افزایش سرعت و پیچیدگی معاملات در بازارهای مالی سبب شده تا سرمایه‌گذاران و معامله‌گران هرچه بیشتر به سمت استفاده از روش‌های نوین معاملات و تغییر نگرش از مدل‌های سنتی به سمت هوشمند حرکت کنند. در این راستا یکی از مفیدترین ابزارهای مالی به‌کارگیری معاملات الگوریتمی یا خودکار است که به‌منظور استفاده بهتر سرمایه‌گذاران از فرصت‌های بازارهای سرمایه‌گذاری ایجاد و راه‌اندازی شده است. معاملات الگوریتمی یا Algorithmic Trading در بازارهای مالی به معنای استفاده از برنامه‌های کامپیوتری برای ورود سفارش‌های معاملاتی است. در واقع یک یا چند الگوریتم در انتخاب و اعمال این سفارش‌ها از جنبه‌های مختلف مانند زمان‌بندی، قیمت یا حجم بدون دخالت انسان تصمیم‌گیری و اجرا می‌شود. در این میان سازمان بورس اوراق بهادار در راستای حرکت به سمت توسعه هرچه بیشتر بازار سرمایه و به‌کارگیری ابزارهای نوین مالی، اقدام به راه‌اندازی معاملات الگوریتمی از سال 1394 کرد. در همین راستا از سال گذشته نیز رقابت‌هایی با حضور چندین تیم در قالب مسابقات الگورتیمی برگزار شده که روز گذشته دومین دوره این مسابقات با حضور مدیران ارشد بازار سرمایه به‌صورت رسمی افتتاح شد.
ضرورت توسعه معاملات الگوریتمی
در این مراسم احمد سحرخیز، رئیس مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات سازمان بورس با اشاره به رشد چشمگیر بازار سرمایه طی سال‌های اخیر، نقش پیشرفت فناوری برای دستیابی به این رشد را بسیار مهم دانست و گفت: در گذشته برخی از روندهای معاملاتی بورس به‌صورت الکترونیکی نبود ولی امروز با معاملات الگوریتمی می‌توان ادعا کرد که کل این فرآیند به‌صورت الکترونیکی انجام می‌شود و اقتصاد هوشمند در معاملات بازار سرمایه جای بسیار مهمی است. وی کاهش رفتارهای هیجانی را از جمله مزایای استفاده از این روش معاملاتی دانست و گفت: با استفاده از معاملات الگوریتمی، تصمیم‌گیری‌های هیجانی و احساسی در بین معامله‌گران نه‌تنها کاهش بلکه حذف خواهد شد و جای خود را به تصمیمات معقول خواهد داد. سحرخیز مدیریت ریسک و مدیریت دارایی، افزایش جذابیت در معاملات، دستیابی به سود بیشتر و همچنین جلوگیری از ضررهای احتمالی را از جمله دیگر مزایای این روش مبادلاتی دانست.
جایگاه بالای هوش‌مصنوعی در دنیا
علی‌اکبر امین تفرشی، عضو هیات‌مدیره شرکت بورس تهران نیز با عنوان این مطلب که روند به‌کارگیری هوش مصنوعی امروزه در دنیا رو به افزایش است، گفت: امروزه یکی از دغدغه‌های اصلی مدیران جوان برای ورود به بازار کار، چگونگی بهره‌گیری از تکنولوژی‌های جدید و خلاقانه در راستای ایجاد تحول در دستیابی به اهداف سازمان‌هاست. در این میان استفاده از هوش مصنوعی و به‌طور خاص به‌کارگیری الگوریتم در معاملات یکی از مهم‌ترین زمینه‌سازها در راستای دستیابی و اثبات خلاقیت مدیران به‌شمار می‌آید. وی در ادامه افزود: در بازارهای مالی پیشرفته دنیا درصد بالایی از معاملات با استفاده از تکنولوژی‌های هوش مصنوعی تشکیل می‌شود که این روند با شتاب قابل‌توجهی رو به افزایش است. امین تفرشی در ادامه با اظهار این مطلب که در کشور ما نیز از چند سال گذشته توجه به این دست از ابزارهای نوین رونق بسیار خوبی یافته، گفت: این امر سبب شده تا برای توسعه هرچه بیشتر این مفهوم، مسابقات الگوریتمی از سال گذشته آغاز شود. به گفته این مقام مسوول، براساس برآورد‌های صورت گرفته انتظار می‌رود تا سال 2023، 25 درصد از مشاغل با استفاده از روبات‌ها و از طریق هوش مصنوعی انجام شده و تا سال 2030 این نسبت به 50 درصد افزایش یابد.
