اقتصادآنلاین - فاطمه اکبرخانى؛ مهدى مطلب زاده در گفتوگو با خبرنگار اقتصادآنلاین درباره نهضت داخلى‌سازى قطعه تصریح‌کرد: پروژه داخلی‌سازی قطعات از اوایل دهه 70مطرح شد اما اخیرا با توجه به تشدید تحریم‌ها، سیاست تعمیق ساخت داخل توسط وزارت صمت و خودروسازان با همکارى انجمن صنایع همگن قطعه‌سازان کلید خورد و به این ترتیب ساخت داخل قطعات وارداتى با استفاده از پتانسیل‌هاى فنى قطعه‌سازان ایرانى آغاز شد. قطعات مورد نظر ابتدا به پنج فاز تقسیم شد که متناسب با اولویت هر کدام در میزهای یک تا پنج قرار گرفت.
او ادامه داد: متاسفانه طی سال‌های گذشته، هر زمان نرخ ارز افزایش و یا درآمد حاصل از فروش نفت کاهش می‌یافت و شاهد افت عرضه ارز بودیم، اهمیت ساخت داخل آشکار می‌شد اما زمانی که درآمد ارزی مجددا رشد مى‌کرد پروژه ساخت داخل نیز فراموش می‌شد.
مطلب زاده با گلایه از نحوه خرید قطعه از تولیدکننده داخلى در مقایسه با شرکت‌هاى خارجى، اظهار کرد: خودروسازان برای خرید‌هاى خارجی باید تقریبا از هشت ماه قبل از دریافت قطعه هزینه آن را پرداخت کنند به این صورت که باید شش ماه قبل از تولید، پول شرکت خارجى را تسویه کرده و حدود دو ماه نیز مراحل حمل و نقل و اقدامات گمرکى طول مى‌کشد و در نهایت بعد از هشت ماه قطعه به خودروساز مى‌رسد؛ در حالی‌که قطعه‌ساز داخلی ابتدا برای تولید قطعه مورد نظر خودروسازان سرمایه‌گذاری کرده و بعد با همان کیفیت خارجی یا بالاتر قطعه را تحویل می‌دهد، البته با این تفاوت که خودروساز پول قطعه‌ساز داخلى را حدود شش تا هشت ماه بعد تسویه می‌کند.
مسوول کمیته ساخت داخل انجمن همگن قطعه‌سازان بیان کرد: لذا برای حمایت از قطعه‌ساز داخلی در این وضعیت نابسامان، جلساتی با شرکت ساپکو ایران خودرو و سازه‌گستر سایپا برگزار کردیم به این صورت که یکسری مشوق‌های تولیدی برای قطعه‌سازان در نظر گرفته شود تا در وهله اول قطعه‌ساز انگیزه سرمایه‌گذاری و تولید داشته باشد و ثانیا در صورت عدم نیاز خودروسازان به قطعه داخلی، سرمایه قطعه‌ساز بر باد نرود.
مطلب زاده گفت: در این راستا فعلا با ساپکو توافقاتی صورت گرفته اما متاسفانه هنوز در رابطه با مشوق‌هاى یاد شده با شرکت سازه گستر سایپا تفاهمی به دست نیامده که البته رایزنى‌ها با این شرکت همچنان ادامه دارد.
او با تشریح جزییات مشوق‌هاى شرکت ساپکو براى قطعات میزهاى یاد شده، گفت: در این توافق قرار شد که اولا خودروسازان در ابتدای کار، قطعه را به صورت نقدى از قطعه سازان بخرند به نحوی که خودروساز حدودا یکماه بعد از تحویل، پول قطعه را تسویه کند.
مطلب زاده افزود: دوما یک قرارداد تضمین خرید بین قطعه‌ساز و خودروساز برای دوره بازگشت سرمایه منعقد شود؛ این قرارداد برای زمانى است که اگر خودروساز به رونق رسید قطعه‌ساز داخلی را فراموش نکند.
مسوول کمیته ساخت داخل انجمن همگن قطعه‌سازان درباره دیگر موارد این تفاهم نامه توضیح داد: مورد دیگر مشوق این بود که در ابتدای کار، قطعه با قیمت تمام شده از قطعه‌ساز خریداری شود و بعد از گذشت یک دوره، روش فروش به دو صورت قیمت هدف خودروساز و یا مثلا80 درصد قیمت FOB فروخته شود.
