این دیپلمات ارشد ایران عنوان کرد: «سازوکارهای جدیدی طراحی و روش‌های نوینی پیدا شده و ما درحال بازگشت به یک شرایط باثبات اقتصادی در روابط دو کشور هستیم و زحمات زیادی در این زمینه کشیده شده و الان در وضعیت بهتری قرار داریم، ولی لازم است موانع را رفع و بتوانیم روابط اقتصادی دو کشور را گسترش دهیم.» او با اشاره به اینکه برجام وضعیت مناسبی ندارد نسبت به پیوستن 6 کشور اروپایی به اینستکس ابراز خشنودی کرد. عراقچی با اشاره به پیوستن بلژیک، دانمارک، سوئد، فنلاند، نروژ و هلند به اینستکس تاکید کرد حتی در شرایط تحریم، اینستکس می‌تواند نزدیک به 20 درصد روابط اقتصادی ایران را پوشش دهد و در مرحله بعدی به وضعیت بهتری خواهیم رسید.
کمیسیون مشترک برجام
در ادامه عراقچی با اشاره به اینکه با چین از ابتدا در تماس‌های نزدیک بودیم، افزود: «روز جمعه آینده دور جدید کمیسیون مشترک برجام در وین برگزار خواهد شد که این نشست طبق برنامه قبل، هر سه ماه یک بار برگزار می‌شود، بنابراین لازم بود قبل از این کمیسیون، دستورکار این نشست را با همکارانمان در چین مرور و تلاش کنیم تا مواضع نزدیک‌تری را در این نشست داشته باشیم.» به گزارش خبرگزاری فارس، نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان و مدیران کل وزارت‌خارجه‌های ایران و 1+4 (آلمان، فرانسه، روسیه، چین و انگلیس) روز جمعه 15 آذر ماه به ریاست عراقچی و هلگا اشمید، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در شهر وین برگزار خواهد شد. وی در عین حال افزود: «معمولا وقتی که معاونان وزرای خارجه دو کشور با هم ملاقات دارند، موضوعات متنوعی بحث می‌شود. محور اصلی مذاکرات با چین، برجام است ولی طبیعی است بقیه ابعاد همکاری دو کشور به‌ویژه همکاری‌های بین‌المللی و مسائل دوجانبه نیز مورد بحث قرار خواهد گرفت.»
برجام وضعیت مناسبی ندارد
عراقچی که به دعوت همتای چینی خود و به منظور ادامه مشورت‌های سیاسی بین دو کشور درخصوص برجام روز شنبه به چین سفر کرد در جمع خبرنگاران با بیان اینکه موضوع برجام یک موضوع جدی در عرصه بین‌الملل است، تاکید کرد: «برجام وضعیت مناسبی ندارد، به‌دلیل عدم انجام تعهدات کشورهای باقی‌مانده در برجام بعد از خروج آمریکا، ایران از منافعی که باید در برجام منتفع شود برخوردار نیست و بعد از آغاز روند کاهش تدریجی تعهدات ایران در برجام، مجموعا این توافق در وضعیتی است که اقتضا می‌کند ما مشورت‌های جدی‌تر و نزدیک‌تری داشته باشیم.» معاون سیاسی وزیر امورخارجه ایران که برای دیدار و گفت‌وگو با مقامات چینی و در پاسخ به دعوت همتای خود به پکن سفر کرده، در تشریح اهداف سفرش عنوان کرد: «به دعوت همتای خود در وزارت‌خارجه چین، معاون وزیرخارجه چین، به پکن سفر کردم و هدف اصلی این سفر ادامه مشورت‌های سیاسی دو کشور درخصوص برجام است. وی اضافه کرد: «ما از ابتدای مذاکرات برجام این مشورت‌ها و تبادل نظرها را به‌صورت مستمر با دوستان در چین داشتیم همان‌طور که در مسکو با دوستان روسی این مشورت‌ها را داشتیم و الان ادامه این مشورت‌هاست که طی امروز و فردا در چین انجام می‌شود.» در بخش دیگری از این گفت‌وگو عراقچی با اشاره به اقدامات ایران در گام چهارم کاهش تعهدات برجامی با بیان اینکه در گام چهارم به دستور رئیس‌جمهور قرار شد به 1044 سانتریفیوژ سایت فردو گاز تزریق شود، افزود: «به تدریج ظرفیت غنی‌سازی در فردو طی روزهای آینده افزایش می‌یابد. با گازدهی سانتریفیوژها در فردو ظرفیت 8 هزار و 600 سویی به 9 هزار و 500 سو می‌رسد و نسبت به قبل از برجام فاصله زیادی نداریم.»
