اردیبهشت در ایران، یکی از بهترین ماه ها برای سفر است. گر چه ایران، سرزمین چهار فصل هزار رنگ هزار نقش است و جاهایی همچون چابهار، بندر همیشه بهار داریم، اما، مناطقی در کشور وجود دارد که اردیبهشت آن، دست کمی از بهشت ندارد.
جاهایی رویایی که می تواند لوکیشن سریال ها و فیلم های سینمایی داخلی و بین المللی باشد و بخشی از نگین پر افتخار و طبیعت شگفت انگیز ایران زمین را در دنیا معرفی کند. یکی از مناطق دیدنی کشور در ایام اردیبهشت، حتما مناطق شمالی کشور مانند گیلان و مازندران است.
گزارش امروز سرویس گردشگری روزیاتو، شما را به بهشتی کمتر شناخته شده در سرزمین های سر سبز شمال کشور می برد. جایی که آن را بهشت اردیبهشت ایران می دانند و همچون سرولات، جواهرده، فیلبند و مازیچال، طبیعتی سرسبز و چشم اندازهایی باور نکردنی دارد؛ جایی به نام سوباتان.
روزهای بهاری سوباتان و جدال غنچه ها با برف‌های یخ بسته که آفتاب آن را می شکافد و مناظر حیرت انگیزی از رستاخیز طبیعت را به بیننده هدیه می کند، بسیار دیدنی است. تلألؤ آفتاب تابستانی اش نیز که با انواع رنگ‌های گل‌های وحشی در هم می آمیزد به مانند پاییز و زمستان پر رمز و رازش هم دیدنی تر و منحصر بفرد است.
با ما در سفر به سوباتان ایران، جایی میان دو استان سر سبز گیلان (دیار سوسن چلچراغ) و اردبیل و نقطه ای میان تمدن 3500 ساله تالش، همراه باشید.
چرا اردیبهشت گردی؟
همان طور که گفتیم، اردیبهشت، یکی از بهترین ماه ها برای ایرانگردی بوده و بخشی از جامعه گردشگران ایران، این ماه فصل بهار را برای تاملی در سرزمین پهناور ایران انتخاب می کنند. اردیبهشت ماه به این دلیل زمان خوبی برای ایرنگردی در کشور است که نه شاهد شلوغی های فروردین هستیم و نه برای اجاره مکان های اقامتی و استفاده از ظرفیت های گردشگری استان ها، نیاز به پرداخت هزینه های سنگین هست.
سوباتان؛ بهشت اردیبهشت ایران
سوباتان را بهشت اردیبهشت ایران می خوانند. گویی این منطقه خوش آب و هوا و فوق العاده زیبا، تابلوی نقاشی به وسعت چند هکتار هست که افراد روی آن قدم می زنند.
چشم اندازهای بی نظیری که سوباتان در ماه اردیبهشت در اختیار گردشگران قرار می دهد، به زعم برخی از گردشگران، غیر قابل تصور است. ایران کویری و خشک و این همه زیبایی و جذابیت! گویی نقاش ماهر طبیعت، به غمزه ای قلم خود را روی بوم به حرکت درآورده و نقشی را رقم زده که انسان را به حیرت وا می دارد. در میان همه ماه های سال، اردیبهشت سوباتان همچون نگینی در مقصدهای گردشگری ایران می درخشد.
سوباتان یعنی چیه؟
اسامی بسیاری از نقاط کشور، وجه تسمیه ای دارد که دانستن آن، کمک خوبی به درک ما از وضعیت جغرافیایی و حتی فرهنگ و سبک زندگی مردمان آن دیار دارد. یکی از آنها، سوباتان است.
سوباتان در زبان ترکی به معنی محل فرو رفتن آب است. چون نزولات باران در این منطقه زیبا، در حفره ای فرو می رود که در تصاویر مشاهده می کنید، این منطقه زیبا را سوباتان می نامند.
در زبان محلی مردم تالش، سو به معنای گلپر و وتون به معنی محل رویش است که با تغییر زبانی، سووتون به سوباتان تغییر یافته است.
سوباتان، از توابع شهرستان لیسار در استان سرسبز گیلان است که گشتی در این منطقه زیبا را می توان در گزارش ویدویی زیر هم تماشا کرد.
