مکانیسم ماشه چه تاثیری بر بازار ارز ایران خواهد گذاشت؟

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از خبرآنلاین، اروپایی‌ها پس از اینکه ایران گام های متوالی خود را به تدریج برای کاهش تعهدات برجامی خود برداشت اقدام به استفاده از مکانیسم ماشه کردند. مکانیسمی که براساس آن هر گاه طرفین برجام دچار اختلافاتی شوند از طریق آن طرح دعوا می کنند. با این همه به نظر می رسد فعلا ایران قصد ندارد به تعهدات برجامی خود برگردد چرا که امریکا با خروج از برجام و تحریم ایران نه تنها تعهدات خود را کنار گذاشت بلکه کاری کرد که دیگر اروپایی ها نیز به نتوانند به تعهدات خود پایبند بمانند.

سید کمال سید علی کارشناس حوزه ارزی و معاون اسبق ارزی بانک مرکزی، در رابطه با فعال کردن مکانیسم ماشه در اروپا و تبعات ارزی آن برای اقتصادی ایران گفت: این موضوع از دو منظر قابل بررسی است؛ از یک سو این مساله بعد سیاسی دارد که طبیعتا در این زمینه باید کارشناسان سیاسی نظر بدهند و از اثرات فعال کردن مکانیسم ماشه در این حوزه سخن بگویند. وی تاکید کرد البته تلاش‌های تازه‌ای از سوی اروپایی‌ها برای حفظ برجام اغاز شده است و همین امر می تواند مانع از ان شود که این مکانیزم فعال گردد. 

وی افزود: از سوی دیگر از نظر اقتصادی هم می توان به اهمیت این مساله پرداخت. برای این مهم باید توجه داشت که در تمام این ماههایی که ایالات متحده رسما از برجام خارج شد و ایران را تحریم کرد عملا اروپایی ها دیگر به تعهدات خود پایبند نبودند. به بیان دیگر با وجود امیدی که اروپایی ها می دادند خروج امریکا از برجام و اعمال تحریم ها علیه ایران اقتصاد ایران را دچار مشکلات فراوان کرد. در این رهگذر باید توجه داشت که نقل و انتقال پول به شدت دچار مشکل شد و حتی وعده های اروپا در خصوص اینستکس هم در عمل تحقق نیافت. درنتیجه اجرای مکانیسم ماشه در کوتاه مدت تاثیر شگرفی در بازار ارز ایران نخواهد داشت.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: اثرگذاری مکانیسم ماشه اگر با الغای برجام و رفتن دوباره پرونده ایران به شورای امنیت می تواند در آینده به شکلی تاثیراتی داشته باشد اما در مقطع کنونی به نظر نمی رسد مکانیسم ماشه به تنهای پیامد چندانی برای کشور داشته باشد.

او در رابطه با چرایی بی تاثیر بودن مکانیسم ماشه در برجام گفت: ببینید وقتی امریکا ایران را تحریم کرد در عمل همه فشارهای ممکن به سیستم بانکی کشور و فروش نفت آمد. یعنی ایالات متحده کاری کرد که اروپایی ها علی رغم تمایلی که به حفظ برجام دارند و در گفته های خود نسبت به تکروی ترامپ اعتراض داشتند نتوانند به هیچ کدام از تعهدات برجام پایبند بمانند و این امر به تدریج تمایل ایران را به حفظ برجام لوث کرد. به این اعتبار من فکر نمی کنم حتی شدت عمل اروپا در این مرحله هم حداقل اقتصاد ایران را تا پایان سال دچار مشکل کند.  

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: این را هم باید در نظر داشت که دنیا متاسفانه بر مبنای اخلاقیات اداره نمی شود و زور و توان نظامی نقش تعیین کننده ای در تعیین مناسبات در جهان دارد. به  همین دلیل از حالا نمی توان اقدامات دورتر را پیش بینی کرد. چرا که در سال آینده اتفاقات متعددی می تواند رخ دهد که هر کدام تاثیراتی را به همراه خواهد داشت. مساله این است که اگر مکانیسم ماشه فعال شود ولی نتیجه مورد نظر اروپایی ها از آن گرفته نشود، احتمالا پرونده ایران به شورای امنیت خواهد رفت.  

وی در پاسخ به سوالی در رابطه با پیامدهای رفتن پرونده ایران به شورای امنیت تصریح کرد: ببینید رفتن پرونده ایران به شورای امنیت قبل از هر چیز یک تهدید سیاسی است و عملی تهدید آمیز است. ولی همانطور که گفتم تحریم های امریکا چنان شدید هستند و چنان باعث بازدارندگی کشورهای اروپایی در همکاری با ایران شده که اعمال تحریم های دوباره به شکل اجرایی تاثیرات عجیب و غریبی نخواهد داشت. گرچه همان طور که تاکید کردم به هر حال از نظر سیاسی یک تهدید و فشار سخت است.

سید علی افزود: با این حال به نظر من اروپایی ها بیشتر تمایل دارند برجام حفظ شود. به عبارت ساده تر اروپایی ها بدون اینکه تعهدات خود را انجام دهند دوست دارند ایران متعهد به برجام بماند. به همین دلیل در غالب مکانیسم ماشه بیشترین فشار خود را خواهند آورد که برجام را بدون دادن تعهدی حفظ کنند. این جا است که ایران باید تعیین کند که کدام مسیر را بهتر می داند.