نوعی از امواج، مغز را هنگام خواب پاکسازی می‌کنند

به گزارش ایسنا و به نقل از نیوساینتیست، به نظر می‌رسد امواج حاصل از فعالیت الکتریکی مغز، عناصری را که می‌توانند به سلول‌های مغز آسیب برسانند، هنگام خواب از بین می‌برند و مغز را پاکسازی می‌کنند. این فرآیند می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌های تخریب‌کننده عصب مانند آلزایمر داشته باشد.

"لائورا لویس"(Laura Lewis)، پژوهشگر "دانشگاه بوستون"(BU) و سرپرست این پژوهش گفت: خواب، اهمیت بسیاری در پاکسازی عناصر زائد و سمی از مغز دارد. کم‌خوابی، با تولید توده‌های پروتئین‌هایی از جمله آمیلوئید بتا در ارتباط است که می‌توانند به بروز بیماری آلزایمر منجر شوند.

امواج مغزی، توسط شبکه‌های بزرگی از سلول‌های مغزی ایجاد می‌شوند. اگرچه اطلاعات مربوط به عملکرد این سلول‌ها، نامشخص است اما موضوع واضح در مورد آنها این است که هنگام خواب عمیق، آهسته‌تر و هنگام بیداری، سریع‌تر کار می‌کنند. لویس و گروهش برای بررسی نقش امواج مغزی در پاکسازی مغز، از کلاه‌های مخصوص ثبت نوار مغزی استفاده کردند تا فعالیت الکتریکی مغز 13 داوطلب را هنگام خواب ارزیابی کنند.

پژوهشگران در همان زمان، سطح اکسیژن خون و مایع مغزی-نخاعی را نیز اندازه‌گیری کردند. آنها در بررسی‌های خود دریافتند که امواج مغزی مایع مغزی- نخاعی، هنگام خواب به مدت 20 ثانیه درون و بیرون از مغز جریان دارد و عناصر زائد را از بین می‌برد. موج داخلی، توسط الگوهای امواج آهسته فعالیت الکتریکی موسوم به امواج دلتا پیشروی می‌کند.

این امواج مغزی، در تحکیم خاطرات هنگام خواب نیز نقش مهمی دارند. پژوهشگران در این بررسی دریافتند که این امواج، با جریان خون بیرون از مغز نیز برخورد دارند و می‌توانند به تعادل حجم کل مایعات اطراف مغز کمک کنند.

لویس ادامه داد: افرادی که به بیماری‌های تخریب‌کننده عصب مانند آلزایمر مبتلا هستند، امواج مغزی کمتر و ضعیف‌تری دارند؛ در نتیجه باید امواج کمتری از مایع مغزی- نخاعی را نیز در آنها انتظار داشته باشیم. این موضوع می‌تواند بر نحوه پاکسازی عناصر زائد نیز موثر باشد. با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا پاکسازی ناقص هنگام خواب می‌تواند دلیل یا نشانه‌ای برای بروز بیماری‌هایی مانند آلزایمر باشد یا خیر.

فقط یک خواب ناقص می‌تواند به شکل‌گیری آملوئید بتای بیشتر در مغز منجر شود اما این موضوع ترسناکی نیست.

لویس افزود: گاهی اوقات انسان‌هایی که خواب کافی ندارند، امواج الکتریکی آرام‌تری را در شب بعد خواهند داشت و همین موضوع می‌تواند روشی برای جبران خواب ناقص توسط مغز باشد.

این پژوهش، در مجله "Science" منتشر شده است.