چطور به سوباتان برویم؟
رسیدن به سوباتان سخت نیست. سوباتان، در 32 کیلومتری شمال غرب شهر تالش و 19 کیلومتری جنوب شرقی دریاچه نئور اردبیل قرار دارد. اگر در اردیبهشت ماه قصد سفر به استان زیبای گیلان را کردید، حتما در میانه راه، توقفی چند ساعته یا حتی چند روزه در سوباتان داشته باشید.
کمپ های چادری و حتی اقامت در خانه های روستایی، لحظات خوشی را برای شما به وجود خواهند آورد. لحظاتی که شاید فقط در لوکیشن فیلم های سینمایی غربی دیده اید. گله های گوسفند که سفیدی پشم آن ها خیره کننده و زمینی سر سبز و پوشیده از گل های زرد رنگ، شما را به جشنواره رنگ و زیبایی می برد.
ضیافتی که طبیعت در سوباتان در اختیار ایرانگردان قرار می دهد، میراث بزرگ طبیعت هست که به ایرانیان به ارث رسیده و از این حیث، باید شکرگزار خالق سوباتان بود.
بهشتی با گیاهان دارویی
یکی از برترین مناطق گیلان برای برداشت گیاهان دارویی، همین سوباتان است. بالدِرقان ( گُلپَر )، یکی از مشهورترین گیاهان داروئی سوباتان بوده و در اکثر روستاهای اطراف خصوصاً ” کَلَمَر ” و «گنجخانه» می روید و یکی از منابع درآمد اهالی بومی محسوب می شود و سالانه بیش از 50 تن دانه گلپر از سوباتان به بازارها ی استان های مجاور صادر می گردد.
گلپر ضدعفونی کننده و میکروب کش قوی است و در هضم غذا موثّر بوده و ترشحات معده را زیاد می کند. خوردن مقدار کم آن موجِد وَجد و نشاط است. گُلپر سموم بدن را دفع می کند و اشتها را زیاد می کند و بهترین دارو برای معالجه هیستری (صرع) است.
در سوباتان و لیسار از گُلپَر به علت میکروب کش بودن جهت مبارزه با موریانه لایِ لحاف و تُشک پشمی و فرش های دستباف گذاشته می شود تا از خوردگی آنها جلو گیری شود. بوی آن مطبوع و ماندگار است .
مردم لیسار گرد گلپر را بیشتر با باقلای پخته، میوه جات، خصوصاً همراه انگور محلّی و همچنین با مخلوط کردن با ماست و خیار و سالاد و ترشیجات و خوشبو کردن تنقّلات مصرف می کنند و از ساقه های جوان آن ترشی گلپر می سازند. یکی از سوغاتی های مهم سوباتان دانه گُلپَر است.
میوه های گلپر پس از رسیدن به شکل فلس های نازکی می باشد که دانه کم ضخامتی را در بردارند. این دانه ها به راحتی قابل کشت بوده و بوته آن در دو سالگی به بار می نشیند. کشت چند بوته از آن در محوطه هر خانه ای در سوباتان ضمن بالا بردن میزان این محصول و خود کفائی خانواده ها، به زیبائی و سرسبزی سوباتان نیز خواهد افزود.
یارپوز (پونه)، همانطوریکه درخت «خرزهره» حشرات، مخصوصاً عقرب را فراری می دهد، پونه نیز مار را فرار می دهد. ضرب المثل «مار از پونه بدش می آید، درِ خانه اش سبز می شود» مویّد این موضوع است.
پونه برای هضم غذا مفید است. ضدّ تشنج و مسکّن اعصاب بوده و از اسهال جلوگیری می کند. این گیاه داروئی در اطراف جوی های روان همه چشمه های سوباتان یافت می شود.
یساری ها پونه را نیز همراه ماست، ترشیجات سالاد و میوه جات خصوصاً انگور محلّی مصرف می کنند. حضور دسته جات زنان و دختران جهت چیدن پونه در محل رویش این گیاه دارویی نیز به نوبه خود دیدنی و جالب است.