نگاه عراقچی به اعضای جدید اینستکس
همچنین عراقچی در واکنش به پیوستن 6 کشور دیگر اروپایی به اینستکس گفت: «امیدواریم پیوستن این کشورها به این سازوکار مالی، یک انرژی جدید به اینستکس بدهد و منجر به عملیاتی شدن هرچه بیشتر آن شود.» وی در گفت‌وگو با «ایرنا» افزود: «اینکه کشورهای اروپایی کماکان جدیت دارند که اینستکس را به‌عنوان یک سازوکار تجاری برای حفظ روابط اقتصادی با ایران داشته باشند و در حقیقت روشی را ادعا کنند که ایران بتواند به‌رغم تحریم‌های آمریکا با کشورهای اروپایی تبادل تجاری داشته باشد فی‌نفسه ارزشمند است و این اراده نیز کماکان باقی است.» معاون ظریف ادامه داد: «هر چند کشورهای جدیدی از اتحادیه اروپا به سازوکار اینستکس به‌عنوان سهامدار می‌پیوندند ارزشمند است اما کارآیی این مکانیزم و سازوکار آن بحث دیگری است.»
او گفت: «کشورهای اروپایی بدون اینکه وارد یک تجارت معقول با ایران شوند و در حوزه‌های مختلف خود را درگیر کنند تا تجارت راه بیفتد طبیعتا کاری برای اینستکس نخواهند کرد، ما امیدواریم پیوستن شش کشور جدید به این سازوکار، یک انرژی جدید به اینستکس بدهد و منجر به عملیاتی شدن هرچه بیشتر آن شود.» بلژیک، دانمارک، سوئد، فنلاند، نروژ و هلند روز جمعه در بیانیه‌ای مشترک ضمن حمایت از برجام اعلام کردند در فرآیند پیوستن به اینستکس برای تجارت با ایران هستند. این کشورها بر اهمیت حفظ و اجرای کامل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که میان ایران و پنج قدرت جهانی بسته شده، تاکید کردند. معاون سیاسی وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران در ادامه افزود: «اینستکس مراحل آخر عملیاتی شدن را می‌گذراند و با پیوستن کشورهای جدید، تعداد سهامداران اینستکس به 8 کشور افزایش یافته است و امیدواریم این سازوکار بتواند وضعیت عملیاتی جدی‌تری به خود بگیرد.»
عراقچی اظهار کرد: معتقد هستم حتی در شرایط تحریم، اینستکس می‌تواند نزدیک به 20 درصد روابط اقتصادی ایران را پوشش دهد و در محله بعدی به وضعیت بهتری هم برسیم.
روابط تجاری ایران و چین
در ادامه معاون سیاسی وزیرخارجه اینستکس را یک سازوکار اروپایی معرفی کرد و گفت: «اگرچه کشورهای اروپایی اعلام کرده‌اند بعد از عملیاتی شدن و جا افتادن این سازوکار، آن را به روی کشورهای غیراروپایی هم باز خواهند کرد ولی روابط اقتصادی ایران و چین احتیاجی به اینستکس اروپایی ندارد چون درحقیقت سازوکارهای تهاتر مالی و تهاتر کالایی خود را با چین قبلا طراحی کرده‌ایم.»
او گفت: «اینستکس یک سازوکار تهاتری است که می‌تواند بین ایران و هر کشور دیگری یا هر مجموعه کشورهای دیگر هم شکل بگیرد، این سازوکار را با چین و روسیه و برخی کشورهای دیگر هم داریم.» عراقچی اظهار کرد: «اینکه کشورها از دلار آمریکا فاصله بگیرند و با استفاده از ارزهای محلی شروع به تجارت و همکاری‌های اقتصادی با یکدیگر به‌ویژه ایران کنند، قدم بسیار مهمی است که برداشته شده است.»
معاون سیاسی وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران بیان کرد: روابط اقتصادی و همکاری‌های تجاری بین‌المللی ما هر روز یک شکل جاافتاده‌‌تر و باثبات‌تری بعد از شوک‌هایی که وارد شد به خود می‌گیرد، اگرچه یک تبعات اولیه داشت اما با سازوکارهایی که طراحی کردیم به یک وضعیت باثبات در اقتصاد رسیدیم.
درخواست پاریس از تهران
ژان ایو لودریان، وزیرخارجه فرانسه پس از پیوستن 6 کشور اروپایی به سازوکار موسوم به «اینستکس» گفت که انتظار دارد ایران به تبعیت از برجام بازگردد. وزیر امورخارجه فرانسه با اشاره به پیوستن چند کشور اروپایی به اینستکس، بدون اشاره به بدعهدی اروپایی‌ها در عمل به تعهداتشان در برجام پس از خروج آمریکا، از ایران خواست به تعهداتش بازگردد.
