سیستم VOD ، انقلابی در سیستم پخش و توزیع فیلم و سریال &#۸۲۱۱; بررسی مختصری از تاریخچه سیستم VOD و بهترین های جهان و ایران

سیستم Video on-demand یا سیستم VOD یک سیستم پخش ویدیویی است که به کاربران اجازه دسترسی به سرگرمی تماشای فیلم بدون استفاده از ابزار سنتی و مخصوص این سرگرمی مثل دی‌وی‌دی پلیر را می‎دهد و مهمتر از آن امکان خروج از محدودیت های زمانی سیستم سنتی مثل برنامه هفتگی و روزانه پخش تلویزیون و ماهواره یا حتی محدودیتی که خانه بودن یا نبودن یک فرد ایجاد می‌کند را می‌دهد .
در قرن بیستم مرسوم ترین نحوه ارائه و پخش برنامه ها از طریق سیستم over-the-air programming و به صورت زمان بندی اجباری بود به گونه‌ای که کسی امکان برنامه‌ریزی شخصی برای این بخش از زندگی را نداشت و باید صرفا خود را با برنامه تلویزیون یا رادیو انطباق می‌داد.

با پیشرفت زیرساخت های اینترنت و تکنولوژی های IPTV در دهه 90 میلادی مصرف کنندگان و مخاطبان این سبک از سرگرمی به روش های غیر سنتی متمایل شدند،نتیجه آن تولد سیستم های VOD و انقلابی ادامه دار در سیستم پخش محتوای تصویری بود .
برخلاف پخش تلویزیونی ، در ابتدا برای استفاده از سیستم VOD هر کاربر نیاز به یک ارتباط اینترنت با پهنای باند قابل توجهی داشت که توان دسترسی به محتوای هر سیستم VOD را داشته باشد .
وقتی دیزنی ، پارامونت ، شرکت سونی ، یونیورسال و استودیو وارنر بروز پروژه سینمای دیجیتال را در سال 2002 استارت زدند، موسسه فراون هافر JPEG2000 codec را توسعه داد که توسط این برنامه پخش و عرضه فیلم ها تحت یک پکیج و بسته کلی امکان پذیر شد. از این تاریخ ، تکنولوژی سرویس پخش فیلم را از یک سرویس اختصاصی برای پخش از تلویزیون به چیزی فراتر تبدیل کرد و منتج به کاهش پهنای باند لاذم برای برنامه های VODشد .

سیستم VOD می‌تواند محتوا را به صورت بی وقفه از طریق یک ست‌آپ باکس یا دستگاه‌های هوشمند مثل کامپیوتر ،تبلت و گوشی‌های هوشمند پخش کند . کاربران VOD همچنین می‌توانند به صورت مداوم محتوای مد نظر خود را از طریق یک کامپیوتر یا DVR دستگاهی وظیفه ذخیره سازی فیلم ها و سریال ها را برای پخش در تلویزیون دارد و باقی این دستگاهها دانلود نیز بکنند تا بتوانند هر زمان به تماشا بنشینند.
تلویزیون اینترنتی به عنوان یک واسطه محبوب برای برنامه‌های دسکتاپ مانند اپل iCloud، فروشگاه محتوای آنلاین و برنامه‌های تلویزیونی هوشمند مثل سایت Amazon که اجازه اجاره موقت و خرید محتوای سرگرمی ویدیویی را می‌دهد. دیگر سیستم‌های VOD مبتنی بر اینترنت، به جای فیلم‌ها و برنامه‌های انفرادی، دسترسی به دسته‌های فضای بازی ویدیویی را به کاربران می‌دهند.

معمول‌ترین این سیستم‌ها، نت فلیکس و هولو، از یک مدل اشتراک استفاده می‌کنند که نیاز به پرداخت هزینه ماهانه برای دسترسی به مجموعه‌ای از فیلم‌ها، نمایش‌های تلویزیونی و سریال های تولیدی خود این شبکه ها دارد. در مقابل، YouTube که یک سیستم VOD مبتنی بر اینترنت است، از یک مدل با درآمد تبلیغاتی استفاده می‌کند که در آن کاربران می‌توانند به اکثر محتوای ویدئویی YouTube’s ،بدون هزینه دسترسی داشته باشند، اما باید هزینه اشتراک برای محتواهای ویژه را پرداخت کنند.
برخی خطوط هوایی خدمات VOD را به عنوان سرگرمی پرواز به مسافران از طریق صفحه‌های نمایش ویدئویی که در صندلی و یا خارج از آن قرار دارند ارائه می‌کنند.

