با این حال، تولیدکنندگان داخلی از فرصت استفاده کرده و دوباره در حال سرپا شدن هستند. تحریم‌ها با وجود سخت‌تر کردن اوضاع برای تولید، مزایایی برای صنعتگران داخلی داشته که مهم‌ترین آنها کار کردن روی برندسازی در غیاب خارجی‌هاست.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از جام جم، هرچند در دو سال اخیر بالا رفتن قیمت دلار و ممنوعیت واردات لوازم‌خانگی سبب گرانی این کالاها شد اما تولیدکنندگان داخلی به‌تدریج در حال تأمین تقاضاها در بازار هستند و اگر این روند ادامه یابد، صنعت لوازم خانگی می‌تواند به یکی از پررونق‌ترین و اشتغالزاترین صنایع کشور تبدیل شود. البته این مهم یک شرط دارد و آن جلوگیری از قاچاق لوازم خارجی است.
برای رفع این نگرانی هم از 15 دی قرار است همه لوازم خانگی قاچاق از سطح بازار جمع شود. سال گذشته برای اقتصاد ایران سالی سخت بود و بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی که در کشور فعالیت داشتند ساک و چمدان خود را بستند و راهی کشورشان شدند. از اردیبهشت سال 97 تا چند ماه برخی شرکت‌های ایرانی همچنان منتظر بازگشت شرکت‌های رفته بودند اما مطمئن شدند به این زودی‌ها قرار نیست همکاری مشترک بین شرکت‌های ایرانی و خارجی صورت بگیرد. از این رو با نگاه و تکیه به توان داخلی، برنامه خود را تدوین کردند تا بتوانند ظرفیت تولید خود را فعال نگه دارند. خروج دو شرکت کره‌ای لوازم خانگی ال.جی و سامسونگ از ایران که حدود 50 درصد سهم بازار ایران را در اختیار داشت هم خبر خوشحال‌کننده‌ای بود و هم ناراحت‌کننده. ناراحت‌کننده از این منظر که با خارج شدن این دو شرکت، یک‌باره قیمت لوازم خانگی چند برابر شد اما از سوی دیگر این ظرفیت فراهم شد تا تولیدکنندگان ایرانی بتوانند خودی نشان دهند. اکنون از آن شرایط دلهره‌آور حدود 18 ماه می‌گذرد و کارخانجات داخلی توانسته‌اند با افزایش تولید سهم بیشتری از بازار کسب کنند. مهم‌ترین خطری که اکنون این بازار را تحت تأثیر قرار می‌دهد قاچاق لوازم خانگی است و اگر این بساط جمع نشود امیدی که تولیدکنندگان برای تولید در شرایط تحریم پیدا کردند از دست خواهد رفت که بازگرداندن امید هزینه‌هایی بیشتر از مبارزه با قاچاق کالا خواهد داشت.
کاهش ارزبری در صنعت لوازم خانگی
دشواری تأمین مواد اولیه، قطعات و تجهیزات از جمله محدودیت‌های تحریم‌ها برای صنایع لوازم خانگی بود و همین دشواری‌ها سبب شد تا تولیدکنندگان برای تهیه این اقلام به سمت تامین‌کنندگان داخلی بروند و همین واقعیت موجب کاهش 20 درصدی ارزبری در صنعت لوازم خانگی شد.
تحریم‌ها با افزایش محدودیت انتقال وجه و هزینه‌های حمل، افزایش هزینه‌های تولید و رشد 15 تا 20 درصدی قیمت‌ها را به دنبال داشت، اما شرکت‌های بزرگ ایرانی با توسعه مقیاس اقتصادی تولید و دپوی به‌موقع مواد اولیه مورد نیاز، همچنین توسعه داخلی‌سازی، از آن یک فرصت ساختند. برخی واحدهای بزرگ تولیدکننده لوازم خانگی کشور، با تولید محصولات کیفی در کلاس اقتصادی و با قیمت‌های پایین‌تر، به یاری اقشار متوسط و ضعیف شتافتند که بیشتر در زمینه هود، اجاق‌گاز و سینک ظرفشویی بود.
