روزنامه جام‌جم: چند وقتی است وجود گوگرد در بنزین‌ها خبرساز شده است. خیلی‌ها زیر بار این حرف و حدیث‌ها نمی‌روند. اما بعضی که داعیه سلامت مردم را دارند، روی حرف‌شان ایستاده‌اند و کوتاه نمی‌آیند. وجود گوگرد حتی اگر شایعه هم باشد، باز هم زنگ خطری است که نباید به آن بی‌توجه بود. این ماده می‌تواند سلامت خیلی از افراد به‌ویژه افراد حساس را در معرض خطر قرار دهد.
گوگرد، عنصری شیمیایی است که در تمام بافت‌های زنده وجود دارد و بعد از کلسیم و فسفر فراوان‌ترین ماده معدنی در بدن انسان است و در سیر، پیاز و بروکلی نیز یافت می‌شود. با وجود تمام فوایدی که گوگرد دارد، اما مانند هر ماده مفید دیگری، وقتی بدن بیش از حد در معرض آن قرار گیرد، می‌تواند خطرناک و مضر باشد.
گوگرد، ماده‌ای طبیعی در نفت خام است که در بنزین و سوخت‌های دیزلی یافت می‌شود که معمولا آن را از مواد سوختی جدا می‌کند. گوگرد موجود در بنزین اثربخشی سیستم‌های کنترل انتشار سوخت را دچار آسیب کرده و به آلودگی هوا منجر می‌شود. کاهش حجم گوگرد موجود در بنزین طبیعتا باعث عملکرد بهتر سیستم کنترل انتشار سوخت شده و در نتیجه آلودگی هوا هم کاهش می‌یابد.
در سال 2000 میلادی، برنامه‌ای جهانی با هدف کاهش گوگرد بنزین تصویب شد و به مورد اجرا درآمد که بنابرآن، حدود 90 درصد از میزان گوگرد موجود در بنزین کاهش یافت و از فناوری‌های کنترل انتشار سوخت در خودرو‌ها و کامیون‌ها استفاده کردند که آلودگی هوا را کاهش داد.
مشکلات تنفسی و چشمی
گوگرد موجود در سوخت بنزین علاوه بر تأثیری که می‌تواند روی آلوده کردن هوا بگذارد، به طور قطع اثرات منفی را هم متوجه انسان می‌کند. بنزین بعد از احتراق وارد هوا شده و انسان با قرار گرفتن در محیط، آن را استشمام می‌کند. در صورتی که میزان گوگرد موجود در بنزین بالا باشد، هنگام تنفس وارد بدن شده و مشکلاتی را ممکن است برای بدن ایجاد کند. معمولا محققان بر این باورند که گوگرد سمیت پایینی دارد.
مسمومیت با گوگرد معمولا استنشاقی است و از طریق تنفس آن رخ می‌دهد و تماس مداوم با گوگرد، تحریک‌های غشا‌های مخاطی را به دنبال دارد. بسیاری از افراد که ساعت‌های طولانی در معرض این ماده قرار می‌گیرند، مبتلا به برونشیت و دچار سرفه‌های متعدد و ناراحتی‌های تنفسی می‌شوند.
آسم شایع‌ترین مشکل تنفسی و از بیماری‌های مزمن ریوی است که ممکن است به‌دنبال تنفس گوگرد در بدن ایجاد شود و باعث تحریک راه‌های هوایی و سرفه، خس‌خس سینه، گلودرد و کوتاه شدن حجم تنفس شده و دی‌اکسید گوگرد سنگین‌تر از هواست و وقتی بدن در محیطی بسته و مملو از آن قرار می‌گیرد، در مواردی حتی می‌تواند باعث خفگی و مرگ شود.