مطلب زاده ادامه داد: چهارمین مورد مطرح شده این بود که خودروسازان نیز در بخشی از سرمایه‌گذاری قطعه‌سازان مشارکت کرده و در نهایت این مبلغ را از قیمت قطعه کسر کنند؛ این مورد به این دلیل مطرح شد که وقتى قطعه‌ساز برای تولید داخل از بانک وام می‌گیرد سود بانکی این تسهیلات سالانه حداقل 25درصد است و این یعنى قطعه‌سازان در زمان استهلاک سرمایه گذارى انجام شده، باید مبالغ هنگفتى بابت بهره بانکى پرداخت کنند.
افزایش استقبال قطعه‌سازان در پی مشوق‌های تولیدی
این فعال صنعت قطعه درباره میزان استقبال قطعه سازان از نهضت داخلى‌سازى قطعه، اظهار کرد: در میز اول، استقبال قطعه‌سازان برای سرمایه‌گذاری در این نهضت بسیار بالا بود اما بعد از تولید و تحویل قطعه نتوانستند پول خود را از خودروساز بگیرند در نتیجه در میز دوم شاهد ریزش استقبال قطعه‌سازان بودیم که همین کاهش تمایل، باعث شد شرکت ساپکو با ارائه مشوق‌هایى به قطعه‌سازان داخلى موافقت کند.
به گفته این مقام مسوول، قطعات مورد نظر برای ساخت داخل به پنج دسته تقسیم شدند و هر کدام متناسب با اولویت تولید در میزهای یک تا پنج قرار گرفتند؛ در مجموع پنج میز داخلی سازی قطعه تعریف شده که تا کنون سه میز آن برگزار شده و میز چهارم در دست بررسی است و احتمالا در بهمن ماه امسال برگزار می‌شود و اگر مشوق‌هاى مطرح شده لحاظ شود، مجددا شاهد استقبال قطعه‌سازان از نهضت داخلی‌سازی خواهیم بود.
او درباره جزییات هر کدام از این میزها، توضیح داد: در میز اول، ارزش قراردادها بالغ بر 740میلیارد تومان بود که بر این اساس 35 قطعه به تولید انبوه رسید و در نهایت مشخص شد که این میز سالانه 85میلیون یورو کاهش ارزبری خواهد داشت؛ در میز دوم مجموع قراردادها بالغ بر 1200میلیارد تومان بود و قرار شد 42قطعه داخلی‌سازی شود که این میز برای خودروسازان سالانه 91میلیون یورو کاهش ارزبری در پی دارد.
مطلب زاده افزود: در میز سوم، 1336میلیارد تومان قرارداد و داخلی‌سازی 22قطعه صورت گرفت که سالانه از خروج 99میلیون یورو ارز از کشور جلوگیری خواهد کرد؛ بر این اساس در مجموع سه میز برگزار شده 89 قطعه‌ساز مشارکت کرده‌اند و 99 قطعه به تولید انبوه رسیده، همچنین مجموع سرمایه‌گذاری انجام شده برای سه میز بالغ بر سه هزار و 201میلیارد تومان بوده که سالانه از خروج 275میلیون یورو ارز از کشور جلوگیری خواهد کرد که امیدواریم در میزهای چهارم و پنجم میزان ارزبری خودروسازان بیش از این رقم کاهش یابد.
وی در پایان با اشاره به تاثیر میزهاى ساخت داخل، تصریح کرد: با توجه به اهمیت ذخایر ارزی در شرایط کنونی، این اقدام در وهله اول میزان ارزبری خودروسازان را بسیار کاهش مى دهد و ثانیا منجر به رونق تولید قطعه و خودرو و در نهایت اشتغال‌زایی بالا خواهد شد؛ ضمن اینکه اگرچه پارامترهای مختلفی همچون نرخ ارز و قیمت سایر نهاده‌های تولید در قیمت نهایی خودرو دخیل هستند اما این گام نیز به نوع خود تاثیر مثبتی بر این چرخه گذاشته و هزینه تولید خودرو را کاهش خواهد داد.