گامی در جهت توسعه اقتصاد هوشمند
سیدمصطفی رضوی، عضو هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار نیز در این مراسم معاملات الگوریتمی را روشی برای اجرای سفارش‌ها با برخورداری دستورهای معاملاتی از پیش برنامه‌ریزی شده دانست و گفت: در این نوع معامله از آنجا که به جای انسان، یک یا چند الگوریتم در انتخاب و اعمال سفارش‌ها تصمیم‌گیری می‌کنند، می‌توان شاهد سرعت بالای معامله و پردازش پرقدرت اطلاعات بود. وی در ادامه معاملات الگوریتمی و معاملات با بسامد بالا را عاملی در جهت ایجاد تغییرات شدید در زیرساخت‌های بازار سرمایه دانست و افزود: این موضوع سبب خواهد شد تا شاهد افزایش نقدشوندگی در بازار سرمایه باشیم.
رضوی در ادامه به تشریح اهداف برگزاری این دوره از مسابقات الگوریتمی پرداخت و گفت: تلاش در جهت دستیابی به استاندارد‌های جهانی، مشارکت بیشتر نخبگان در حوزه فناوری اطلاعات و مالی در بازار سرمایه و ارتقای دانش حرفه‌ای فعالان بازار سرمایه از جمله مهم‌ترین اهداف این رقابت‌هاست. وی در ادامه با تاکید بر اینکه آینده بازار سرمایه با توسعه ارتباطات بین‌الملل همراه است، گفت: توسعه معاملات الگوریتمی بخشی از الزامات توسعه بازار سرمایه است. همچنین توسعه معاملات الگوریتمی گامی در جهت توسعه اقتصاد هوشمند خواهد بود.
دستیابی به دو فاکتور اساسی
در ادامه نیز حسن امیری، معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به دو پارامتر مهم و تاثیرگذار بر روند بازار سرمایه، گفت: بحث شفافیت و نقد شوندگی دو فاکتور اساسی و مهم در بازار سرمایه است. در این راستا سازمان بورس برای تحقق و توسعه این پارامترها، برنامه‌ریزی‌های متعدد و اقدامات ویژه‌ای انجام داده و شاخص‌ها نشان‌دهنده وضعیت مطلوب هر دو پارامتر است. وی در ادامه توضیح داد: درحالی سال 93 ارائه به‌موقع اطلاعات حدود 40 درصد بوده که این پارامتر در سه ماهه دوم و سوم سال 98 به 90 درصد رسیده است. همچنین درحال‌حاضر ارائه اطلاعات با تاخیر از 38درصد به 7 درصد کاهش یافته است. در این میان عدم ارائه اطلاعات نیز تنها 2درصد از شرکت‌ها را شامل می‌شود. امیری این آمارها را تاییدی بر افزایش شفافیت در بازار سهام دانست و با اشاره به‌شاخص اثرگذار نقدشوندگی، گفت: ما باید در بازار سرمایه این اطمینان را به‌وجود بیاوریم که اکر کسی در این بازار ورود کرد و هر موقع خواست خارج شود، امکان نقدشوندگی سریع برای وی وجود داشته باشد. روند بهبود شاخص‌های نقدشوندگی هم مثبت است و ما موفق شدیم سال جاری شاهد نقد شوندگی بالا در بورس باشیم.
به گفته امیری، درحال‌حاضر می‌توان عنوان کرد که بازار سرمایه از هر دو جنبه‌شفافیت و نقدشوندگی در وضعیت مناسبی قرار دارد.
معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس در ادامه اظهاراتش به توسعه بازار سرمایه در سال‌های اخیر و افزایش حجم و ارزش معاملات اشاره کرد و گفت: باید فرهنگ‌سازی بیشتری در بازار سرمایه صورت گیرد تا شاهد تعمیق هرچه بیشتر بازار سرمایه و همچنین توسعه معاملات الگوریتمی در این بازار باشیم. امیری در ادامه با اشاره به اینکه بهره‌گیری از الگوریتم سطح تحلیل در بازار را افزایش می‌دهد، گفت: افزایش سرعت تحلیل، تسریع اجرای دستورات، کاهش خطا و پرهیز از تصمیمات احساسی از جمله پیامدهای مثبت معاملات الگوریتمی است.
در همین رابطه بخوانید:
