را صرف هزینه تبلیغات برای قرارگیری مقابل رقیب‌شان کنند.»
مدیرعامل گروه فیروزه باور دارد که به خاطر شرایط فعلی بازار بورس کشور، ورود استارت آپ‌های ایرانی به حوزه بورس تا مدتها شدنی نخواهد بود و وعده‌های تحقق این امر صرفا به خاطر دلخوشی است: «به همین دلیل بود که فیروزه پلت را راه‌اندازی کردیم. این یک بازار نیست و فقط تجمیع تقاضا برای خرید و فروش می‌کند اما می‌تواند هم مشکل تامین سرمایه را حل کند و هم مشکل فروش سهام در استارت‌آپ‌ها را.»
نحوه جذب سرمایه‌گذاری برای یک استارت‌آپ چگونه خواهد بود؟
«سامان حقیقی»، کارشناس ارشد تامین مالی گروه فیروزه در سخنرانی خود اعلام کرد که مشاوره ادغام و تملیک یکی از مشاوره‌هایی است که در گروه فیروزه انجام خواهد شد و در کنار آن خدمات مشاوره‌ای چون مشاوره در مورد بازار سرمایه، مشاوره شیوه تامین مالی، مشاوره انتشار اوراق بدهی، مشاوره عرضه عمومی اولیه و مشاوره افزایش سرمایه و معاملات بلوکی نیز انجام خواهد شد.
حقیقی می‌گوید که گروه فیروزه در بخش‌های سرمایه‌گذاری اختصاصی نیز کمک یار سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران است و مشاوره‌های جذب سرمایه و مشاوره تاسیس صندوق سرمایه‌گذاری نیز انجام می‌دهد. او فرایند مشاوره جذب سرمایه را فرایندی پیچیده دانست که گروه مالی فیروزه توانسته به اکثر این پیچیدگی‌ها فائق آید.
او در پاسخ به این سوال که فرایند مشاوره جذب سرمایه در دپارتمان مشاوره مالی فیروزه فیروزه چگونه انجام می‌شود؟ به مراحل آن اشاره کرد و گفت:
«در وهله اول مرحله آماده سازی را داریم که در آن با مدیران میانی جلسه می‌گذاریم و تعیین جایگاه شرکت و شرایط فعلی شرکت را تخمین میزنیم و آماده سازی و ساختار دهی فرایند جذب سرمایه را انجام می‌دهیم. بحث بازاریابی گام دوم فرایند مشاوره جذب سرمایه است که در آن تدوین مستندات بازاریابی و امضای توافق نامه محرمانگی و بروزرسانی داده‌ها را انجام می‌دهیم و در نهایت ارزیابی تقاضای اولیه خرید و تهیه لیستی از خریداران بالقوه برای شروع فرایند راستی آزمایی را انجام خواهیم داد.»
حقیقی، راستی آزمایی را بخش سوم مراحل جذب سرمایه دانست که در آن آماده سازی مستندات شرکت برای فرایند راستی آزمایی و همراهی با سرمایه پذیر در فرایند بررسی مستندات حقوق مالی و مالیاتی مابین سرمایه پذیر و سرمایه گذار احتمالی انجام خواهد شد:
«در این قسمت بیشترین سوتفاهم ایجاد می شود و باید آن را درست مدیریت کرد وگرنه همه مراحل به هم می‌خورد. ما با تجربه‌ای که در این سال‌ها کسب کردیم می‌دانیم که در این قسمت ممکن است سرمایه‌پذیر حرف سرمایه‌گذار را درست متوجه نشود و یا بالعکس این ماجرا اتفاق بیفتد. طرفین خواسته‌های یکدیگر را درست درک نمی‌کنند و ما در کنار دو تیم هستیم تا هیچ سوتفاهمی از نظر حقوقی پیش نیاید.»
به گفته حقیقی در بخش آخر نیز نهایی کردن مراحل فرآیند جذب سرمایه اتفاق می‌افتد که در آن آماده سازی توافق نامه خرید و فروش سهام و توافقنامه سهامداران انجام می شود:
«در واقع پیش نویس کردن قراردادها در اینجا صورت می‌گیرد و اخذ پیشنهادهای خرید نهایی نیز انجام خواهد شد. پیش نویس به مذاکره گذاشته خواهد که شاید ماه‌ها مذاکره صرفا روی یک تبصره نیز طول بکشد و هیچ عجله‌ای نباید در این مرحله انجام داد. در این مدت جلسه‌هایی با هماهنگی طرفین برگزار خواهد شد که در آن جلسات پرسش و پاسخ با مدیریت صورت می‌گیرد و در نهایت امضای توافق نامه رخ خواهد داد.»
بازار پسا برجام برای اکوسیستم استارت‌آپی
«مسعود حمیدزاده» کارشناس ارشد سرمایه‌گذاری‌های جسورانه نیز در ادامه، با اشاره به سهم یک و نیم درصدی بازار خرده فروشی آنلاین از بازار خرده فروشی کل کشور، تاکید کرد که تجارت الکترونیکی هنوز در اول راه است. او با تفکیک کردن عمر کوتاه اکوسیستم استارت آپی ایران به سه بخش، از دلایل عدم تمایل سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در سال اخیر گفت:
«قبل از برجام بود که زیرساخت‌ها در حال شکل‌گیری بود و دور، دور کارآفرینان بود و آنها توانستند زیرساخت‌های اولیه را تشکیل دهند. بعد از آن به دور خود برجام و پس از آن رسیدیم که رشد‌های بسیاری شکل گرفت و به نوعی دوره شکوفایی بود. استارت آپ‌ها رشد کردند و سرمایه‌گذاران خارجی وارد بازار شدند و همه چیز خوب پیش رفت. اما در دوره سوم یعنی از سال 2018 تا به امروز، استارت‌آپ‌هایی که قصد سرمایه‌پذیری دارند خیلی زیاد هستند ولی سرمایه‌گذاری تمایلی به این کار ندارد. سرمایه‌گذاران خارجی که رفته‌اند و وی‌سی‌های داخلی نیز استرس سرمایه‌گذاری دارند.»
او تاکید می‌کند که شرایط بد اقتصادی باعث این موضوع شده و اذعان دارد که این شرایط در همه جای دنیا در یک برهه زمانی رخ داده و کشورها از آن گذر می‌کنند: «ایران هم از آن گذر می‌کند.»
وی در نهایت اعتقاد دارد که استارت آپ ها باید فعالیت‌های خاصی در چارت برنامه‌ریزی خود داشته باشند تا در این شرایط به موفقیت برسند: «استراتژی که باید داشته باشند این است که آنها باید در وهله اول به بقای خود فکر کند و هزینه‌هایشان را کنترل کنند. بدون حساب و کتاب بازاریابی نکنند و به مساله ادغام و تملیک فکر کنند و افکارشان نسبت به این مساله باز باشد.»
