به گزارش ایسنا، نصرت‌الله صمدزاده، مدیر کتابخانه تخصصی جنگ در «اولین نشست هم‌اندیشی جمعی از پژوهشگران حوزه دفاع مقدس» با طرح این پرسش که ما چه انتظاری از کتابخانه‌ها داریم، توضیح داد: استانداردی در کتابخانه‌ها شکل‌گرفته و این استاندارد توسط کتابخانه ملی اعمال می‌شود و ما از آن استفاده می‌کنیم.
وی با بیان اینکه کتابخانه‌ها که نماینده اطلاعات پیرامون منابع هستند باید بتوانند چهار کار را در حوزه تولید اطلاعات و کاربری اطلاعات انجام دهند، بیان کرد: اما در حال حاضر کتابخانه‌ها فقط یک کار را انجام می‌دهند و آن‌هم به خاطر وضعیتی است که در کتابداری ما وجود دارد. اساسا استاندارد کتابداری اجازه نمی‌دهد بیش از این در کتابخانه‌ها اطلاعات تولید شود. اصلی‌ترین کاری که کتابخانه‌ها انجام می‌دهند یابش منابع و امانت دادن آن‌ها است، درحالی‌که این‌چنین نیست و وقتی وارد فضای مطالبات مراجعین می‌شویم می‌بینیم که انتظار دارند بتوانیم اطلاعات را بیش از این‌ها فراهم کنیم.
صمدزاده افزود: مثلا خاطرات بسیاری در حوزه دفاع مقدس منتشرشده اما کتابخانه استاندارد ملی یک موضوع بیشتر به آن نداده است؛ جنگ ایران و عراق – خاطرات. درحالی‌که ما نزدیک به 2000 کتاب با این موضوع داریم اما اینکه در دل این خاطرات چه چیزی وجود دارد و به چه چیزی پرداخته و چه شخصی مطرح‌شده است، چیزی را نمی‌یابیم.
وی گفت: پس اگر کسی به کتابخانه تخصصی جنگ مراجعه کند و انتظار داشته باشد که ما این کتاب را کاویده باشیم و به آن‌ها اطلاعات دهیم عملا اگر که ما بخواهیم با الگوی کتابخانه ملی کار کنیم استاندارد کتابداری این اجازه را به ما نمی‌دهد بنابراین ما باید اطلاعاتی را برای سه حوزه پژوهش و تحلیل، فعالیت‌ها و برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی و سیاست‌گذاری‌ها فراهم کنیم.
صمدزاده با اشاره به اینکه حدود 19 سال است که کتابخانه تخصصی جنگ حوزه هنری را تشکیل دادیم تا بتوانیم نیاز هر چهار گروه را پوشش دهیم، توضیح داد: در این ضرورتی که برای خودمان تعریف کردیم به این رسیدیم که کتابخانه‌ها می‌توانند دماسنج علمی و فرهنگی جامعه باشند. ما با آن نگاه استاندارد نمی‌توانستیم به این مهم برسیم اما با نگاه جدید و تغییر سطح دیدیم با کتابخانه تخصصی که می‌خواهیم پیش برویم و می‌خواهیم به نیازها پاسخ دهیم باید بتوانیم طوری عمل کنیم که کتابخانه تبدیل به دماسنج علمی و فرهنگی جامعه شود و بتواند همه گذرهای حوزه‌های اطلاعاتی را رصد کند و بتواند ماحصلش را در اختیار مراجعه‌کنندگان بگذارد.
وی افزود: از جسارتی که در جنگ پیدا کردیم به دیدگاه‌هایی رسیدیم ازجمله اینکه بستر و عرصه‌ای که کتاب دارد منتشر می‌شود از منظر مخاطب دارای زیست سه گانه است: زیست‌فرهنگی، پژوهشی و تجاری دارد.
