آژانس پروژه های تحقیقاتی پیشرفته دفاعی وزارت دفاع ایالات متحده که بال اصلی تحقیقاتی و توسعه تکنولوژی های نظامی جدید پنتاگون به شمار می آید قصد دارد در ماه های آینده سلاح های ضد هایپرسونیک خود را به بوته آزمایش بگذارد. این بال تحقیقاتی که با نام اختصاری DARPA شناخته می شود می خواهد سیستم هایی را آزمایش کند که توانایی مقابله با سلاح های هایپرسونیک یا مافوق صوت را در شرایطی که این سلاح ها با سرعتی 5 برابر سرعت صوت در حال عبور از میان اتمسفر زمین هستند دارا هستند.
یکی از این سیستم های ضد هایپرسونیک با نام Glide Breaker می تواند برای مقابله با سلاح های هایپرسونیک روسی و چینی مانند موشک هایپرسونیک جدید روسیه با نام آوانگارد که روس ها ادعا می کنند سرعت آن به بیش از 27 ماخ می رسد به کار گرفته شود. پروژه Glide Breaker یک برنامه تحقیقاتی است که بر اساس آن DARPA یک قرارداد 13 میلیون دلاری را با کمپانی تسلیحاتی Northrop Grumman برای ساخت سیستم های ضد هایپرسونیک که بخشی از یک پروژه بزرگتر است منعقد کرده است.
این قرارداد شامل هزینه های «تحقیق، توسعه و نمایش یک تکنولوژی است که برای توانمندسازی یک رهگیر پیشرفته با توانایی درگیر شدن با تهدیدات هایپرسونیک دارای تحرک بالا در اتمسفر بالا کارآمد باشد». DARPA از کمپانی مذکور خواسته که سیستم جدید Glide Breaker را در سال جاری آزمایش کند. یکی از برنامه های بسیار جاه طلبانه و البته بسیار خطرناک از لحاظ تکنولوژیکی در سال های اخیر، تلاش برای دستیابی به سیستم های جنگ افزاری هایپرسونیک توسط قدرت های نظامی برتر جهان بوده است.
جنگ افزارهای هایپرسونیک طوری طراحی شده اند که با سرعتی بیش از سرعت 5 ماخ (بیش از 6,170 کیلومتر بر ساعت) یا بیشتر از اتمسفر عبور کنند. سرعت 5 ماخ به معنای بیش از یک مایل (1٫6 کیلومتر) در ثانیه است. راه های مختلفی برای افزایش سرعت جنگ افزارها به حوزه هایپرسونیک وجود دارد که یکی از ان ها استفاده از سیستم بوست گلاید (boost glide) یا تقویت حالت گلایدری است.
موشک های بالستیک قاره پیمای معمول مانند Minuteman III که متعلق به ایالات متحده است، راکت های بسیار بزرگی هستند که کلاهک هسته ای خود را تا مدار پایینی زمین بالا می برند. برای مدت کوتاهی مندن در فضا، این کلاهک ها با سرعتی فراوان به سمت زمین باز می گردند و با عبور از جو زمین، محموله انفجاری خود را به هدف می رسانند.
جنگ افزارهایی که دارای خاصیت بوست گلاید هستند نیز کارکردی چنین دارند با این تفاوت که وارد فضا نشده و تمام طول دوران پرتاب تا برخود با هدف را در جو زمین می گذرانند. این سلاح ها تنها کمی پیش از رسیدن به فضا سیر حرکت خود را تغییر داده و با تغییر جهت، محموله گلایدی خود که معمولاً یک سیستم شبیه به نوک پیکان با باله و یک کلاهک انفجاری است را به سمت هدفی که روی زمین است نشان می روند. این وسیله گلایدی به سمت زمین آمده و با سرعتی هایپرسونیک به هدف اصابت می کند.
شباهت های بسیاری بین موشک های بالستیک قاره پیمای معمول و جنگ افزارهای دارای قابلیت بوست گلاید وجود دارد. تفاوت اصلی که باعث شده سلاح های بوست گلایدی به گزینه ای محبوب برای کشورهای روسیه و چین تبدیل شوند این است که سیستم های دفاعی موجود برای مقابله با موشک های بالستیک، توانایی شناسایی آن ها را ندارند. سیستم دفاعی میان راهی مستقر در زمین (Ground Based Midcourse Defense) ایالات متحده که در آلاسکا و کالیفرنیا مستقر است و رهگیرهای SM-3 مستقر بر روی کشتی های جنگی این کشور برای ساقط کردن اشیاء در مدار پایینی زمین و نه اتمسفر بالا طراحی شده اند. قرار است که سیستم جدید ضد هایپرسونیک Glide Breaker این نقطه ضعف را پوشش دهد.
این سیستم نام خود را از دو پروژه تسلیحاتی مربوط به دوران جنگ سرد گرفته است: پروژه Tank Breaker که برنامه ای برای متوقف کردن تانک های اتحاد جماهیر شوروی بوده و به تولید سیستم ضد تانک Javelin منجر شد و پروژه Assault Breaker که برنامه مشابهی بوده و به تولید سیستم موشکی تاکتیکال ATACMS منتهی گردید. همانند این دو پروژه پیشین، برنامه Glide Breaker نیز در تلاش برای حل مشکل تاکتیکال حیاتی دوران معاصر است. رهگیری و انهدام یک سیستم جنگ افزاری بوست گلاید کار دشواری نیست زیرا چنین سلاحی بر روی رادارها و سنسورهای فرابنفش رویت خواهد شد.
جنگ افزارهای هایپرسونیک تقریباً با همان سرعت کلاهک های موشک های بالستیک حرکت می کنند و سیستم هایی مانند سیستم دفاع موشکی THAAD که برای ارتفاعات بالا به کار می رود و شاید هم سیستم موشکی Patriot PAC-3 دستکم در تئوری بتوانند این جنگ افزارها را شناسایی و منهدم کنند. مشکل شناسایی یک تهدید با سرعت حرکت بالاست که می تواند از جهات مختلف بیاید از هوا، زمین و دریا. توانایی پرتاب تعداد زیادی موشک به سمت ایالات متحده از یک مسیر یا جهت غیرقابل انتظار، توانایی سیستم های دفاعی این کشور برای ساقط کردن این تهدیدات را با چالش مواجه می کند. هنوز مشخص نیست که کمپانی Northrop Grumman برای پروژه Glide Breaker خود چه در ذهن دارد.
این کمپانی در حال کار بر روی سیستم یکپارچه دفاعی موشکی و هوایی (Integrated Air and Missile Defense Battle Command System) برای ارتش ایالات متحده است. این سیستم برای مرتبط کردن رادارها و جنگ افزارهای ضد هوایی ارتش ایالات متحده با یک سیستم دفاع هوایی یکپارچه منفرد به منظور دفاع از واحدهای زمینی ارتش در مقابل پهپادها، موشک های کروز و دیگر جنگ افزارهای هوا به سطح است. اگر این سیستم بتواند فضای وسیع تری را در ارتفاع بالا پوشش دهند می تواند ستون اصلی دفاعی ایالات متحده برای مقابله با جنگ افزارهای هایپرسونیک باشد. چیزی که با اطمینان می توان گفت این است که 13 میلیون دلاری که DARPA تاکنون به این پروژه اختصاص داده تنها رقمی ناچیز برای ساخت سیستمی است که هزینه آن بسیار سرسام آور خواهد بود.
بیشتر بخوانید: موشک هایپرسونیک جدید و غیرقابل رهگیری کمپانی Raytheon با سرعت بیش از 6 ماخ