عباس‌هاشمی، مدیرکل دفتر صنایع فلزی و لوازم خانگی وزارت صمت به اجباری شدن استفاده از شناسه کالا برای لوازم خانگی از 15 دی‌ماه اشاره کرد و گفت: شناسه کالا به این منظور طراحی‌شده تا روند تولید و توزیع قابل رصد باشد و کالای قاچاقی نتواند در بازار فعالیت کند.
مدیرکل دفتر صنایع فلزی و لوازم خانگی وزارت صمت تاکید کرد: اگر پس از یک ماه از اجرای طرح یعنی تا 15 بهمن است التهابی در بازار ایجاد شود، این زمان تمدید خواهد شد تا همه واردکنندگان و تولیدکنندگان بتوانند کالاهای خود را در این سامانه ثبت کنند. این یکی از برنامه‌های ویژه و مشترک وزارت صمت برای مقابله با قاچاق است و ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز و اتحادیه‌ها و انجمن‌های مربوطه نقش اساسی در این زمینه ایفا کردند.
این مقام مسؤول در وزارت صمت به وضعیت تولید در سال گذشته اشاره کرد و گفت: سال 97 به دلیل محدودیت‌های ارزی و بازگشت تحریم‌ها ظرفیت تولید ایران نسبت به سال 96 کاهش پیدا کرد و در این راستا جلساتی با بانک مرکزی برگزار شد که نتیجه آن در اولویت قرار دادن تأمین ارز برای مواد اولیه کارخانجات لوازم خانگی بود. این برنامه‌ریزی برای سال 98 انجام شد و اکنون از برنامه‌های تهیه‌شده جلوتر هستیم و در برخی محصولات 80 درصد افزایش تولید اتفاق افتاده است. بخشی از لوازم خانگی مورد نیاز توسط قاچاق تأمین می‌شد که با ممنوعیت واردات کالای آماده به کشور و سیاست‌های مبارزه با قاچاق، تولیدکنندگان داخلی توانستند این شکاف را بپوشانند.
هاشمی درباره فعالیت دو تولیدکننده جدید ایرانی توضیح داد: پس از خروج دو شرکت کره‌ای از ایران کارخانجات داخلی مذاکره با شرکت‌های چینی که قطعات و مواد اولیه دو برند ال.جی و سامسونگ را تولید می‌کردند، آغاز کردند و به نتایج مطلوبی هم رسیدند. اکنون دو برند جدید به نام جی پلاس و سام کالاهای خود را روانه بازار کرده‌اند و شرایط تولید کشور با توجه به محدودیت‌های ارزی و تحریم‌های بین‌المللی که وجود دارد بسیار قابل قبول است.
وی با دعوت از بخش دانشگاهی برای کمک به صنعت گفت: ارتباط صنعت و دانشگاه از هم جدا نیست و برای هر تولیدی که در کشور انجام می‌شود شرکت‌های دانش‌بنیان نظرات خود را ارائه می‌دهند. ارتباط وزارت صمت و معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری بسیار نزدیک است که نتیجه همکاری این دو دستگاه صرفه‌جویی ارزی به میزان 260 میلیون یورو تاکنون بوده است.
تولید لوازم خانگی در ایران افزایش یافت
آمار وزارت صنعت نشان می‌دهد که در نیمه اول امسال تولید انواع لوازم خانگی نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش داشته است. این آمار نشان می‌دهد که از بین انواع لوازم خانگی، تولید یخچال-فریزر و ماشین لباسشویی بیشترین افزایش را داشته است؛ به‌طوری‌که تولید این دو محصول با افزایش 13 درصدی در نیمه اول امسال به ترتیب به 595 هزار و 500 و 291 هزار و 400 دستگاه رسیده است.
