به گزارش ایسنا، هفته کتاب با هدف ترویج کتابخوانی 26 سال است که برگزار میشود. در این هفته برنامههای فشردهای توسط نهادهای مربوط و گاه نامربوط به کتاب برپا میشود. این هفته در حالی در آستانه بیست و هفتسالگی خود قرار دارد که به نظر میرسد در میان مردم تقریبا شناختهشده نیست، پس میتوان این پرسش را مطرح کرد که آیا این هفته در جهت هدف خود که ترویج کتاب و کتابخوانی است، درست حرکت میکند یا از اهداف خود دور شده است؟
هومان حسنپور، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران و عضو شورای سیاستگذاری بیست و هفتمین دوره هفته کتاب در گفتوگو با ایسنا، در اینباره اظهار کرد: ممکن است نظرم درباره هفته کتاب کاملا با شما متفاوت باشد. امکان دارد هفته کتاب از اهداف خود دور شده باشد ولی اینطور نیست که با اهداف خود در تضاد باشد. اگر ما بتوانیم برخی از روندها را اصلاح کنیم و هفته کتاب را در مسیر دیگری بیندازیم، این هفته میتواند ظرفیت بزرگی برای کتاب باشد.
او افزود: ما در این هفته، هفت روز زمان میگذاریم تا نظر رسانهها و فضای اطلاعرسانی، نهادها و سازمانها را به کتاب جلب کنیم و در دل آنها بذری بکاریم، بنابراین باید بر روی برنامههای این هفته ماهها وقت بگذاریم نه اینکه یک یا دو ماه قبل جلسهای بگذاریم که برای این هفته چه برنامههایی باید داشته باشیم. بهنظرم یک یا دو هفته بعد از هفته کتاب باید برای برنامههای هفته کتاب سال بعد فکر کرد و برنامهریزی داشت؛ در این صورت ثانیههای هفته کتاب مانند طلا برای کتاب خواهد بود.
حسنپور درباه اینکه چرا رویههای هفته کتاب با گذشت 27 دوره از آن به همان شکل بوده و تغییری نداشته است، بیان کرد: این موضوع میتواند دلایل متفاوتی داشته باشد؛ گاهی نهادییدرگیر میشوند که به صورت تخصصی عمل نمیکنند. شاید دلیل دیگر این باشد که نقش بخش خصوصی کمتر شده و هفته کتاب وجه دولتی پیدا کرده باشد. زمانی هم که برنامهای وجه دولتی پیدا میکند، ساختارش بر اساس چارچوب دولتی پیش میرود. چارچوب دولتی نیز تعریفی دارد. زمانی که صنف کار خود را انجام میدهد و برای آن زمان میگذارد حاصلی که دارد با کار دولتی متفاوت است. اگر محور صنف و مردم باشند (یا به تعبیری فراگیرتر بخص خصوصی و مردم) و نهادها و سازمانها بگویند ما چه کاری میتوانیم برای شما انجام بدهیم در این صورت هفته کتاب نتیجه دیگری خواهد داشت.
او ادامه داد: شورای سیاستگذاری هفته کتاب باید یک سال قبل از شروع هفته کتاب کارها را انجام بدهد و ببیند خواسته صنف، دستاندرکاران نشر و فروش کتاب اعم از تولیدکنندگان محتوا، ناشران، موزعان و کتابفروشان از یکسو و مخاطبان از سوی دیگر چیست و آنها چه میگویند و بعد از آنها استفاده کند. در این میان سازمانها میتوانند بگویند من میتوانم این کار را برای شما انجام بدهم یا ندهم. در این حالت اتفاقات خوبی رخ میدهد. اما شورای سیاستگذاری دو ماه قبل از شروع هفته کتاب شروع به کار میکند و جلساتی برگزار میکند که به صورت روزانه هم نیست. آنجا میگویند اول شعار انتخاب کنیم بعد فلان کار را انجام بدهیم. سیستم کاری به صورت سیستم بروکراسی اداری است و نهایتا عمرش دو ماه است. مثلا اگر یک سال زمان میگذاشتیم و جلسات به صورت متوالی برگزار میشد، نظرسنجیهای دقیقی صورت میگرفت و همچنین آسیبشناسی دقیقی داشتیم در این صورت ثانیههایش برای کتاب ارزشمند بود. نکته دیگری که وجود دارد این است که مشخص نیست برای آینده، آیا در برنامهریزیهای کلان نقش دارید یا نه. اگر این موضوع به صورت دقیق مشخص شود میتوان از ظرفیتها به صورت کامل استفاده کرد.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران و عضو شورای سیاستگذاری بیست و هفتمین دوره هفته کتاب با بیان اینکه امسال سال گذار اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران بود، خاطرنشان کرد: البته اینطور نیست که ما بگوییم حالا که برنامههای هفته کتاب به این شکل است، ما بیاییم و هفته کتاب را رها کنیم؛ اگر فکر میکنیم میتوانیم تأثیر بگذاریم در حد زمانی که به بازی گرفته شدهایم باید کار کنیم. اتحادیه برنامههای مقطعی و هماهنگ با سایر نهادها و شورای سیاستگذاری هفته کتاب دارد.
او در ادامه بیان کرد: در فرصت کمی که ما در اتحادیه برای هفته کتاب داشتیم با توجه به تغییرات هیأتمدیره، هفته کتاب را رها نکردیم درحالی که میتوانستیم بهانه خوبی داشته باشیم. جدا از شعار هفته کتاب یعنی «حال خوش خواندن» ما برنامههای تخصصی دیگری در حوزه کتاب داریم که درباره کتابفروشیهای محلههاست. متنهایی آماده کردهایم که بین کتابفروشان توزیع میشود تا روی درشان نصب کنند. هدفمان هم این است که مردم را تشویق کنیم با کتابفروشیهای محلی آشنا شوند و با آنها آشتی کنند. به نظر ما اگر یک کتابفروشی محلی وجود داشته باشد، میتواند آن منطقه را تمیز نگه دارد و ارتقا بدهد. حسن دیگر کتابفروشیهای محله این است که برای مخاطبان خود زمان بسیاری میگذارند و به نوعی مرجع تلقی شده و بین مخاطب و فروشنده کتاب نوعی دلبستگی برقرار میشود. کتابفروشیهای محله کاربری قویای دارند که متأسفانه آن را نادیده گرفتهایم اما اتحادیه بر روی این موضوع حساسیت دارد و محور کارهایش در هفته کتاب همین موضوع است.