از دیگر مشکلات تنفسی حاصل از تنفس گوگرد می‌توان به آمفیزم اشاره کرد. در مبتلایان به آسم، قرار گرفتن در معرض گوگرد، علاوه بر این که می‌تواند باعث سفتی ماهیچه‌های ریه در آن‌ها شود، ممکن است باعث بروز واکنش‌های آنافیلاکتی شود که جان آن‌ها را به خطر می‌اندازد. ترکیب دی‌اکسید گوگرد با دیگر آلاینده‌های هوا ممکن است حتی بیماری‌های قلبی را هم به دنبال داشته باشد.
مشکلات چشمی و پوستی
معمولا مسمومیت‌های ناشی از قرار گرفتن در معرض گوگرد عوارض و مسمومیت‌های پوستی حادی به دنبال ندارد، بلکه بیشتر در تماس با بدن، موجب تحریک‌پذیری چشم‌ها و واکنش‌های پوستی می‌شود. علاوه بر این، گوگرد، غشا‌های مخاطی را هم تحریک می‌کند.
بسیاری از کارگران معدن که در معرض دی‌اکسید گوگرد قرار دارند، دچار اختلالات چشمی و تنفسی، برونشیت مزمن و اثرات سینوسی مزمن می‌شوند. گوگرد همچنین با اثر روی چشم‌ها، ممکن است تاری دید ایجاد کند. تماس پوست با دی‌اکسید گوگرد، درد، قرمزی و ایجاد تاول‌های پوستی را هم به‌ویژه در غشا‌های مخاطی به دنبال دارد.
مشکلات مغزی
گوگرد زمانی که در حجم بالا استنشاق شود، می‌تواند منجر به مرگ سلول‌های مغزی شود که در نهایت آسیب‌های مغزی را ایجاد می‌کند. علائم مرتبط با آسیب مغزی که باید جدی گرفته شود عبارتند از نابینایی، ناهماهنگی بین عضلات، وقوع صرع و حتی مرگ.
عوارض گوارشی
معمولا بلع دی‌اکسید گوگرد امر شایعی نیست، چرا که به صورت گاز در محیط وجود دارد. اما در مواردی که غذا یا نوشیدنی در محیطی حاوی این گاز وجود داشته باشد و فرد به‌ویژه افراد مبتلا به آسم آن را بخورند، باعث سفت شدن ماهیچه‌های ریه در آن‌ها می‌شود. در مواردی هم ممکن است حالت تهوع، استفراغ و درد‌های شکمی رخ دهد.
تماس طولانی مدت با گوگرد
گوگرد معمولا بوی تندی دارد و چنانچه مدتی طولانی در معرض آن قرار گرفته باشید ممکن است حس بویایی شما را تغییر دهد که در نتیجه می‌تواند عفونت‌های تنفسی، علائم برونشیت مزمن و کاهش عملکرد ریوی را به‌دنبال داشته باشد. این حالت برای کودکان خطر بیشتری دارد.
ژن‌ها را تغییر نمی‌دهد
بسیاری بر این باورند که شاید قرار گرفتن در معرض عنصر گوگرد موجود در بنزین و استنشاق آن می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را هم ایجاد کند، اما مطالعات نشان می‌دهد که گوگرد از این نظر بی‌خطر است و توانایی ایجاد تغییرات ژنتیکی و بروز انواع سرطان‌ها را ندارد و حتی از نظر باروری هم نمی‌تواند مشکلی را متوجه انسان کند.
کودکان
کودکان به دلیل سطح ریه بیشتر، نسبت وزن بدن و افزایش حجم تنفس دی اکسید گوگرد در دقیقه معمولا در مقایسه با افراد بالغ، بیشتر در معرض خطر قرار دارند. علاوه بر این، از آنجا که دی‌اکسید گوگرد سنگین‌تر از هواست و در سطوح پایین‌تر تجمع می‌یابد، کودکان به دلیل قد کوتاه‌تری که دارند، در معرض استنشاق حجم بیشتری از آن هستند و خطر مسمومیت آن‌ها بیشتر است.
کودکان همچنین از نظر واکنش‌های پوستی هم در مواجهه با دی‌اکسید گوگرد حساس‌تر هستند و ممکن است علائم شدیدتری از خود نشان دهند.
منبع: atsdr