ورود 2 برند جدید داخلی به صنعت لوازم خانگی
به دنبال اعمال یک‌طرفه تحریم‌های بین‌المللی به کشور، دو برند کره‌ای به دلیل آن‌که نتوانستند برای تولیدات خود قطعه وارد کشور کنند، از ادامه تولید خود انصراف دادند و از کشور خارج شدند. اکنون پس از مدتی طرف‌های ایرانی این برندها با استفاده از امکانات و توانمندی‌های داخلی کشور، تولیدشان را از سر گرفته‌اند.
با سرمایه‌گذاری‌های انجام شده، شاهد حضور محصولات دو برند جدید لوازم خانگی در سطح گسترده در کشور هستیم که بخش قابل‌توجهی از نیاز بازار را پوشش خواهند داد.
با توجه به افزایش دامنه تحریم‌ها که منجر به تعلیق همکاری دو شرکت کره‌ای با ایرانی‌ها برای تأمین قطعات و مواد اولیه شد، طرف‌های ایرانی به منظور ادامه تولید خود منابع جدید پیش‌بینی کردند. طرف‌های ایرانی دو شرکت کره‌ای با استفاده از توان و قابلیت داخلی کشور توانستند در جهت بومی‌سازی صنعت لوازم خانگی گام بردارند. طرف‌های ایرانی در ادامه تولیدات خود توانستند با تأمین قطعات مورد نیاز با جایگزین کردن محصولات ایرانی به جای محصولات کره‌ای، برند ملی را تولید و آن را تقویت کنند.
منتظر برندهای جدید لوازم خانگی باشید
در میان انواع و اقسام خبرهای گرانی بالاخره یک خبر در مورد ارزانی شنیدیم. دو برند ایرانی سام و جی پلاس برخی از محصولات خود را روانه بازار کردند و به زودی سبد عرضه آنها تکمیل خواهد شد و در آستانه نوروز این کالاها کاهش قیمت را تجربه خواهند کرد. این گفته مرتضی میری رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی است. وی معتقد است با توجه به ممنوعیت واردات کالاهای ساخته شده مشکلی در تولید لوازم خانگی وجود ندارد و ظرفیت تولید نسبت به سال 96 افزایش زیادی داشته است. میری درباره وضعیت تولید دو برند جدیدی که محصولات خود را روانه بازار کردند توضیح داد: مسؤولان شرکت سام با یک شرکت چینی برای تأمین مواد اولیه مورد نیاز تولید لوازم خانگی به توافق رسیدند که شرکت یادشده قطعات و مواد اولیه شرکت‌های بزرگ اروپایی را تأمین می‌کند و محصولات جدید این شرکت با نام ایرانی سام به‌تدریج وارد بازار خواهد شد. همچنین تولیدکنندگان ال‌جی در ایران، اکنون با شرکتی چینی به توافق رسیده‌اند که تأمین‌کننده مواد اولیه و تجهیزات درجه یک برای شرکت‌های صاحب‌نام اروپایی است و محصولات جدید این شرکت با همین کیفیت با نام جی پلاس وارد بازار می‌شود. وی به کاهش تأثیر تحریم‌ها اشاره کرد و گفت: خط تولید کارخانه لوازم خانگی دوو که یکی از شرکت‌های زیرمجموعه گروه انتخاب است اخیراً دوباره شروع به کار کرده و در تبلیغات و بیلبوردهای شهر نوشته: ما نرفته‌ایم و در کنار شما هستیم. میری با بیان این‌که ایران توان بالایی در زمینه تولید دارد تاکید کرد: وقتی ایران موشکی می‌سازد که دنیا حیران می‌ماند تولید لوازم خانگی باکیفیت، کار پیچیده‌ای برای دانشمندان کشور نیست. رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی، قاچاق را بزرگ‌ترین معضل تولید دانست و تصریح کرد: به منظور مقابله با قاچاق از 15 دی هشت کالا در حوزه لوازم خانگی باید شناسه کالا بگیرند و فروشگاه‌ها یک ماه وقت دارند تا از واردکننده و تولیدکننده این شناسه را دریافت کنند. کالاهایی که فاقد شناسه باشند قاچاق تلقی می‌شوند و برابر قانون با آنها عمل خواهد شد.