سیستم های دانلود و پخش VOD تمام ویژگی‌های ابزار های پخش قابل‌حمل محتواهای تصویری و دی وی دی را برای کاربر فراهم می‌کند . شرکت‌های مخابراتی نسخه خود از سیستم VOD را از طریق برنامه‌ها به اجرا درآورده و به هر جایی که دستگاهی وجود دارد که قابلیت دسترسی به اینترنت را دارد ، امکان دسترسی به تلویزیون را فراهم می‌کنند. شرکت‌های رسانه‌ای کابلی سیستمVOD را با خدمات پخش زنده ترکیب کرده‌اند. هدف از راه‌اندازی برنامه‌هایی توسط شرکت‌های مخابراتی و رقابت با سیستم VOD این است که آن‌ها فاقد اخبار زنده و محتوای ورزشی هستند و از این گپ محتوایی استفاده بهینه شود.
توزیع مستقل فیلم ، این روزها با محبوبیت فزاینده در حال گسترش است و وارد قلمروی نامعلومی شده‌است. در یک بازار بسیار اشباع‌شده که شامل فیلم‌های پرفروش می‌باشد ، مهم است که هر فیلمساز علاقه‌مند به پیدا کردن مخاطب برای فیلم هایش به سکوهای توزیع ویدیویی VOD روی آورده است .این بازار هر ساله با درآمدی روز افزون برای فیلم‌ های مستقل به دلیل دسترسی سریع به اینترنت و محبوبیت دستگاه‌های متصل به تلویزیون در حال رشد است.

در ادامه به 5VOD برتر دنیا می‌پردازیم :

iTunes

آی تیونز شناخته شده ترین بازار برای دانلود دیجیتالی VOD است ، و بزرگ‌ترین فروشنده فیلم‌ها در سراسر جهان با 85000 عنوان است . گزارش شده این شرکت 800 میلیون کاربر دارد .بینندگان قادر به خرید یا اجاره فیلم از فروشگاه آی تیونز به منظور استفاده در هر دستگاه اپل ، مک یا کامپیوتر هستند.
زمانی که فیلم شما در آی تیونز است ، به همراه فیلم‌های پرفروش به فروش می‌رسد و تنها یک کلیک با سود فاصله دارید فقط خاطر ماهیت آسان خرید از طریق حساب آی تیونز .سود آی تیونز به 70 درصد به فیلم سازان ، صاحبان محتوا و سازندگان محتوا و 30 درصد برای اپل تقسیم شده‌است . برای مثال ، اگر شما فیلم به قیمت 9.99 دلار در آی تیونز به فروش برسانید ، 7 دلار از آن فروش دریافت خواهید کرد . فیلم سازان همچنین 70 درصد از کل فروش rental را به دست می‌آورند .

Google Play

فروشگاه گوگل پلی هم دیگر VOD لیست ماست .Google Play هم فیلم‌هایی را برای دانلود کامپیوترها، دستگاه‌های آندروید و iOS می‌فروشد.
براساس گزارش وب سایت Mashable ، گوگل پلی در سپتامبر 2015 یک میلیارد کاربر فعال را گزارش کرده‌است. گوگل پلی یک مدل مشترک مشابه در آی تیونز دارد که فیلم سازان 70 درصد از درآمد آن‌ها را تشکیل می‌دهند و گوگل 30 درصد از آن‌ها را برای خود برمی‌دارد.امکان اجاره دیجیتال محتوا در گوگل پلی هم مثل آی‌تیونز موجود است و با همان نرخ خرید سود آن محاسبه می‌شود .

