قطعی اینترنت در روزهای اخیر مشکلات زیادی را برای کسب‌وکارهای اینترنتی به وجود آورد و بزرگترین قشری که مورد هدف این مشکلات قرار گرفتند، برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان بودند. گزارش‌ها حکایت از این دارد که بسیاری از پروژه‌های برنامه‌نویسان کشور معلق باقی ماندند و عده زیادی از آنها نیز همچنان با مشکلات درگیر هستند.
100 درصد ضرر
«حسین امین تبار» مدیر ارشد فنی پوشه که در زمینه ارسال نوتیفیکیشن (اعلان) فعالیت دارد در گفتگو با دیجیاتو تاکید می‌کند که آنها در این چند روز با دو مشکل اصلی مواجه بودند: «در بحث ارسال نوتیفیکیشن، چند وقتی است که گوگل یک راه ارتباطی دائم بین موبایل‌ها و سرورهای خودش باز کرده تا تمامی اعلان‌ها از این مسیر ارسال شود و به باتری گوشی کاربران فشاری نیاید. این راه گوگل که ما به همراه 90 درصد دیگر کسب‌وکارهای تمام جهان از آن استفاده می‌کنیم، با قطعی اینترنت جهانی مسدود شد و عملا هیچ‌کاری از دست ما برنمی‌آید.»
او می‌گوید ضرری که به مجموعه آنها وارد شده دقیقا یک ضرر 100 درصدی است چرا که هیچ‌گونه درآمدی در این چند روز ایجاد نشده و حتی در کنار این قطعی، ضررهای دیگری نیز به مجموعه زده شده است.
امین تبار می‌گوید سرویس آنها در حال حاضر کار می‌کند و مشتریان می‌توانند پنل خود را ببینند اما عملا هیچ نوتیفیکیشنی را نمی‌توانند ارسال کنند چرا که راه ارتباط جهانی با گوگل بسته شده‌است: «یکی از دلایل اینکه این روزها شاهد حجم زیادی از ارسال پیامک‌های تبلیغاتی کسب‌وکارهای اینترنتی بودیم همین مساله نبود نوتیفیکیشن است.»
مدیر ارشد فنی پوشه برنامه‌نویسی بدون اینترنت را یک چالش حل نشدنی می‌داند چرا که به گفته او برای چند خط کد زدن نیاز به اینترنت است: «کار ما نیاز به دانش روزانه و بلکه کسب دانش ساعتی دارد. ما برای کد زدن باید به منابع و سورس‌های برنامه‌نویسی دسترسی داشته باشیم. در این چند روز عملا از دنیا عقب ماندیم و به کارهایی دست می‌زدیم که پیش‌تر بلد بودیم و هیچ خلاقیتی به ما اضافه نمی‌شد؛ عنصری که برای هر برنامه‌نویس و کسب‌وکار امروزی یک عنصر حیاتی است.»
امین‌تبار تاکید دارد که آنها توانستند در 48 ساعت به روش‌هایی مجموعه را به اینترنت وصل نمایند اما باور دارد که فریلنسرها و دانشجویان برای برقرار این ارتباط به مشکل خورده‌اند. بر اساس گفته‌های او همین 48 ساعت ضربه بزرگی به تیم زده و از آنجایی که همه چیز ناگهانی رخ داده، آنها اصلا آمادگی مقابله با این شرایط را نداشتند. او همچنین به دیجیاتو خبر می‌دهد که بسیاری از جوانان فعال این حوزه در این چند روز پروژه‌هایی را که مدت‌ها رویشان کار می‌کردند از دست دادند.
امین‌تبار تاکید دارد که آنها برای آینده کار انجام می‌دهند و امید دارند که آینده مثل الان نباشد: «اگر آینده هم مثل همین روزها باشد احتمال زیاد مجبور خواهیم شد تا کار را تعطیل کنیم. دوست ندارم به این موضوع فکر کنم و امیدوارم که آینده روشن باشد.»
هشتاد درصد کاهش فروش داشته‌ایم
«حمیدرضا احمدی» مدیرعامل ایوند نیز از چالش سرورهای بین‌المللی مجموعه‌شان به دیجیاتو می‌گوید؛ سرورهایی که با قطع شدن اینترنت جهانی دیگر دسترسی به آنها میسر نبود و در نتیجه سایت ایوند برای چند روز از نظر کاربران داخل کشور غیب شده بود: «ما پیش‌بینی رخداد چنین ماجرایی را نداشتیم و اصلا آمادگی وضعیت کنونی را نداشتیم.» به گفته احمدی آنها مانند خیلی از کسب‌وکارهای دیگر مجبور هستند که از سرورهای خارجی استفاده کنند:
«وضعیت سرور در ایران وضعیت چندان با قدمتی نیست و از همین رو اختلالات و مشکلاتی در گرفتن سرورهای داخل کشور وجود دارد. همچنین باید گفت که گرفتن سرور در ایران هزینه‌های بیشتری نسبت به سرور خارجی دارد و این موضوع صرفا برای کسب‌وکارهای بزرگ توجیه پذیر است که در داخل کشور سرور بگیرند. کسب‌وکارهای کوچک‌تر از پس مخارج و هزینه‌ها بر نمی‌آیند و کسب‌وکارهای متوسط هم ویژگی‌هایی می‌خواهد که یک سرور داخل کشور با هزینه کم پاسخگوی آنها نیست.»
