خبرگزاری مهر: این هفته در طرح سه شنبه‌ها با پاسخگویی به شبهات دینی خبرگزاری مهر، کارشناس مرکز ملی پاسخگویی به سواللت دینی با توجه به یکی از سوالات رایج مخاطبان در سال‌های اخیر، به یکی از شبهات رایج در فضای مجازی در ارتباط با نگهداری سگ از دیدگاه فقهی پاسخ داده است و به پاسخ این شبهه پرداخته که با توجه به عدم بیان صریح نجس بودن سگ در قرآن چرا این حیوان را ناپاک می‌دانیم.
حجت الاسلام امیر صالحی در گفتگو با خبرنگار مهر در این ارتباط اظهار داشت: آنچه امروز ارمغان مدرنیته و فرهنگ منحط غربی برای جوامع مسلمین می‌باشد دوری از ارزش‌های فطری و دینی و گرایش به مشتهیات نفسانی و مادی است.
وی افزود: از جمله این عقب گرد‌ها جایگزینی حیوانی مثل سگ به جای فرزند است یعنی عشق و علاقه و محبتی که باید بین اعضای خانواده باشد به سمت یک حیوان سوق یافته است.
کارشناس فقه مرکز پاسخگویی به سوالات دینی تصریح کرد: در واقع دشمنان در ابتدا بنیان خانواده را از بین برده‌اند و پس از آن آب گل آلود را در کام تشنگان عشق و علاقه و محبت به خانواده و فرزند می‌ریزند یعنی حیوان را جایگزین انسان می‌کنند.
وی ادامه داد: در این میان شبهه گران برای ساکت کردن و سر پوش نهادن به ندای عقل و فطرت خود دست به توجیهاتی می‌زنند تا جوابی برای وجدان خود بیابند مثل اینکه می‌گویند اگر سگ نجس است چرا در قرآن نجاست آن بیان نشده است؟.
نجاست سگ از دیدگاه دین مبین اسلام
صالحی در ادامه با تاکید بر نجاست سگ در دین مبین اسلام ابراز داشت: یکی از مسلمات دینی تبعیت احکام از مصالح و مفاسد واقعی است، به این معنا که هر آنچه در شرع مقدس حرام شده دارای ضرر حتمی و غیر قابل چشم پوشی بوده است و اگر چیزی را خدای متعال واجب نموده در آن نفع حتمی وغیر قابل چشم پوشی وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه حرام و حلال الهی سلیقه‌ای و گزاف نبوده و بر اساس حکمت و مصلحت است، تاکید کرد: ممکن است ما به خاطر کمی اطلاعات علمی، به مفاسد و مصالح احکام پی نبریم، ولی بعد‌ها بر اثر پیشرفت‌های علمی، بخشی از فلسفه احکام روشن شود.
دلایل علمی کشف شده درباره دلیل نجاست سگ
کارشناس مرکز پاسخگویی به سوالات دینی ابراز داشت: همان گونه که سال‌ها پس از حکم به نجاست سگ، بعضی از علل آن کشف شده است و آن اینکه در روده سگ کِرم کوچکی به طول چهار میلی متر به نام «تینیا ایکینوسکوس» وجود دارد.
وی اضافه کرد: تخم‌های زیادی از این کِرم همراه مدفوع سگ بیرون می‌آید و به اطراف مقعد سگ می‌چسبد. سگ به وسیله زبانش آن تخم‌ها را به قسمت‌های دیگر بدنش منتقل نموده و همه جا را آلوده می‌کند. اگر یکی از این تخم‌ها به معده انسان وارد شود، مرض‌های گوناگونی تولید می‌کند که احیاناً منجر به مرگ می‌شود.
وی تاکید کرد: این یکی از حکمت‌هایی است که اسلام سگ را نجس العین دانسته تا بدین وسیله مضرّات آن را از انسان دفع کند، اما ممکن است، حکمت‌ها و علت‌های دیگری از نظر بهداشتی و زیست شناسی و پزشکی وجود داشته باشد که هنوز از آن آگاهی نداریم.
قرآن کریم در احکام فقهی معمولاً به کلیات بسنده کرده است
صالحی با این مطلب اشاره کرد که قرآن کریم در احکام فقهی معمولاً به کلیات بسنده کرده است، ابراز داشت: به عبارتی دیگر قرآن همچون قانون اساسی است که فروع قوانین مدنی، حقوقی، جزائی و ... را در آن نمی‌توان یافت و خداوند تبیین و تفسیر آن را به پیامبر اکرم (ص) و به دنبال آن، امامان معصوم (ع) سپرده است و در قرآن کریم می‌فرماید که‌ای پیامبر ما ذکر بر تو نازل کردیم تا برای مردم آنچه را بر ایشان نازل شد (قرآن) تبیین و تفسیر نمایی.
وی اظهار داشت: بر این اساس خداوند دستور داده که علاوه بر آنچه در قرآن بیان فرموده، از سخنان پیامبر (ص) و امامان (ع) اطاعت کنیم به نوعی که در آیاتی از قران می‌فرماید که‌ای مردم هر چه را رسول الله (ص) به شما دستور داد، اجرا کنید و هر چه را نهی کرد باز ایستید.