Amazon Video

سیستم VOD آمازون , فیلم‌ها و شوهای تلویزیونی را برای فروش و یا دانلود آنلاین ارائه می‌دهد .آمازون همچنین یک سرویس SVOD به نام سایت آمازون دارد که شبیه فلیکس و هولو است .
در پایان سال 2015 ، که براساس یک خبر رسمی از طرف شرکت Consumer Intelligence Research Partners تخمین زده شد که شرکت Amazon 54 میلیون کاربر دادشته است که در طول سالیان گذشته با سرمایه گذاری سنگین Amazon Prime این تعداد بسیار بیشتر می‌باشد اما آمار دقیقی ازین تعداد در دسترس نیست.
سایت آمازون در ارتباط با دستگاه‌های تلویزیونی و مرورگرهای وب بهترین عملکرد را ارائه می‌کند. نمایش‌های تلویزیونی و فیلم‌ها با قیمت‌های خاص برای اجاره و خرید در دسترس هستند. آمازون 50 درصد از سود ناخالص را به فیلمسازان می‌دهد و 50 درصد آن را برای خود نگه می‌دارد .

Netflix

نتفلیکس جدید اجاره دی وی دی و دنیای پخش و فضا را بیش از یک دهه پیش زمانی که در بازار پخش شد ، به طور کامل تغییر داد .این سرویس یکی از شناخته‌شده‌ترین سرویس‌های VOD ، با میلیون ها مشترک و یک کتابخانه بزرگ محتوا است . این شبکه در دسترس کامپیوتر ، تلفن همراه و همه دستگاه‌های تلویزیونی متصل مانند اپل ، Ruko و غیره قرار دارد .
این سرویس در سال 2007 آغاز شد و در حال حاضر در 190 کشور در سراسر جهان مشغول به کار است . در آغاز سال 2016 ، Verge گزارش داد که نت فلیکس بیش از 75 میلیون کاربر دارد .
نتفلیکس یکی از بهترین سکوهای خدمات VOD برای پخش فیلم تان به خاطر مخاطبان گسترده آن است . با این حال ، قبول شدن فیلم شما توسط نت فلیکس می‌تواند دشوار باشد زیرا نتفلیکس به عنوان خرده‌فروش و فروشنده نهایی محصول باید تصمیم بگیرد که آیا آن را بر روی سکو قرار دهد یا نه .فیلم شما باید قبل از این که با نت فلیکس شروع به کار کند ، باید از یک فرآیند پر زرق و برق عبور کند . این که آیا فیلم شما پذیرفته شود یا نه به عوامل زیادی بستگی دارد ، مثل یک بازیگر مشهور ، جایزه یک فستیوال یا یک رسانه اجتماعی بزرگ.
نتفلیکس بر خلاف دیگر VOD ها با نسبت متفاوتی با سازنده فیلم ها تصفیه حساب می‌کند و بر اساس محتواهای متفاوت ، رقم نیز متفاوت خواهد بود .

Hulu

هولو یا هولو پلاس یک پلتفرم VOD دیگر است که فهرستی از نمایش‌های تلویزیونی و فیلم‌ها را ارائه می‌دهد . بیشتر کامپیوترها ، Hulu برای تلفن‌های همراه و دستگاه‌های متصل به شبکه در دسترس است .
سرویس استانداردHulu ، AVOD است و همراه با پخش آگهی است و محتوای محدود دارد . هولو پلاس یک سرویس اشتراکی و یک گزینه برای تبلیغات محدود و سرویس بدون تبلیغات است . این سرویس نیز محتوای بیشتری نسبت به پلتفرم استاندارد دارد .
براساس گزارش Wrap: در آوریل 2015 ، هولو 9 میلیون مشترک داشت . هولو در درجه اول برای برنامه‌های تلویزیونی کلاسیک و کلاسیک شناخته می‌شود .از آنجا که هولو یک پلتفرم کاملا منظم و انتخابی است است ، فیلم شما قبل از پذیرش باید از طریق یک فرآیند کاملا ریزبینی شده بررسی و تایید شود . هولو گزینه‌های به اشتراک گذاری اجتماعی را نیز ارایه می‌دهد که اجازه می‌دهد فیلم شما به راحتی در میان شبکه‌های مختلف به اشتراک گذاشته شود .
سود فیلم شما در هولو روی سکوی A VOD تقسیم می‌شود و فیلمساز 50 %از درآمد فیلم در سرویس A VOD را دریافت می‌کند. در هولو پلاس ، فیلم ساز یک هزینه ثابت دریافت می‌کند ، که بسیار شبیه به نت فلیکس است.در تابستان سال 2016 ، هولو در واقع شروع به تغییر مدل کسب‌وکار خود کرد تا مستقیما در رقابت با نتفلیکس باشد . هولو سرویس آزاد از پیش موجود خود یا همان سرویس VOD همراه با تبلیغات خود را به Yahoo انتقال داده است ، که بدان معنی است که پلت فرم هولو ، دیگر هیچ محتوای رایگانی را به شما بدون تبدیل شدن به یک مشتری پرداختی ، ارائه نمی‌دهد .
از دیدگاه سازندگان محتوا ، هیجان‌انگیزترین چیز راجع به هولو این است که هولو مجبور به شروع معاملات و ارائه قیمت برای فیلم‌هایی که انتخاب می‌کند است ، به این معنی که فیلم سازان اکنون حداقل مقدار درآمد حاصل از محتوای خود در یکی از بزرگ‌ترین سیستم‌ های حاضر در این بازی را می‌دانند .
این 5 شرکت بزرگترین و بهترین سرویس های VOD در دنیا هستند.در ایران نیز شرکت های مختلفی در بخش VOD در حال فعالیت هستند مثل آنتن و نماوا که به طور مثال آنتن به صورت اختصاصی به محتوای ورزشی می‌پردازد اما به صورت پخش زنده آنلاین ، که قابلیت آرشیو سازی یا زمانبندی اختصاصی برای یک مسابقه ورزشی را ندارد و کاربر باید در زمان پخش به تماشای مسابقه مورد نظر خود بنشیند.

