جلسه بررسی پیامدهای قطع اینترنت بر کسبوکارها با حضور مسئولان وزارت ارتباطات و سازمان نصر و فعالین استارتاپی در سازمان فناوری اطلاعات کشور برگزار و در آن گلایههای افراد نسبت به وضعیت موجود اینترنت کشور مطرح شد.
در ابتدای این جلسه «امیر ناظمی»، رییس سازمان فناوری با ذکر این نکته که نباید قطع اینترنت به یک مسئله عادی برای کشور و نهادهای تصمیمگیر تبدیل شود، اعلام کرد که این قطعی زیانهای متعددی چه از نظر مالی و چه از نظر سیاسی اجتماعی به کشور و ملت وارد کرد. ناظمی تاکید دارد که آنها میخواهند با ارائه گزارشهایی شفاف از خسارات وارد شده به کسبوکارهای کوچک و بزرگ با نهادهای امنیتی مذاکره کنند تا ابعاد گسترده اتفاقاتی که با این تصمیم رخ میدهد را بهتر تشریح کنند. او در همین رابطه گفت:
«برای همین از کسبوکارها میخواهیم که در ارائه آمار شفاف این ضرر و زیانها به ما کمک کنند چرا که در نهادهای امنیتی نیز رای سفید و سیاه درباره قطعی اینترنت وجود دارد و تعداد زیادی رای خاکستری که جذب کردن آنها بسیار مهم است.»
«حمید فتاحی» مدیرعامل شرکت ارتباطات زیر ساخت نیز در این نشست به نوبه خود از کسبوکارها عذرخواهی کرد و تاکید نمود که گلایهها را میشنوند و آنها را منتقل میکند تا بتواند راهکارهایی برای بازگشت اینترنت به وضعیت گذشته پیدا کند: «مذاکرات و صحبتهای زیادی شده تا وضعیت اینترنت را به اینجا رساندیم.»
از سوی مقابل، «جعفر محمدی» نایب رییس کمیسیون تجارت الکترونیکی در سازمان نصر اعلام کرد در چند روز گذشته ارزیابی برای وضعیت کسبوکارهای آنلاین داشتهاند و برآورد میشود که با قطع اینترنت روزانه 2500 میلیارد تومان به صنعت IT کشور ضربه وارد شده است.
به گفته محمدی میتوان آماری که قابل شناسایی است را دریافت کرد و سپس به تخمین دست زد. به گفته او آمار شاپرک و آمار PSPهای مختلف را در کنار هم قرار داده شده تا بتوان به دادههای مورد اطمینان رسید:
«در روزهای قطعی اینترنت و تا قبل از اتصال اینترنت ثابت، PSPهایی که با کسبوکارها طرف بودند نزدیک به 65 درصد کاهش تراکنش داشتند. حجم تراکنشات شاپرک نیز کاهش چشمگیری داشته و بیش از 50 درصد بوده است. با توجه به این آمار و آمار ارائه شده پیشتر درباره درآمد صنعت تجارت الکترونیکی در کشور، میتوانیم استناد کنیم که روزانه 293 میلیارد تومان تنها از محل تراکنشهای اینترنتی کاهش داشتیم. اما اگر ضرر را به کل صنعت آیتی ببریم در روز بیش از 2500 میلیارد تومان ضرر داریم. بعد از اتصال اینترنت ثابت هم نیمی از مشکلات حل شده و همچنان بیش از هزار و دویست میلیارد تومان در روز به صنعت آیتی لطمه میخورد.»
به گفته محمدی ضررها برای کسبوکارها یکسان نبوده و کسبوکارهای بزرگ سی درصد و کسبوکارهای متوسط هفتاد درصد و کسبوکارهای خرد و خانگی تا 96 درصد کاهش فروش داشتهاند.
«سعید امامی« رییس کمیسیون نرمافزارهای پیشرفته سازمان نظام صنفی نیز با تاکید بر اینکه صنعت آیتی میتواند بیش از یک میلیون شغل ایجاد کند اظهار دارد که با وجود این پتانسیل، نیروهای انسانی به مهاجرت فکر میکنند؛ گفتهای که «پارسا جانباز» عضو کمیسیون تجارت الکترونیکی نیز آن را تایید میکند و میگوید که در برخی مجموعههای استارتاپی بزرگ چندین نفر اعلام کردهاند که قصد مصاحبه با شرکتهای خارج از ایران را دارند. جانباز همچنین اظهار دارد که نباید ذهنیت وجود یک لیست سفید از سایتها در مردم شکل بگیرد چرا که این موضوع واقعا یک موضوع ترسناک است.
