بهای تمام شده تصمیم‌های ۹۹

دو هفته از ارائه لایحه بودجه 99 به مجلس می‌گذرد. در روزهای پس از رونمایی از لایحه بودجه سال بعد، گزارشات بسیاری در مورد اعداد و ارقام دستگاه‌های اجرایی و وزارتخانه‌ها منتشر شده است. یکی از بخش‌های جالب بودجه، تفکیک اعتبارات هزینه‌ای به دستگاه‌ها و برنامه‌های محول بر آنها است. در پیوست شماره 4 لایحه بودجه 99، برنامه‌هایی که هر دستگاه اجرایی عهده‌دار آن است به تفصیل تشریح شده و می‌توان به این برآورد رسید که هزینه تمام شده هر برنامه اجرایی به چه میزان است. این اقدام در راستای بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد انجام شده است. در این گزارش هزینه تمام‌شده تصمیمات مهم کشور در نهادهای مختلف از جمله هیات دولت، مجلس شورای اسلامی، شورای نگهبان، ستاد تنظیم بازار و... بررسی شده است.

هزینه هر تصمیم هیات دولت: 104 میلیون

تعداد تصمیمات: برای دستگاه اجرایی نهاد ریاست‌جمهوری، 6 برنامه کلی در نظر گرفته شده است: «برنامه راهبری امور هیات دولت»، «برنامه هماهنگی میان قوه مجریه و قوه مقننه در فرآیند قانون‌گذاری»، «برنامه هماهنگی و نظارت بر امور حقوقی دولت»، «برنامه توسعه دولت الکترونیک»، «برنامه راهبردی سیاست عمومی کشور» و «برنامه پژوهش‌های کاربردی در حوزه سیاست عمومی کشور». در مورد برنامه اول، یعنی برنامه راهبردی امور هیات دولت که همان تصویب لوایح و آیین‌نامه‌ها در کمیسیون‌ها و هیات دولت است، پیش‌بینی سازمان برنامه و بودجه این است که 220 مصوبه در سال 99 ثبت شود. یعنی تقریبا در هر هفته، 4 مصوبه از هیات دولت در سال آینده خواهیم دید. در مورد برنامه دوم، دولت پیش‌‌بینی کرده که از 100 طرح یا لایحه در مجلس شورای اسلامی دفاع کند. در نتیجه علاوه بر مصوبات خود، تقریبا هر هفته از 2 طرح در مجلس نیز در سال 99 دفاع خواهد کرد. همچنین دولت باید در سال آینده 100 گزارش برای نظارت بر اجرای قانون‌اساسی و منشور حقوق شهروندی نیز منتشر کند.

بودجه تصمیمات: کل اعتبارات هزینه‌ای در نظر گرفته شده برای اجرای 6 برنامه نهاد ریاست‌جمهوری معادل 3/ 300 میلیارد تومان است. برای کل مصوبات هیات دولت 23 میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی شده است؛ یعنی هر مصوبه 104 میلیون تومان خرج خواهد داشت. همچنین دولت برای انتشار هر گزارش درخصوص نظارت بر اجرای قانون‌اساسی و منشور حقوق شهروندی 194 میلیون تومان هزینه تمام شده دارد.

هزینه هر لایحه مجلس: 110 میلیون

تعداد تصمیمات: چهار برنامه و وظیفه اصلی برای مجلس شورای اسلامی تعریف شده است: «برنامه قانون‌گذاری»، «برنامه نظارت بر امور کشور»، «برنامه توسعه دولت الکترونیک» و «برنامه تنظیم و توسعه روابط با کشورها و نهادهای بین‌المللی.» عمده بودجه برای برنامه قانون‌گذاری تعلق می‌گیرد. برآورد این است که 2194 طرح یا لایحه در سال آینده تدوین و تصویب شود. پس به‌طور میانگین، هر روز در سال 99، باید 6 لایحه یا مصوبه در مجلس تدوین شود یا به تصویب برسد. همچنین ذیل نظارت بر امور کشور، هدف‌گذاری شده است که مجلس شورای اسلامی به تعداد 580 گزارش نظارتی تحقیق و تفحص تهیه کند.

