به گزارش ایسنا ،امیر سرتیپ دوم ستاد مسعود بختیاری از فرماندهان پیشکسوت ارتش که در «اولین نشست هم‌اندیشی جمعی از پژوهشگران حوزه دفاع مقدس» سخن می‌گفت به آسیب‌شناسی در پژوهش حوزه دفاع مقدس اشاره کرد و گفت: عمده‌ترین فاکتور در این آسیب دوگانگی نگاه و گفتمان است.
وی افزود: به اعتقاد بنده آسیب در پژوهش نمی‌تواند خارج از این دو نگاه باشد چون هر کسی با دید خودش نگاه می‌کند و بر این اساس پژوهش را انجام می‌دهد.
در ادامه این نشست سردار گلعلی بابایی پژوهشگر و نویسنده حوزه دفاع مقدس بیان کرد: کسب جایزه جلال در بخش مستند نگاری توسط محسن کاظمی پژوهشگر عرصه انقلاب و دفاع مقدس برای ما و کسانی که در این حوزه فعال هستند باعث افتخار است.
وی گفت: به نظر بسیاری از اندیشمندان اگر می‌خواهیم به وقایع تاریخی ارزش بدهیم تا در بزنگاه‌های حساس دستخوش تحریف نشوند، باید در شیوه نگارش حتماً پژوهش را اصل قرار دهیم. پژوهشگر چیزی را می‌یابد که منابع نمی‌توانند آن را در اختیارش بگذارند و آن روایت اندیشه تاریخ‌نگارانه پژوهشگر و تفکر و تعقل تاریخی از حوادث روزگار و شخصیت‌های تاریخی است.
بابایی افزود: یک مستند نگار قبل از آن‌که مؤلف یا مدون باشد باید محقق قابلی باشد یعنی حق واقعه را پیدا و پس‌ازآن اقدام به نگارش اثر کند. اگر این نگاه را قبول داشته باشیم باید بپذیریم که در یک کار مستند امر تحقیق مقدم بر تدوین است. جنگ یک مقوله عام است که نوشتن هر یک از عرصه‌های خاص زیرمجموعه آن، تعریف مشخص خودش را دارد.
وی با بیان اینکه عبارت مستند نگاری جنگ یک عبارت کلی است، توضیح داد: وقتی می‌گوییم مستند نگاری جنگ باید تکلیفمان را با نقطه محوری پژوهش از قبل مشخص کنیم به این معنا که آیا هدف این مستند نگاری در حوزه جنگ فی‌المثل در حوزه تحولات جغرافیای نظامی محل وقوع جنگ است یا ثبت متکی به اسناد و مدارک دست‌اول عملکرد نیروهای رزمنده در نبردهای پیاپی جنگ موردنظر است؟ آیا پژوهش و نگارش یک اثر مستند هدفش معطوف است به اقلیم‌ها یا هدف اصناف و اقشار اجتماعی دخیل در جنگ هستند و یا گروه‌های رزمی هستند؟ بحث پژوهش در هر یک از این‌ها متفاوت است.
گلعلی بابایی افزود: هدف پژوهشگر یا نویسنده ادبیات مستند جنگ، نگارش و تدوین خاطرات شفاهی یا سرگذشت نامه یکی از انسان‌های درگیر در هنگامه نبرد است اعم از فرماندهان ارشد بسیجی، ارتشی، سپاهی، سربازان. یا سرگذشت نامه یک دختر آواره جنگ یا یک زن امدادگر است که در روزهای آغازین جنگ مثلا در فلان جبهه اسیرشده است.
وی با بیان اینکه در پرداختن به این مقوله‌ها باید این ملاحظات را در نظر داشته باشیم و برای کاری که می‌خواهیم انجام دهیم سناریو بنویسیم، افزود: در ادامه باید تدوین نهایی آن سناریو را موبه‌مو اجرا کنیم حتی از قواعدی نظیر منحنی کشش، فاصله گذار و دیگر صناعات ادبی جهت افزودن به جذابیت اثر استفاده کنیم. ما تاریخمان را باید تاریخ جذاب و حتی در قالب قصه و رمان و داستان پیاده کنیم.
پژوهشگر و نویسنده حوزه دفاع مقدس با اشاره به مستند نگاری در دوران هشت سال دفاع مقدس، یادآور شد: با توجه به حضور راویانی که از سال دوم جنگ توسط دفتر سیاسی سپاه به یگان‌های تازه تأسیس سپاه اعزام‌شده بودند در کوران عملیات‌ها لحظه‌به‌لحظه عملیات را مستند نگاری کرده بودند می‌توانیم ادعا کنیم که امروزه بخش عظیمی از بار تاریخ‌نگاری جنگ توسط همان راویان حمل می‌شود.
وی افزود: این عده همانند سایر رزمندگان در عرصه‌های جنگ حضوری فعال داشتند و رویدادهای دوران دفاع مقدس را ثبت کردند. در این مقطع با توجه به گسترش فناوری اطلاع‌رسانی ضبط حادثه به‌صورت صوتی و تصویری باعث اعتبار بیشتر اسناد این پدیده تاریخی شد و به همین خاطر مراجعه به چنین مستنداتی فضای مطمئن‌تری برای پژوهشگران جهت تبیین وقایع دوران دفاع مقدس فراهم کرده است که یکی از الزامات کار پژوهشی به‌خصوص از نوع تاریخی آن راجع به همین اسناد و مدارک موجود است.
گلعلی بابایی در پایان با اشاره به‌به مشکلات دسترسی به این اسناد عنوان کرد: تبعا در مورد دفاع مقدس چه در زمان وقوع حادثه و چه بعدازآن، مواد خام بسیاری برای مراجعه مورخ وجود دارد که بسیاری از آن‌ها دسته‌بندی‌شده و برخی از آن‌ها نیز در شمار اسناد طبقه‌بندی‌شده و محرمانه قرارگرفته‌اند که مشکلات دسترسی به این اسناد از عمده معضلات حوزه مستند نگاری و خصوصاً پژوهش دفاع مقدس است.