در همین راستا «مجید اورعی» عضو کمیسیون نرمافزارهای پیشرفته سازمان صنفی نیز میگوید که خسارت کاهش نیروهای انسانی نزدیک به 200 میلیارد تومان ضرر به شرکتهای تولیدکننده نرمافزاری زده است. «مهرداد سیرجانی» مسئول کمیسیون خدمات فضای مجازی سازمان نظام صنفی با انتقاد از وضعیت موجود گفت: «اینکه نتوانستیم یک ایمیل را جواب بدهیم و هیچ شرکتی در دنیا هم نمیپذیرد که چطور نتوانستیم این کار ساده را انجام دهیم معضل بزرگی است. ما فعالان آیتی که از همان روزهای آغازین به طریقی از اینترنت جهانی عقب نماندیم اما در اینترنتی که ما بودیم هیچ مردمی نبودند و اینترنت بدون مردم که اینترنت نیست.»
سیرجانی با ذکر این نکته که تازه مردم با اینترنت آشتی کرده بودند، میگوید که اگر قطعی اینترنت ادامه مییافت به هیچوجه نمیتوان تصور کرد که چه میشد. او با انتقاد نسبت به ویدئوی عذرخواهی که از وزیر ارتباطات پخش شد گفت: «وزیر جوان در ابتدای صحبتهای خود با دانشجویان و اساتید دانشگاه صحبت میکند که نتوانستند به مقالات علمی دست پیدا کنند؛ این صحبتها مقدمتر از این حجم از اقتصاد درگیر شده است؟ نباید این ذهنیت را ایجاد کنیم که اینترنت جهانی صرفا برای تحقیق و آموزش و دانشگاهها است.»
«خدادادی» مسئول کارگروه استارتاپهای سلامت کمیسیون سلامت الکترونیک سازمان نظام صنفی ضمن ذکر این نکته که سردرگمی در ایران وجود دارد میگوید که اعلام این ضررها فایدهای ندارد و گوش شنوایی برای آن نیست: «نمیدانم چه کسی باید پاسخ بدهد ولی شخصا فکر میکنم که بعد از این باید چه کار کرد. بسیاری از کاربران گوگل را نمیشناسند و صرفا در اینترنت سرچ میکنند ولی این روزها دیگر نمیتوانستند این کار را بکنند و استارتاپی که هشتاد درصد ورودیاش از طریق گوگل است حالا به صفر درصد رسیده است. استارتاپها روی اینستاگرامی که دولت نسبت به آن موضع نگرفته سرمایهگذاری کردهاند و حالا این شبکه اجتماعی به همراه دیگر شبکهها قطع شده است. چه اتفاقی باید بیفتد تا صدای ما شنیده شود؟» خدادای میگوید بارها جلوی مساله مهاجرت ایستاده و تاکید میکند که قطعی اینترنت نباید یک مسئله عادی تلقی شود.
«مصطفی امیری» مدیرعامل زرین پال با انتقاداتی تند از وضعیت فعلی میگوید که دیگر هیچ امیدی به ماندن در ایران ندارد و به فکر مهاجرت است: «اینکه تصور این باشد که سایتهای داخلی باز شود و دیگر اینترنت کافیست، جای تاسف دارد.» او میگوید دولت باید بیشتر با شورای عالی امنیت به مذاکره بنشیند: «اگر مشکل موتور جستجو است برویم با یاندکس صحبت کنیم تا به طور رسمی به ایران بیاید و فعالیت کند.» او درباره آمار ضررهای وارد شده به زرین پال میگوید:
«حداقل صد و پنجاه هزار تراکنش در روز در زرین پال صورت میگرفت که این رقم در روزهای قطعی اینترنت به چهار هزار تا رسید. امروز که اوضاع که کمی بهتر شده به زور به هفتاد هزار تراکنش برسیم و هنوز به نصف آمار قبلی خود نرسیدیم.»
«ضیا بری» مدیرعامل ترگمان هم به نکتهای اشاره میکند و میگوید که معضلی به نام «عدم ثبات» در بخشهای مختلف کشور وجود داشته و حالا این موضوع به حیطه اینترنت نیز رخنه کرده است:
«اینکه من نمیدانم فردا چه اتفاقی میافتد از همه چیز آزار دهندهتر است. در این یک هفته به جز کسبوکارهای بزرگ هیچ مجموعه دیگری نتوانست تراکنش بانکی بزند. دیگر کسی اعتماد نمیکند سفارش آنلاین بدهد و این یعنی مرگ کسب و کارهای الکترونیکی و بازگشت کسبوکار به روش سنتی.»