بودجه تصمیمات: مجموع اعتبارات هزینه‌ای که برای مجلس شورای اسلامی در سال آینده در نظر گرفته شده نزدیک به 502 میلیارد تومان است. تدوین هر طرح-لایحه در مجلس، هزینه‌ای در حدود 111 میلیون تومان برای کشور خواهد داشت. علاوه بر این، هر کدام از گزارش‌های تحقیق و تفحص نیز به میزان 215 میلیون تومان بودجه خواهند داشت. همچنین سازمان محاسبات کشور به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های مجلس، برای تهیه و انتشار گزارش تفریغ بودجه ملی، یک میلیارد و 442 میلیون تومان هزینه خواهد کرد و برای تهیه هر گزارش تفریغ بودجه استانی یک میلیارد و 140 میلیون تومان.

هر گزارش مجمع تشخیص: بیش از یک میلیارد

تعداد تصمیمات: داد‌ه‌های لایحه بودجه 99 نشان می‌دهد که در سال آتی، تقریبا 10 مصوبه حل اختلاف مجلس و شورای نگهبان در مجمع تشخیص مصلحت نظام مورد بررسی قرار می‌گیرد. علاوه بر این مجمع در سال آینده 10 گزارش درخصوص نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام نیز تهیه می‌کند. یکی از وظایف اصلی مجمع تشخیص مصلحت نظام، ارائه نظر مشورتی به رهبری است. برای این منظور، در نظر گرفته شده تا 10 گزارش به رهبری ارائه شود. همچنین پنج گزارش نیز درخصوص تدوین سیاست‌های کلی نظام از سوی این نهاد باید در سال آینده تدوین شود. مجموع گزارش‌های مجمع تشخیص برای سال 99، معادل 35 عدد نظر گرفته شده است که تقریبا هر ماه، مجمع وظیفه دارد که سه گزارش را تهیه کند.

بودجه تصمیمات: برآورد سازمان برنامه حاکی از این است که هزینه تمام شده هر مصوبه برای حل اختلاف مجلس و شورای نگهبان، یک میلیارد و 398 میلیون تومان است. علاوه بر این گزارش‌هایی که برای نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام تدوین می‌شود نیز هرکدام هزینه‌ تمام‌شده‌ای در حدود یک میلیارد و 300 میلیون تومان برای بودجه خواهد داشت. گران‌ترین گزارش‌های مجمع مربوط به تدوین سیاست‌های کلی نظام، است که تقریبا هزینه تمام شده هر گزارش معادل 3 میلیارد و 490 میلیون تومان است. همچنین هر گزارش مشورتی به رهبری نیز یک میلیارد و 880 میلیون تومان بودجه خواهد داشت.

هر گزارش نظارت بر سیما: 142 میلیون

تعداد تصمیمات: شورای نظارت بر صداوسیما وظیفه نظارت، ارزیابی و تحلیل برنامه‌های صداوسیما را برعهده خواهد داشت. اما میزان فعالیت این شورا به چه میزان است؟ هدف کمی فعالیت‌های شورا در سال آتی، تهیه 85 گزارش درخصوص عملکرد سازمان، انجام 5 پروژه مطالعاتی مرتبط و سنجش اثربخشی برنامه‌های صداوسیما و رسیدگی به 30 شکایت است. پس انتظار بر این است که در سال آینده هر هفته، حداقل این شورا یک گزارش نظارت بر عملکرد صداوسیما منتشر کند.

بودجه تصمیمات: اعتبارات هزینه‌ای در نظر گرفته شده برای شورای مذکور، در سال 99 معادل 7/ 5 میلیارد تومان است. گران‌ترین کار این شورا، نظارت و تحلیل برنامه‌های سیما است. تقریبا هر گزارش مرتبط با برنامه‌های سیما، در حدود 142 میلیون تومان هزینه خواهد داشت. درحالی‌که هزینه گزارش‌های نظارت بر برنامه‌های صدا، تقریبا نصف این میزان است.