سوباتان، بهشتی کوچک
این شهرک زیبای ییلاقی، محل سکونت صدها خانوار لیساری است که بیشتر در فصول بهار و تابستان و بخشی از پائیز، در آن مسکن می گزینند. این محل از چشمه های پر آب و بسیار خنک و هوای عالی برخوردار بوده و دارای زمین های سرسبز پوشیده از چمن است.
در داخل و اطراف سوباتان گورستان های متعددی از هزاران سال پیش تا کنون وجود دارد که نشان از تاریخ و تمدن کهن این سرزمین دارد. در مرکز سوباتان حفره هایی وجود دارد که سیلاب های اطراف را در خود فرو می برد و شاید به همین دلیل سوباتان به این نام شهرت پیدا کرده است.
نظریه دیگر معتقد است سو در زبان تالشی بمعنی گلپر و اتون بمعنی محل هموار و صافی که اطرافش بلند و برجسته است، بنابراین به دلیل رویش فراوان گلپر در این منطقه تالش ها نام این ییلاق زیبا را سواتون یا سووتون گذاشته اند.
در حالی که دمای شهرهای مختلف گیلان، مرطوب ترین استان کشور به ندرت به کمتر از یک درجه بالای صفر می رسد، در ارتفاعات سوباتان (سووتون) که 1900 تا 2500 متر از سطح دریا ارتفاع دارند، تابستان هم لکه هایی از برف دیده می شود و به همین دلیل اواخر پاییز ساکنین آن که اکثراً دامدار هستند به جنگل های دامنه البرز و سواحل خزر (لیسار) کوچ کرده و فقط 3 خانوار در روستای ییلاقی هونیش باقی می ماند.
ساری داش (سنگ زرد)، آلچالق (پارک طبیعی درختان آلوچه وحشی)، هاچا داش (جایی که نوک کوه بصورت دوشاخه در آمده)، چمن زار وسیع بیده پشت، غار طبیعی گنج خانه، بازاچه سنتی، موزه مردم شناسی عشایری، چشمه باتمان بولاق بین سوباتان (سووتون) و آسبومار و ییلاقات بالادستی ساری بولاق و چم چمی و باغداگول (محل اقامت ایل شاهسون اردبیل) و دریاچه زیبای نئور از نقاط جالب و دیدنی این منطقه است.
این منطقه ییلاقی فاقد برق و گاز بوده و علیرغم تغییرات بافت سنتی در مرکز سووتون (سوباتان)، هنوز صدها خانوار دامدار و عشایر بصورت سنتی و با حفظ فرهنگ بومی در سیاه چادرها (پوری) و خانه های کاهگلی و کلبه های چوبی در روستاهای اطراف سووتون (سوباتان) به شغل شریف دامداری مشغول هستند.
ییلاق سوباتان (سووتون) به دلیل ویژگی های خاص طبیعی مورد توجه توریست های طبیعت گرد قرار گرفته و سالانه هزاران توریست داخلی و خارجی از این منطقه زیبا بازدید می کنند. سوباتان (سووتون) هتل و اقامتگاه رسمی ندارد و مردم خونگرم منطقه در خانه های خود از این مسافران پذیرایی می نمایند.
یکی از مناطق بسیار زیبا و دیدنی سوباتان چمنزار بیداپشت است که به عنوان تفرجّگاه عمومی ساکنین و گردشگران شهرت یافته است. این محل، چمنزار بسیار وسیعی است که در ارتفاع بالایی قرار گرفته و به سوباتان و همه ییلاقات اطراف اشراف داشته و چشم انداز زیبایی دارد. این چمنزار بقدری وسیع است که حتی هواپیمای کوچک می تواند به راحتی در آنجا فرود آید و به همین دلیل بعنوان محل برگزاری جشنواره ورزش های بومی و محلی از جمله مسابقات اسب سواری قرار می گیرد.