نماوا

ما وقتی صحبت از محتوای فیلم و انیمیشن و سریال که می شود باید سراغVOD نماوا رفت.نماوا با ارائه محتواهای متنوع و جذاب ، هم فیلم ها و سریال های خارجی روز را به صورت زبان اصلی و دوبله اختصاصی که با سرمایه گذاری نماوا بالاترین کیفیت دوبله در ایران را ارائه می‌کند به طور هفتگی آماده و پخش میکند هم تمامی محتوای فارسی سینما و نمایش خانگی ایران را ، بهترین VOD ایرانی به صورت منظم ارائه می‌کند.

نماوا این سیستم VOD ایرانی همچنین بخشی مخصوص کودکان دارد که تمامی محتوا های داخل آن اعم از فیلم ، سریال ، انیمه و انیمیشن مختص کودکان است و حتی نماوا امکان گذاشتن قفل کودک و محدود کردن دسترسی را هم ایجاد کرده است و والدین می‌توانندبا خیالی راحت این صفحه را برای کودکان باز کنند و بدون نگرانی از بد آموزی های سریال ها و فیلم های بزرگسالان فرزندان خود را با نماوا تنها گذاشته تا از محتوای مخصوص کودکان لذت ببرند.

نماوا فرا از یک سیستم VOD همچنین در طول سالیان فعالیت خود به سرمایه گذاری در زمینه های فرهنگی و ساخت سریال ها و فیلم های سینمایی و نمایش های تئاتر هم پرداخته است.به طور مثال نماوا سرمایه‌گذار اصلی سال های دور از خانه ، رقص روی شیشه ، گلشیفته و هیولا بود ، همچنین پاییز 98 نمایش موزیکال مری پاپینز را به روی صحنه تالار وحدت بردکه اولین تجربه نماوا در تئاتر هم اثر فاخری از آب درآمد که این آثار همچون باقی آثار ساخته شده توسط نماوا با اقبال عمومی بسیار خوبی همراه بودند.

با توجه به سابقه سیستم VOD در دنیا می‌توان گفت پلتفرم VOD در ایران هنوز کودکی نوپا است و هنوز که هنوز است پتانسیلی بالفعل نشده است و در طول سالهای آینده پیش‌بینی می‌شود هم تعداد شرکت های ارائه دهنده سیستم VOD بیشتر شود ، هم کیفیت ، هم حجم و هم تعداد محتوای تولیدی توسط شرکت های VOD بالاتر برود و هم افزایشی محسوس در تعداد کاربران و مشتریانی برای فضایی جدید با چهارچوبی متفاوت و جذاب با محدودیت هایی کمتر در زمینه رسانه تصویری خواهیم داشت .به این امید که صنعت سینما و محتوای تصویری با حضور سیستم VOD در ایران روز به روز پیشرفت داشته باشد