روزانه 1000 تا 3000 ماشین کالای قاچاق وارد کشور می‌شود
سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی گفت: قاچاق لوازم خانگی به داخل کشور با روش‌های بسیار مهندسی‌شده و پیچیده انجام می‌شود. حمیدرضا غزنوی افزود: شرایط کنونی موجب شده قاچاق کالا در بازار لوازم خانگی با افزایش همراه شود و متاسفانه هر چقدر به سمت شهرهای مرزی حرکت می‌کنیم، قاچاق کالا بیشتر است طوری که در بعضی بازارها تا 90 درصد کالاهای موجود در آن بازار، قاچاق است.
وی با بیان این‌که قاچاق لوازم خانگی، سهم تولیدکننده داخلی را از بازار داخلی کوچک‌تر می‌کند، گفت: کسی که کالا را به صورت قاچاق وارد می‌کند حقوق ورودی و 9 درصد مالیات ارزش افزوده را نمی‌پردازد؛ بنابراین قیمت تمام‌شده کالای قاچاق پایین می‌آید و رقابت نابرابری با کالاهای تولید داخل شکل می‌گیرد. غزنوی افزود: با بررسی و رصد سه چهار بازار کوچک مرزی، متوجه شدیم روزانه حدود هزار تا 3000 ماشین، کالای قاچاق وارد کشور می‌شود؛ البته بعضی از این کالاها ته لنجی است و در حالی که باید برای همان مناطق استفاده شود، وارد دیگر بازارها می‌شود.
وی اضافه کرد: مورد دیگر این است که کالا را به صورت ترانزیت برای دیگر کشورها از ایران عبور می‌دهند، اما در داخل کشور و در مکان‌هایی که از قبل تعبیه کرده‌اند، این کالاها را از کانتینرها خارج می‌کنند، ردیف پشت کانتینر را آب معدنی جاساز می‌کنند و در ردیف جلو لوازم خانگی قرار می‌دهند در حقیقت کانتینر آب معدنی را ترانزیت و کالای قاچاق را در داخل کشور توزیع می‌کنند.
سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی گفت: نشان‌های تجاری خارجی لوازم خانگی که هزینه زیادی را برای تبلیغات در کشور انجام داده‌اند با توجه به شرایط تحریمی، کالا به کشور وارد نکردند، حتی مواد اولیه واحدهای تولیدی خود را در ایران تأمین نکردند، اما از آنجا که از بازار بزرگ و جذاب ایران نمی‌توانند دست بردارند لذا از مسیرهای دیگر، کالا را تا پشت مرزها می‌آورند و با توجه به تغییر ذائقه مردم ایران در مصرف لوازم خانگی خارجی، این محصولات را به هر صورت ممکن ولو قاچاق، به ایران وارد می‌کنند. غزنوی با اشاره به اجرایی شدن درج شناسه کالا روی لوازم خانگی تولید داخل از 15 دی و برای محصولات وارداتی از 15بهمن افزود: امیدواریم با اجرایی شدن این طرح، به نحوی پیگیری قاچاق انجام شود که در هر مرحله و فرآیندی، بتوان از آن جلوگیری کرد. وی اضافه کرد: با اجرایی شدن درج شناسه کالا، حتی برای واردات یک قطعه مانند موتور و کمپرسور لوازم خانگی هم باید مشخص شود که قطعه وارداتی برای چه کالایی استفاده شده و چند محصول از واردات این قطعات تولید شده است. تنها در این صورت که از ابتدای واردات قطعه تا تولید نهایی محصول در رصد سازمان‌ها و نهادهای نظارتی قرار دارد می‌توان با قاچاق، مقابله و میزان آن را مشخص کرد.