تمسک جستن به روایات اهل بیت در کنار نص قرآن کریم
کارشناس فقه مرکز پاسخگویی به سوالات دینی تصریح کرد: اگر پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند که من دو چیز گرانبها را در میان شما به امانت می‌گذارم که این دو از هرگز از یکدیگر جدا نمی‌شوند و اگر به هر دوی آن‌ها تمسک کردید هلاک نمی‌شوید، سرّ این فرمایش این است که تمام آنچه ما به آن احتیاج داریم در نصّ و ظاهر قرآن نیامده است و ما باید در کنار قرآن روایات پیامبر (ص) و ائمه (ع) را در نظر بگیریم.
وی اضافه کرد: در این راستا باید به این نکته دقت کنیم که اگر ما گفتیم یکی را قبول داریم، اگر گفتیم «حَسبُنا کِتابُ الله»، و عترت را رها کردیم، ضمانتی برای هدایت ما نخواهد بود. این دو چیز را باید با هم داشته باشیم تا بتوانیم به هدایت برسیم.
صالحی تاکید کرد: خلاصه اینکه برای به دست آوردن حکم شرعی، قرآن یکی از منابع استنباط احکام الهی می‌باشد، علاوه بر کتاب آسمانی ما، روایات معصومین (ع) یکی دیگر از منابع است که اگر حکمی در قرآن ذکر نشده بود باید به این روایات رجوع شود.
دلایل کراهت نگهداری سگ
وی با بیان اینکه با توجه به موارد ذکر شده دلایل کراهت نگهداری از سگ در چندین مورد خلاصه می‌شود، گفت: نخستین مورد اجماع فق‌های عظام است که سگ را یکی از نجاسات می‌دانند و این حکم بین آن‌ها اجماعی است.
کارشناس فقه مرکز پاسخگویی به سوالات دینی با اشاره به اینکه اجماع در فقه شیعه برخاسته از روایات فراوانی است که در کتاب‌های روایی آمده است، بیان داشت: البته، درباره نجس بودن سگ روایاتی که از امامان (ع) به دست ما رسیده دو گونه است. روایاتی که در آن‌ها واژه نجس به صراحت آمده است و روایاتی که در آن‌ها کلمه نجس به صراحت بیان نشده، بلکه از باب ملازمه، نجاست سگ فهمیده می‌شود.
وی افزود: در این گونه روایات به تناسب پرسش‌هایی که از امام (ع) درباره آب نیم خورده سگ شده و جواب‌هایی که ائمه (ع) داده‌اند نجاست سگ استفاده می‌شود.
خانه‌ای که در آن یک باشد ملائکه به آن در نمی‌آیند
صالحی ابراز داشت: در روایات آمده است که از امام صادق (ع) درباره سگ سؤال شد. آن حضرت فرمودند که نجس است؛ آب نیم خورده سگ را دور بریزید و با آن وضو نگیرید، ظرف آب را ابتدا با خاک و سپس با آب بشویید.
وی تصریح کرد: با بیان اینکه روایت‌های فراوان دیگری از ائمه معصوم در این ارتباط داریم از جمله اینکه ابی سهیل از امام صادق (ع) پرسید در مورد سگ، که حضرت سه بار فرمودند که سگ نجس است و پیامبر (ص) فرمود که خانه‌ای که سگ در آن باشد، ملائکه الهی به آن در نمی‌آیند.
استثنا‌هایی که دین در ارتباط با نگهداری سگ قائل شده است
صالحی ابراز داشت: بی شک نهی از نگهداری این حیوان در محیط زندگی و نهی از نزدیک شدن به آن، برای آلوده بودن آن و زمینه انتقال برخی از میکروب‌ها و نجس بودن آن از نظر حکم فقهی واضح و روشن است چراکه حفظ و نظافت و بهداشت خود و محیط زندگی و پاکی بدن و لباس و ظروف و ابزار و وسایل خورد و خوراک از نظر تعالیم دینی اهمیت بسیاری دارد.
وی اظهار داشت: با این حال داشتن سگ آموزش دیده که از آن برای اهدافی مانند نگهبانی مزرعه، کارخانه و گله یا در شکار و جست و جوی اجناس قاچاق استفاده می‌شود، در صورتی که سه نکته یاد شده (نظافت، طهارت و بهداشت) درباره آن مراعات شود از نظر احکام اسلامی اشکال ندارد.
کارشناس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی اضافه کرد: امیر مومنان حضرت علی (ع) در این ارتباط می‌فرماید که در نگهداری سگ خیری نیست، مگر در سگ شکاری برای نگهبانی و سگ همراه گله گوسفندان.
اختلافی بین شیعه و اکثر فرق اسلامی در حرمت نگهداری سگ نیست
صالحی با اشاره به کلامی از فقیه نامدار شیخ محمد حسن نجفی تاکید کرد: بر این اساس اختلافی بین شیعه و بین اکثر فرق اسلامی در حرمت سگ نیست و اجماع با دو قسمش (محصل و منقول) بر این حرمت دلالت می‌کند، زیرا سگ نجس بوده و جزو حیوانات درنده و مسخ شده است.
وی گفت: امیدواریم جوانان عزیز با وجدان‌های بیدار خود از این مطالب درس گرفته و مواظب نفوذ و شبیخون فرهنگی باشند تا فرهنگ غنی ایرانی، اسلامی خود را با چیزی جایگزین نکنند.