در سوباتان شما می توانید از غذاهای محلی خوشمزه که توسط اهالی درست می شود و به گردشگران فروخته می شود، لذت ببرید. غذاهایی که از سبزیجات محلی و لبنیات دامداری های منطقه و ادویه های کوهی تهیه شده و تجربه یک غذای organic را احساس خواهید کرد. گل های شقایق سوباتان در کنار خانه های چوبی و گیاهان دارویی آن، یکی از جذابیت های گردشگری در بهشت اردیبهشت ایران به شمار می رود. اگر عاشق سلفی گرفتن در کنار میراث طبیعی ایران زمین هستید، کدام لوکشینی زیباتر از سوباتان؟
دریاچه نئور در ارتفاع 2480 متری واقع شده. گرداگرد این دریاچه ی رویایی را کوه های سپید پوش بغروداغ و آلاله های طلائی احاطه کرده اند و عشایر شاهسون نیز در پیرامون آن اسکان گزیده اند.
دسترسی به این بهشت یعنی روستای سوباتان ساده نیست. جاده ای که به این روستا می رسد خاکی و بسیار ناهموار است. فاصله دریاچه نئور تا روستای سوباتان که پیاده طی می شود، حدوداً 20 کیلومتر است. تمامی طول مسیر را چشمه های زلال، شقایق ها و آلاله ها آراسته اند. جایی که یک لحظه ابری و لختی دیگر بارانی می شود و مهمانانش را با باران و تگرگ و رعد و برق های طوفانی، میزبانی می کند.
همه این رخدادهای طبیعی، بعضا در کمتر از 1 ساعت رخ داده و چشم اندازهای فوق العاده منطقه را در شرایط آب و هوایی کاملا متغیر، در معرض دید گردشگران قرار می دهد.
در منطقه سوباتان، چشمه هایی وجود دارد که یکی از آن ها: گزنه هونی به معنای چشمه گزنه است. خنکی آب این چشمه به گونه ای است که تلقی می شود که همچون گزنه، دست را می سوزاند.
مقصدهای گردشگری سوباتان
بهشت اردیبهشت ایران، مناطقی دارد که در گردشگری به این خطه از ایران سر سبز، در نظر داشته باشید که اگر با یک محلی یا تورهای گردشگری مجاز به این منطقه سفر کنید، شما را راهنمایی خواهند کرد.
- بازار سوباتان، یکی از مقصدهای گردشگری اصلی این منطقه است. این محله مرکز ییلاقات سوباتان است که وجود بازارچه ای بزرگ آن را از سایر ییلاقات تالش متمایز ساخته است.
اکثر اهالی سوباتان در این محله سکونت دارند و این محل به ساکنین روستای خاصی از لیسار اختصاص ندارد و حدود 300 خانوار در این شهرک ییلاقی زندگی می کنند.
- کَلَمَر که در درّه پایین دست قلعه بین یوردی واقع شده و ساکنین قشلاق نشین دارد و محل سکونت بیش از 20 خانوار از دامداران لیساری است ولی به نظر می رسد که فاقد امکانات اولیه زندگی از قبیل راه و برق هستند.
- مِیلَه بُلاغی، محله سکونت قوم تخته ای لیسار و اهالی داوان است و بیش از 50 خانوار در این محله ساکن هستند.
- گزنه هونی، محل سکونت تعدادی از قوم شاندرمنی ها و اهالی چندین روستای لیسار است، تا چند سال پیش تعدادی از دامداران بصورت دائمی در آنجا زندگی می کردند. گزنه هونی بیش از 50 خانوار است.
- هُونی یَش، محل زندگی جمعی از دامداران لیساری و اهالی لیسار محله اول و دوم و حجت محله و سوست است. تعدادی از دامداران هنوز هم بصورت دائمی در این محل زندگی می کنند. مشاهده ساختمان های عریض و طویل بنام «کوم» که در زمستان به عنوان طویله شبانه روزی گوسفندان مورد استفاده قرار می گیرد بیانگر اقامت دائمی دامداران است.
- بیدَه پِشت، محل سکونت بیش از 50 خانوار از اهالی هره دشت شمالی لیسار است.
- شَتَ ژی – سَلَمر، در شمال غربی سوباتان و حد فاصل بین ورزان و ماهار واقع شده اند محل سکونت دامداران و جنگل نشینان لیساری است.
