دکتر مهراد فخرالدینی، متخصص قلب و عروق
امروزه بیماری‌های عروق کرونر در تمام دنیا شایعترین علت مرگ ومیر در هر دو جنس می‌باشند.
موضوعی که در مقاله کوتاه مورد بحث قرار خواهد گرفت.
اهمیت توجه به شیوع و خطر مرگ ومیر بیماری‌های قلبی و عروقی در زنان و تفاوت‌هایی که از نظر علایم و نوع درمان‌ها و سن بروز بیماری‌های عروق کرونر در زنان است.
از طرفی باتوجه به اینکه شیوع بیماری‌های قلبی و عروقی در سنین قبل از یائسگی در زنان بدلیل اثرات محافظتی و پیشگیرانه هورمون‌های زنانگی از مردان کمتر است و سن بروز بیماری در زنان نسبت به مردان معمولاً ده سال دیرتر از مردان است.
ولی بعد از یائسگی شیوع بیماری قلبی در هردو جنس بصورت مساوی و حتی بصورت شایع‌تری درزنان بوده و مرگ و میر بیشتری بدنبال دارد.
علایم سکته‌های قلبی در زنان
علایم بیماری‌های عروق کرونر در زنان نسبت به مردان نسبتاً غیر اختصاصی‌تر و علایم روحی وروانی بیشتر بوده و مجموع این شیوع کمتر و علایم غیر اختصاصی‌تر سبب جدی نگرفتن علایم قلبی در زنان و تشخیص با تأخیر بیشتری انجام می‌شود.
متاسفانه امروزه با توجه با گرایش خانم‌های جوان به استعمال سیگار و اپیدمی چاقی و تغییر شیوه زندگی و الگوی تغذیه‌ای با افزایش شیوع سکته‌های قلبی در سنین جوانی مواجه هستیم.
که لزوم بازنگری و توجه مضاعف به شیوع بیماری‌های قلبی در زنان را ایجاب می‌نماید.
از نظر ریسک فاکتورهای بیماری عروق کرونر نیز تفاوت‌هایی از نظر جنس دیده می‌شود بطوری که قبل از 50 سالگی این بیماری درمردان شایعتر است.
در دهه ششم به نسبت مساوی در هر دوجنس دیده می‌شود. بعد از آن در زنان شایعتر است.
ریسک فاکتور پرفشاری خون 17 درصد در خانمها شیوع بیشتری دارد قبل از 35 سالگی پرفشاری خون در مردان شایعتر است ازسنین 45-54 سالگی و سنین بالاتر تا 75 سالگی بیماری پرفشاری خون در زنان شایعتر است.
ارتباط پرفشاری خون با بیماری عروق کرونر در زنان کمی قویتر از مردان است.
متاسفانه اقدام‌های درمانی در زنان کمتر و دیرتر انجام می‌شود. شیوع بیماری قلبی و عروقی در زنان دیابتی دو برابر شایعتر بوده و شانس بستری شدن و حوادث حاد قلبی در زنان دیابتی شایعتر است.
سندروم متابولیک درهر دوجنس به یک نسبت دیده می‌شود.
سطح خونی و پاترن پروفیل چربی خون در زنان قبل و بعد یائسگی دچار تغییراتی می‌شود که احتمالابواسطه تغییرات هورمون‌های زنانگی در افزایش میزان بروز بیماری‌های قلبی و عروقی مؤثر می‌باشند.
سطح کلسترول HDL کاهش و سطح کلسترول توتال و سطح کلسترول LDL افزایش می‌یابد.
پیشگیری از سکته‌های قلبی با تغییر سبک زندگی
هرچند استعمال سیگار در زنان نسبت به مردان کمتر است، ولی افزایش گرایش به مصرف سیگاردرزنان جوان در کشورهای درحال توسعه دیده می‌شود و 20 درصد زنان مبتلا به سکته قلبی سیگاری هستند.
خطر ابتلای به بیماری عروق کرونر در زنان سیگاری بیش از مردان سیگاری است.
فاکتورهای سیکو سوشیال ارتباط قوی‌تری با ریسک بیماری‌های قلبی و عروق در زنان نسبت به مردان دارد.
تغییر شیوه زندگی مثل فعالیت ورزشی منظم و محدود کردن مصرف مقادیر متوسط الکل در زنان اثرات محافظتی بیشتری بر علیه بیماری قلبی دارد.
مصرف میوه و سبزیجات در پیشگیری از بیماری قلبی در زنان مفیدتر بوده است.
از نظربروز علایم سکته قلبی در زنان علایم غیر اختصاصی‌تر مثل تهوع و استفراغ و سوء هاضمه و مشکلات گوارشی و تعریق و خستگی و تنگی نفس و... درد شانه درغیاب درد قفسه سینه شایعتر بوده و علایم خفیف‌تری را تجربه می‌کنند وعلاوه بر تفاوت‌هایی که در بروز علایم دارند وجود بیماری‌های همزمان مثل پرفشاری خون شایعتر است و علایم دیرتر بروز می‌کنند و شانس یافته‌های بالینی پرخطر مثل نارسایی قلبی در زنان بیشتر است.
امکان بستری زنان با درد قفسه سینه در بیمارستان بیشتر و شایعتر از مردان است، ولی درزنان که با تشخیص درد قفسه سینه یا سندروم حاد کرونری بستری می‌شوند احتمال علل غیرقلبی درد قفسه یا اسپاسم عروق کرونر بیشتر از مردان است.
بیشتر بخوانید: