روزنامه هفت صبح - مصطفی آرانی: این هفته، بلژیک برای نخستین بار، یک زن را در مقام ریاست دولت یا همان نخستوزیری خود دید. همین موضوع بهانهای شد تا به زندگی او و هفت رئیس دولت دیگر بپردازیم که در سراسر جهان و البته بیشتر در اروپا، بهعنوان رئیس دولت، نخستوزیر یا رئیس جمهور مشغول فعالیت هستند.
طبیعی است که در این فهرست، صرفاً به افرادی پرداختیم که در حال حاضر در دفتر کار خود بهعنوان رئیس دولت حضور دارند وگرنه جهان، بهخصوص در تاریخ معاصر خود، کم رئیس دولت خانم نداشته است.
8 رئیس دولت خانم جهان
جهان، برای اولین بار در 21 جولای 1960 یعنی حدوداً 70 سال پیش، برای نخستین بار یک زن را در دفتر نخستوزیری دید. آن زن سیریماو بندارانایکه نام داشت که به مدت 4 سال و 249 روز، رئیس دولت سریلانکا بود.
این خانم البته به راحتی به این مرحله از سیاست رسیده بود چرا که شوهرش از نخستوزیران قبلی سریلانکابود که از سال 1956 تا زمان ترورش به دست یک راهب بودایی در سال 1959 در این سمت کار کرد.
در واقع این خانم بلافاصله بعد از شوهر خود نخستوزیر و موفق شد برای سه دوره از 1960 تا 1965، از 1970 تا 1977 و ا ز 1994 تا 2000 نخستوزیر سریلانکا شود. او در سال 2000 فوت کرد، اما حتی دخترش نیز از این مزایای خانوادگی استفاده کرد و رئیس جمهوراین کشور آسیای شرقی شد.
از آن زمان تاکنون جهان کم به خود رئیس دولت زن ندیده است و در خاطره جمعی ما نیز دوره حکمرانی افرادی مثل ایندیرا گاندی، بینظیر بوتو و مارگارت تاچر باقی مانده است. این نوشته، اما تلاشی است برای بررسی زندگی شخصی و سیاسی هشت نخستوزیر و رئیس جمهور فعلی در جهان.
مته فردریکسن، نخستوزیر دانمارک
خانم فردریکسن از تابستان امسال بهعنوان نخستوزیر دانمارک انتخاب شده است. او با 41 سال سن، جوانترین رئیس دولت در این کشور است. او در سا ل 1977 در خانوادهای معمولی با پدری حروفچین و مادری معلم متولد شده و تحصیلات خود را در دانشگاه آلبورگا دانمارک در علوم اداری و اجتماعی به پایان رسانده است.
فردریکسن از سال 2001 یعنی از 24 سالگی بهطور جدی وارد سیاست شده است و نخستین سمتش عضویت در فلکتین، پارلمان دانمارک بهعنوان منتخب استان کپنهاگ بوده است.
با اینحال ارتقای او در سمتهای عالی دولتی مربوط به 10 سال بعد است که او توانست ابتدا وزارت کار و سپس وزارت دادگستری دانمارک را اداره کند و پس از دورهای فعالیت بهعنوان رهبر حزب سوسیال دموکرات و البته رهبر اپوزیسیون دولت، نهایتاً در ژوئن سال 2019 بهعنوان نخستوزیر دانمارک معرفی شود.
خانم فردریکسن، از سال 2003 تا 2014 با آقایی بهنام اریک هر، ازدواج کرده بود و از او دو فرزند دارد، اما حالا با بازیگری دانمارکی بهنام بوتنگبرگ همخانه است.
سوفی ویلمز، نخستوزیر بلژیک
سوفی ویلمز در ژانویه 1975 متولد شده است و 44 سال سن دارد. او فارغالتحصیل رشته ارتباطات کاربردی، تبلیغات و بازاریابی در بروکسل است. او همچنین دارای یک مدرک در حوزه مدیریت مالی است. سوفی ویلمز نخستوزیر جدید بلژیک در سال 2000 میلادی با عضویت در شورای شهر اوکل در جنوب بروکسل، وارد دنیای سیاست شد.
مسئولیتهای او تا سال 2015 در سطح محلی باقی ماند ولی این را هم باید گفت که پس از تکمیل تحصیلاتش بهعنوان مدیر مالی در پروژهای مربوط به همکاریهای بینالمللی و گسترش اتحادیه اروپا در کمیسیون اروپا مشغول به کار شد. سوفی ویلمز پیش از آنکه در سال 2015 بهعنوان وزیر بودجه، وارد دولت شود، در سال 2014 عضو پارلمان بلژیک بود.
او همین چند روز پیش بهعنوان نخستین رئیس دولت زن در بلژیک منتخب شد. او با یک مرد استرالیایی بهنام کریستوفر استون ازدواج کرده و چهار فرزند دارد. البته این را هم باید گفت که خانم ویلمز در حالی روز شنبه 26 اکتبر از سوی کمیته وزارتی برای این سمت تعیین شد که اکثریت پارلمان را در اختیار ندارد و از این روست که تاو گفته در دولت موقت فرصت زیادی برای انجام کاری ندارد و درخواست کرده که هر چه سریعتر دولت ائتلافی تشکیل شود.
آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان
مرکل که در میان طرفداران خود به موتی یا مادر معروف است 65 سال سن دارد و از سال 2005 تاکنون یعنی بهمدت 14 سال، صدراعظم آلمان بوده است. البته او گفته در سال 2021 دیگر برای کسب عنوان صدراعظمی کاندیدا نخواهد شد.
او که دکترای شیمی دارد و ظاهراً در دوران دانشگاه درسش را هم خوب میخوانده، کار خود را بهعنوان نماینده مجلس از سال 1991 آغاز کرده است. در دو دوره بین سالهای 1991 تا 1998 دو وزارتخانه را اداره کرده و بعد از آن در سمتهای حزبی فعالیت کرده تا اینکه به صدارت اعظمی در آلمان رسیده است.
خانم مرکل، صدراعظم آلمان که تا بهحال دو بار هم ازدواج کرده، اساساً فرزندی از خود ندارد. مرکل از ازدواج اول خود که در سال 1977 و در 23 سالگی انجام داد و پنج سال بهطول انجامید بچهای ندارد و وقتی در سال 1998 یعنی در 44 سالگی هم برای بار دوم ازدواج کرد، احتمالاً فکر کرد که برای مادر شدن، کمی دیر شده است. مرکل البته نامادری دو فرزند همسر فعلی خود است.
شیخ حَسینه واجد، نخستوزیر بنگلادش
10 سال است که نخستوزیر بنگلادش است. او که بزرگترین فرزند شیخ مُجیبالرحمن بنیانگذار این کشور جنوب شرقی آسیا است از سال 1996 تا 2001 بهعنوان نخستوزیر در این کشور فعالیت کرده و رکورد طولانیترین دوره نخستوزیری در تاریخ بنگلادش را در کارنامه دارد.
خانم حسینه از سال 1981 یعنی شش سال پس از مرگ پدرش وارد سیاست شد و رهبری حزب عوامی لیگ در بنگلادش را بهعهده گرفت. در همین سمت او تا به حال دو دوره ریاست اپوزیسیون را به عهده دارد و برای چهار دوره هم نخستوزیر شده است که البته دو دوره پایانی آن، در نتیجه انتخاباتهایی بوده که نتیجه آن مورد انتقاد احزاب مخالف و برخی ناظران بینالمللی قرار گرفته است.
حسینه در لیست 100 زن تأثیرگذار جهان در سال 2018، رده بیستوششم را به خود اختصاص داده و یکی از قدرتمندترین رهبران جهان بهحساب میآید. او از سال 1968 تا 2009 همسر وازد میاح، دانشمند اتمی بوده و از او دو فرزند دارد.
ارنا سلبرگ، نخستوزیر نروژ
58 سال دارد و از سال 2013 بهعنوان دومین نخستوزیر نروژ در تاریخ این کشور مشغول فعالیت است. در دورههای 1983-1979 و 1989-1987 عضو شورای شهر برگن بود و از سال 1989 یکی از اعضای استورتینگ، پارلمان نروژ شده است. او برای دورهای رهبر انجمن زنان حزب محافظهکار بوده است و از سال 2001 تا 2005 وزیر "دولت محلی و توسعهای منطقهای" میشود.
در اواخر این دوره یعنی از سال 2004، او رهبر اپوزیسیون میشود و با پیروزی در انتخابات 2013 پس از گروهارلم بروندلاند، دومین نخستوزیر زن نروژ نام میگیرد. سولبرگ در برگن نروژ زاده شد. وقتی 16 سال داشت در مدرسه مشکل داشت و تشخیص دادند مشکل خوانشپریشی دارد.
با این وجود در کلاس دانشآموز فعالی بود. در سال 1986 از دانشگاه برگن در رشته جامعهشناسی، علوم سیاسی، آمار و اقتصاد کارشناسی ارشد گرفت. در 1996 با یک تاجر و از اعضای قبلی حزب محافظهکار بهنام سیندر فینس (Sindre Finnes) ازدواج کرد و از او دو بچه دارد.
کولیندا کیتاروویچ؛ رئیس جمهور کرواسی
خانم کیتاروویچ 51 ساله، از فوریه سال 2015 رئیس جمهور کشور جمهوری کرواسی است. او اولین زن و جوانترین کسی است که پس از اولین انتخابات چند حزبی به این مقام در کرواسی دست یافته است.
او که در دانشگاه زاگرب، آکادمی دیپلماتیک وین و دانشگاه جرج واشنگتن تحصیل کرده و مدرک دکترا از دانشگاه زاگرب دارد؛ روند سیاسی خود را از سال 2003 بهعنوان وزیر امور اروپا در کرواسی آغاز کرده است. او از سال 2005 تا 2008 وزیر امور خارجه و اولین وزیر اروپا بهطور همزمان بود.
کیتاروویچ همچنین از سال 2008 تا 2011 سفیر کرواسی در آمریکا و از 2011 تا 2014 معاون دبیرکل ناتو بود. او هنوز هم بالاترین مقام رسمی زن است که در ساختار اداری ناتو خدمت کرده است. کیتاروویچ در سال 1996 ازدواج کرد و دو فرزند با نامهای کاترینا و لوکا دارد.
سفر او در سال 1396 به ایران حاشیهساز بود چرا که یکسری عکس در فضای مجازی منتشر شده و او را با پوششی نامناسب در ساحل نشان میداد. البته بعدها مشخص شد که این عکسها، متعلق به او نیست و کوکو آوستین، مدل آمریکایی را نمایش میدهد.
با اینحال آن تصاویر و البته استقبال گرم او از بازیکنان کرواسی در پایان مسابقه فینال جام جهانی اخیر که البته بازی را باخته بودند؛ او را به یکی از مشهورترین سیاستمداران زن جهان در ایران تبدیل کرده است.
آنا برنابیچ، نخستوزیر صربستان
44 سال دارد و از تابستان سال 2017 بهعنوان نخستوزیر صربستان مشغول به فعالیت است. او نخستین زنی است که در این کشور به این سمت میرسد. خانم برنابیچ، در دانشگاه، در رشته مدیریت بازرگانی درس خوانده و قبل از ورود به سیاست برای چندین و چند نهاد بینالمللی فعالیت کرده بود.
او از 11 آگوست 2016 میلادی، وزیر اداره امور عمومی و حکومت محلی صربستان بوده است. او در سال 2018 توسط نشریه فوربز بهعنوان نود و یکمین زن تأثیرگذار در جهان و بیست و یکمین زن در حوزه رهبران سیاسی انتخاب شده است. این خانم البته نخستین زن در صربستان و پنجمین رئیس دولت در جهان است که خود را به طور آشکارا یک همجنسگرا معرفی کرده است.
یکی از تاریکترین نقاط دوره نخستوزیری او مربوط به یک مصاحبه در سال 2018 با یک رسانه آلمانی است که او در آن، قتل عام سربرنیتسا که در آن صربها، مسلمانان را بهطور دلخراشی به قتل رساندند را انکار کرد. این انکار حتی توسط کمیسیون اروپا نیز محکوم شد.
جاسیندا کیت لورل آردرن؛ نخستوزیر نیوزیلند
این خانم 39 ساله، دو سال است که نخستوزیری نیوزیلند را به عهده دارد و جوانترین نخستوزیر این کشور از سال 1856 است و همچنین لقب جوانترین زنی که توانسته در 37 سالگی ریاست دولت یک کشور را به عهده بگیرد را نیز در کارنامه دارد.
او تقریباً از همان زمان، رهبر حزب کارگر در این کشور نیز است. او اولین بار در انتخابات سراسری 2008 بهعنوان نمایندهای فهرستی وارد پارلمان شد (نمایندهای که شخصاً در حوزه انتخابیهاش پیروز نشده ولی بر اساس فهرست حزب وارد پارلمان شده است).
او از 8 مارس 2017 نمایندگی حوزه انتخابیه مونت آلبرت در پارلمان را برعهده دارد. آردن، فعالیت سیاسی خود را در سال 2001 و در دفتر نخستوزیر نیوزیلند آغاز کرد و بعد از آن هم در بریتانیا، مشاور تونی بلر، نخستوزیر بریتانیا شد. او یک همخانه دارد و بعد از بینظیر بوتو دومین رئیس دولتی است که در طول دوره ریاست خود، بچهدار میشود.