- ماهار – علی حیدر، آخرین قریه شمال غربی سوباتان و مرز بین ییلاقات لیسار و خطبه سراست، محل سکونت جمعی از هره دشتی ها، خصوصاً طایفه آقاجانی هاست. در این روستا و بر سر مسیر بزرگترین شاخه رود خانه لیسار آبشار زیبایی قرار دارد که کمتر شناخته شده و بدلیل نبود راه مناسب از سوباتان به ماهار زیبائی این آبشار در هاله ای از فراموشی قرار گرفته است.
تجربه اقامت حتی یک روزه در خانه های چوبی سوباتان در دامنه های سر سبز منطقه، جایی که بعضا ابرها، شعاع دید را به چند متر می رساند، یکی از فراموش نشدنی ترین تجربه های گردشگری در اردیبهشت ایران است که در سوباتان در اختیار شما قرار خواهد داشت.
توصیه های سوباتان گردی
1- اگر قصد سوباتان گردی دارید، سفر به موسسات گردشگری مجاز را توصیه می کنیم.
2- پیش از سفر به سوباتان، فرصت های اقامتی و وضع آب و هوا را از اداره کل گردشگری گیلان، چک کنید.
3- در منطقه تالش، مقصدهای طبیعت گردی رویایی بسیاری وجود دارد. از اهالی، برای بازدید از این مناطق مشورت بگیرید.
4- کباب بره، غذای اصلی سوباتانی ها کباب بره است. گوشت گوسفندان ییلاقات سوباتان بدلیل آب و هوای خاص و تغذیه از گیاهان بومی که اکثراً خواص طبی دارند از کیفیت بالایی برخوردار است، لذا کباب بره سوباتان شهرت خاصی داشته و به یکی از جاذبه های منطقه تبدیل شده است.
5- معمولاً مسافران سوباتان کباب بره میل کرده و حتی مقداری گوشت بعنوان سوغاتی همراه می برند و به همین دلیل بازارچه سوباتان بیش از 10 قصابی فعال دارد.
6- محیط زیست سوباتان به دلیل هجوم گردشگران بهاره به آن، در معرض تهدید است. در حفظ میراث سوباتان برای نسل های دیگر، پر تلاش باشیم.
7- سوجا دیلَه (ساج ایچی)، از گوشت پر چرب گوسفند درست می شود. ابتدا گوشت گوسفند را خورد کرده و در ساج که قبلاً کمی روغن کره در داخل آن سرخ شده می ریزند و پس از اضافه کردن ادویه جات لازم و پخته شدن کامل مقداری ماست به آن اضافه کرده و هم می زنند و آن را روی آتش ملایم می گذارند تا دم کشیده و آماده استفاده شود.
8- قورتماج، از جمله غذاهای محلی سوباتان است. معمولاً چوپانانی که گله را به چراگاه های دور می برند و ظهر به چادر برنگشته و نهار را در چراگاه می خورند، این غذا از شیر تازه گوسفند درست می کنند. روش درست کردن این غذای محلی به این صورت است که ابتدا آتشی درست کرده و چند قطعه سنگ تمیز را که از داخل آب چشمه ها یا رودخانه بر می دارند در داخل آتش گذاشته تا کاملاً سرخ شود، بعد شیر گوسفند را در کاسه مسی می دوشند و سپس سنگ های سرخ شده در آتش را داخل کاسه شیر می اندازند، شیر کاملاً جوشیده و کمی هم حالت ژله ای پیدا می کند، بعد این غذا را با نان محلی نوش جان می کنند.
9- از جمله غذاهای محلی منطقه می توانند به سیرجینَه اشاره کرد که این غذا مخصوص صبحانه است. برای درست کردن آن آرد برنج یا ذرت را در مقداری شیر ریخته و بهم می زنند و سپس چند عدد تخم مرغ محلی را داخل آن ریخته و مقداری شکر و زرچوبه به آن اضافه نموده دوباره کامل هم زده و آن را در تابه ای که روغن داخلش کاملاً داغ شده سرخ می کنند و در بشقاب گذاشته دوباره مقداری شکر یا خاکه قند روی آن ریخته و نوش جان می کنند.
10- برای رزرو خانه های محلی، از تورهای مجاز و همچنین اداره گردشگری گیلان استعلام کنید.
جدید ترین خبرهای گردشگری ایران و جهان را در آرمان سفر و دنیای سفر دنبال کنید.