هر احراز یا رد صلاحیت: 6 میلیون

تعداد تصمیمات: شورای نگهبان 5/ 125 میلیارد تومان اعتبارات هزینه‌ای در بودجه 99 دارد. برنامه‌های تعریف شده برای شورای نگهبان عبارتند از «پاسداری از احکام اسلام و قانون‌اساسی»، «نظارت بر اجرای انتخابات» و «برنامه توسعه دولت الکترونیک.» بیشترین بودجه متعلق به بخش نظارت بر اجرای انتخابات است. در سال آینده، پیش‌بینی بر این است که 720 گزارش انطباق مصوبات مجلس با احکام اسلام و قانون‌اساسی به شورای نگهبان محول شود. یعنی هر روز، 2 گزارش را باید شورای نگهبان بررسی کند. همچنین حدود 5 هزار پرونده تاییدیه یا عدم احراز صلاحیت‌ها نیز در سال آینده در دستور کار این شورا باید قرار گیرد. هر چند در سال 99 به نظر انتخابات مهمی در دستور کار نخواهد بود. بودجه تصمیمات: هزینه تمام شده هر گزارش انطباق با قانون‌اساسی و احکام اسلامی در شورای نگهبان، معادل 7/ 62 میلیون تومان برآورد شده است. همچنین احراز یا عدم احراز اصلاحت هر پرونده در انتخابات، تقریبا 3/ 6 میلیون تومان هزینه برای دولت خواهد داشت.

هزینه دبیرخانه خبرگان و شورای‌  عالی امنیت

تعداد تصمیمات: در بودجه 99 لحاظ شده که دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری 80 جلسه برگزار کند. پس این دبیرخانه حداقل ماهی 6 بار تشکیل جلسه می‌دهد. برنامه اصلی در نظر گرفته شده برای دبیرخانه، راهبری امور کمیسیون‌ها و اجلاس خبرگان است. همچنین شورای‌عالی امنیت ملی نیز در سال آینده دو برنامه دارد: تصویب مصوبات و گزارش‌های شورای‌عالی امنیت ملی. این شورا 100 مصوبه و 100 گزارش را باید در سال 99 تهیه کند. در نتیجه هر ماه، شورای‌عالی امنیت ملی 8 مصوبه می‌گذراند و 8 گزارش نیز تهیه می‌کند.

هزینه تصمیمات: تقریبا هر جلسه دبیرخانه مجلس خبرگان برای دولت 90 میلیون تومان هزینه خواهد داشت. این هزینه در قیاس با اقدامات شورای‌عالی امنیت ملی در چه وضعی است؟ هر مصوبه شورای‌عالی امنیت 109 میلیون تومان هزینه دارد. همچنین هر گزارش شورای‌عالی امنیت ملی نیز تقریبا 24 میلیون تومان بودجه خواهد داشت.

هر مصوبه تنظیم بازار: 75 میلیون

تعداد مصوبات: امور مبارزه با مفاسد اقتصادی، مبارزه با قاچاق کالا و ارز، امور تنظیم بازار و امور اقتصاد مقاومتی در بودجه، به‌طور مجزا دارای اعتبار هستند. مثلا هدف کمی تعداد مصوبات ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی، 350 عدد در نظر گرفته شده است. پس تقریبا هر روز یک مصوبه برای مبارزه با مفاسد اقتصادی از تصویب می‌گذرد. برای مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز به همین میزان مصوبه پیش‌بینی شده است. امور اقتصاد مقاومتی و تنظیم بازار، از تعداد مصوبات کمتری برخوردارند. هدف‌گذاری تنظیم بازار در سال 99 این است که 230 مصوبه داشته باشد، تقریبا هر 3 روز، 2 مصوبه تنظیم بازار وجود خواهد داشت.

بودجه مصوبات: گران‌ترین مصوبات اقتصادی، متعلق به امور تنظیم بازار است. هزینه‌ تمام شده هر مصوبه تنظیم بازار، حدود 75 میلیون تومان است. درحالی‌که هزینه تمام شده هر مصوبه مبارزه با مفاسد اقتصادی، تقریبا 50 میلیون تومان برآورد شده است. البته برخی اقتصاددانان معتقدند که وجود ستاد تنظیم بازار با اصول اقتصادی در تضاد است و در چرایی وجود آن، ابهام وجود دارد، با این‌حال مدافعان سازوکار تنظیم بازار نیز در طول دو سال اخیر منتقد جدی عملکرد این ستاد بوده‌اند. هزینه هر مصوبه راهبری امور اقتصادی نیز برآورد می‌شود که معادل 64 میلیون تومان باشد.