مدیر کتابخانه تخصصی جنگ بیان کرد: ما انتظار داریم کتاب یا موضوعاتی که وارد فضای زیستی پژوهشی می‌شوند از این فضا عبور کنند و وارد زیست‌فرهنگی و اجتماعی شوند. ارزش زیست پژوهشی به‌عنوان پایه زیست‌فرهنگی کتاب بسیار مهم است یعنی اگر مجموعه‌های پژوهشی درست اعمال نشود و درست پیش نرود عملا زیستگاه فرهنگی کتاب هم دچار خلل و کاستی می‌شود.
وی با اشاره به اینکه مخاطب اطلاعات تاریخی را از ادبیات هنر به دست می‌آورد، گفت: باید بدانیم فضایی که پژوهشگر ایجاد می‌کند پایه و اساسی است که کتاب‌ها وارد جامعه به‌طور مستقیم شوند به‌واسطه نه خود کتاب بلکه محصولشان.
وی به حوزه پژوهش در تولید آثار مرجع اشاره کرد و گفت: اگر روی مراجع، روزشمارها، راهنماها، دانشنامه‌ها و سایر آثار سرمایه‌گذاری نکنیم آینده خوبی چشم‌انتظار پژوهش نخواهد بود. از این غافل نشویم که پژوهش‌های ما صرفا تاریخی نیست بلکه پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی است که الزاما از آثار تاریخی هم استفاده نمی‌کنند.
صمدزاده با بیان اینکه کتابخانه‌های تخصصی در زیست پژوهشی قرار دارند، گفت: تمام منابعی که در کتابخانه‌های تخصصی جمع می‌شود، حکم سند یا شبه سند یا مدرک را دارند مانند زیست‌فرهنگی نیست که اعتقادداریم کتاب‌ها حکم رسانه هستند. ما پنج دوره در نشر کتاب داریم که در دوره اول از سال 59 تا 67 هرساله حدود 110 عنوان کتاب منتشرشده است. دوره دوم از سال 68 تا 74، هر ساله حدود 175 عنوان، در دوره سوم یعنی بین سال‌های 75 تا 82، هر ساله حدودا 180 عنوان کتاب و در دوره چهارم 83 تا 87 هر ساله به‌طور متوسط حدود 630 عنوان کتاب وارد بازار نشر شده است. دوره پنجم هم که بیش از 10 سال طول کشیده متوسط سالانه نشر کتاب به نزدیک هزار عنوان کتاب رسیده است.
وی با تأکید بر اینکه نباید به کمیت توجه کنیم بلکه باید به زیست ها توجه کنیم، یادآورشد: هرچقدر تعداد منابع در زیست پژوهشی بالا رود اعتبار بیشتری کسب می‌کند و هرچقدر شمار کتاب در زیست‌فرهنگی بالا برود اعتبار کتب بیشتر می‌شود.
مدیر کتابخانه تخصصی جنگ افزود: حدود 18 هزار عنوان کتاب از ابتدای انقلاب تا حالا منتشرشده است، از این تعداد، حوزه کودک و نوجوان 1922 و در حوزه بزرگسالان 16 هزار و 162 کتاب به خود اختصاص داده است. حوزه پژوهش از این تعداد 3 هزار و 390 عنوان کتاب یعنی حدود 18.75 درصد را شامل می‌شود که 465 کتاب مرجع که ازجمله بهترین مراجع تولیدات مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس است، جزو این دسته هستند.
وی افزود: در میان کل پایان‌نامه‌هایی که شناسایی کرده‌ایم، حدود 4724 پایان‌نامه داریم که عموما در مقطع ارشد و دکتری هستند. در حوزه علوم پایه و کاربردی 1378، علوم اجتماعی 1303، ادبیات 958، علوم سیاسی و تاریخ 395، هنر 351، مستند نگاری 86، پایان‌نامه داریم. هنچنین حدودا 16 هزار نشریه تخصصی کار شده و بالای 230 دوره است.