به گفته احمدی وضعیت سرورهای داخلی چندان پایدار نیست و همه این مسائل دست به دست هم می‌دهد تا بسیاری از کسب‌وکارها سرویس خارجی برای پشتیبانی سایت خود داشته باشند: «ما در عرض دو سه روز بخش اعظمی از سرورها را به داخل انتقال دادیم ولی این اقدامی است که معمولا باید بین دو تا سه ماه انجام شود و نه در این بازه زمانی بسیار کوتاه. کار بسیار سخت و هزینه‌بری برای ما بود و تقریبا یه ناممکن را تبدیل به ممکن کردیم.»
احمدی می‌گوید ابزارهای بسیاری نظیر گوگل آنالیتیکس، گیت‌هاب و حتی صحبت کردن خود اعضای تیم در پیام‌رسان‌ها و پرونده‌های گوگل داک و... در این روزها به مشکل خوردند و روند کاری آنها را بسیار کند و فروششان را شدیدا کاهش داده است: «این روزها تجربه یک کاهش فروش هشتاد درصدی را سپری می‌کنیم.»
او با اشاره به مشکلاتی که برای نوتیفیکیشن‌ها پیش آمده نیز می‌گوید که ارسال پیامک تنها گزینه آنها در این چند روز اخیر به حساب می‌آمده، جایگزینی که به زعم او چندان مناسب نیست و نمی‌توان مانورهای مارکتینگی مناسبی روی آن انجام داد. به گفته احمدی آنها در حال حاضر به علت مشکلات گیت لب نمی‌توانند هیچ تغییری در وبسایت خود انجام دهند و ویژگی جدیدی به آن اضافه کنند.
فرار دوباره مغزها
«جواد دادگر» کارشناس فناوری اطلاعات در گفتگو با دیجیاتو از پروژه‌ای می‌گوید که چندین ماه روی آن زحمت کشید و دقیقا در شب ارائه آن به کمپانی خارجی، با اختلال اینترنت مواجه شد: «تا به خودم بیایم و بفهمم اوضاع از چه قرار است کار از کار گذشته بود. من توانستم کمتر از 24 ساعت دوباره خودم را به اینترنت جهانی وصل کنم ولی ایمیل‌هایی از کارفرما دریافت کردم مبنی بر اینکه دیگر قصد همکاری با من را ندارند. به همین راحتی زحمت چندین ماهه به باد می‌رود.»
اما این تنها زحمات دادگر نیست که به باد می‌رود؛ او دوستانی داشته که چندین سال کار کردند و درس خواندند و حالا که وقت اپلای کردن دانشگاه‌شان بوده تا آموزش‌های جهانی را در مراکز آموزشی بین‌المللی ببینند؛ از اپلای کردن باز مانده‌اند و یک سال عقب افتاده‌اند.
دادگر می‌گوید بسیاری از سایت‌ها سرورهای دانلود خود را داخل کشور می‌گذارند تا سرعت پابرجا و سریع باشد ولی الباقی موارد سایت را در سرورهای خارجی قرار می‌دهند تا در هزینه‌ها و ثبات سایت تعادل ایجاد کنند: «به همین خاطر است که بسیاری از سایت‌ها لینک‌های دانلودشان فعال است اما خود سایت بالا نمی‌آید.»
به گفته این کارشناس، مسائل امنیتی نیز در این قطعی اینترنت به خطر افتاده و هکرها در این چند روز به تکاپو افتاده‌اند: «خیلی از سایت‌ها مجبور شدند کپچا را بردارند چرا که ارتباطی با گوگل برقرار نمی‌شد. برداشتن کپچا باعث افزایش بوت فورس روی سایت می‌شود و یک هکر می‌تواند پسورد خیلی از کاربران را استخراج کند:
«تمامی این چالش‌ها را به مدیران عامل می‌گوییم اما آنها هم نگران از دست دادن سایت‌شان هستند؛ در نتیجه برنامه‌نویس نمی‌داند باید دقیقا چه کار کند تا هم کارفرما راضی باشد و هم خطری کاربران را تهدید نکند.»
دادگر ضمن اعلام این موضوع می‌گوید: «تقریبا هر برنامه‌نویس قهار و حاذقی که در اطراف خود می‌شناسم ناامید شده و می‌گوید نمی‌تواند با این عدم ثبات در اینجا بماند. اتفاقی که افتاده اینست که دوباره مغزها را دستی دستی فراری داده‌ایم.»
این کارشناس فناوری اطلاعات می‌گوید که یک برنامه‌نویس در همه‌جای دنیا به اینترنت نیاز دارد و بدون اینترنت هیچ‌کاری نمی‌تواند بکند به جز درجا زدن و عقب ماندن از سایر نقاط جهان.
