با موزه حیات وحش درآباد تهران آشنا شوید

آشنایی با حیات وحش دیدنی و بی نظیر ایران، یکی از آرزوهای گردشگران و طبیعت گردهای جهان بوده که البته در میان گردشگران و هموطنان ایرانی، خیلی موضوعیت ندارد. برای خیلی ها، اهمیت ندارد که گونه های جانوری و گیاهی کشور را بشناسند و از این تنوع زیستی فوق العاده سرزمین چهار فصل ایران، آگاه شوند.

اما اگر از آن دسته گردشگرانی هستید که به حیات وحش و محیط زیست ایران علاقه داشته و در پایتخت زندگی می کنند، بازدید از موزه حیات وحش دارآباد تهران را پیشنهاد می کنیم که در روزهای بلند بهار و تابستان، فرصت خوبی برای گردشگری شهری در شمال پایتخت در اختیارتان قرار می دهد.

صدها گونه گیاهی و جانوری از سراسر ایران و جهان، فرصت طبیعت گردی موزه حیات وحش تهران است که در گزارش امروز سرویس گردشگری روزیاتو به آن اشاره می کنیم. البته موزه تاریخ طبیعی پردیسان تهران نیز می تواند مقصد دیگر موزه گردهای طبیعت دوست ایرانی باشد.

با ما همراه باشید.

 درباره موزه طبیعت و حیات وحش ایران

بی شک، یکی از ظرفیت های گردشگری تهران، موزه های پایتخت هستند که هر یک، دنیایی از گفته ها و ناگفته های فرهنگی، هنری، تاریخی و باستانی را در اختیار مخاطبان خود با هر سلیقه و دانش، قرار می دهند. این پتانسیل گردشگری شهری تهران، نباید مورد غفلت قرار بگیرد و باید با موزه‌ها، همانند گالری‌های شهر، آشتی کرد.

یکی از ظرفیت های گردشگری تهران، موزه طبیعت و حیات وحش ایران هست که چند سالی از تاسیس آن می گذرد. این مجموعه، یکی از کامل‌ترین مراکز معرفی گونه‌های طبیعی و حیات وحش ایران در فضای یک موزه تخصصی و آموزشی به شمار می‌رود. در این موزه، علاوه بر آن‌ که می‌توان درباره طبیعت ایران، اطلاعات جامع و مستندی به دست آورد، بازدید کننده موزه قادر خواهد بود تا در علوم مربوط به تاکسیدرمی و نگهداری گیاهان و مسائل مرتبط، آموزش ببیند.

این موزه که با استقبال کاربران تریپ ادوایزر هم همراه شده است، از سال 1376 به عضویت شورای بین المللی موزه ها و کمیسیون آموزش و ارتباطات سازمان جهانی حفاظت از طبیعت درآمد. جالب است بدانید که 165 گونه از 517 گونه پرنده ایی که در ایران شناسایی شده، در این موزه به نمایش عموم درآمده و حتی پوست ببر منقرض شده ایران نیز به عنوان نمونه کمیاب، ارائه شده است.

بیش از 8 هزار گونه گیاهی از طبیعت ایران، در سالن های مختلف موزه، نگهداری و در معرض دید علاقمندان قراردارد. این موزه اهداف جالبی را در آینده نزدیک دنبال می کند که راه اندازی سالن خلیج فارس به منظور نگه داری کلیه جانداران خلیج فارس اعم از ماهی‌ها، مرجان‌ها، نرم تنان و … از آن جمله به شمار می رود.

هم چنین، ایجاد فضای مرجع برای نگهداری جانوران تاکسیدرمی شده و تکمیل بخش حشرات با معرفی 1 میلیون گونه، از برنامه‌های آینده این مکان به شمار می رود. این موزه تلاش دارد تا کامل‌ترین و بزرگ‌ترین کتابخانه محیط زیست و زمین شناسی ایران را راه اندازی کرده و بخش تحقیقات گربه سانان بزرگ کشور را ساماندهی کند.

از دلایل پیدایش این مجموعه ها، که در بر گیرنده نمونه های طبیعی هستند، افزایش علاقه به تاریخ انسانی و طبیعی از جمله حیات وحش بوده است. حیات وحش به معنای تمام موجودات زنده از گیاهان، جانوران، باکتری ها و سایر موجودات ذره بینی که در محیط طبیعی خود زندگی می کنند.

کشور ما به علت وسعت زیاد، چین خوردگی ها، پستی و بلندی ها و شرایط اقلیمی خاص از زیستگاه های طبیعی با ارزش است که گونه های متنوع و بی نظیری از حیات وحش گیاهی و جانور را در دل خود جای داده است.

این شرایط اقلیمی ویژه موجب شده است تا حدود 8 هزار گونه گیاهی، حدود 1141 گونه جانوری در برگیرنده بیش از 518 گونه پرنده، حدود 234 گونه خزنده، 174 گونه ماهی، 194 گونه پستانداران، 22 گونه دوزیست و تعداد قابل توجهی از بی مهرگان در این محیط به زیست خود ادامه می دهند.

هر چند توجه به این امر ضروری است که از میان این گیاهان و جانوران تعدادی از گونه ها در معرض خطر انقراض قرار دارد. موزه در سال 1376به عضویت شورای بین المللی موزه ها ( ICOM) و کمیسیون آموزش و ارتباطات سازمان جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN-CEC) در آمد.

موزه طبیعت و حیات وحش ایران در بخش های متعدد نمایشگر نمونه های زیستی متنوع ایران است و در سالن های آن پنج راسته پستانداران شامل خرگوش ها، جوندگان، گوشتخواران، فردسمان، زوج سمان در 13 در برگیرنده خرگوش، سنجاب، موش، سگ سانان، خرسها، راسو، کفتار، گربه سانان، اسب و الاغ، گوزن، گاوسانان، خوک ها و فک ها بیش از 26 گونه از موجودات را به نمایش گذاشته است.

اهداف موزه حیات وحش ایران

• آگاهی بخشی به جامعه بصورت اعم و ارتباط تنگاتنگ با اساتید، دانشجویان، دانشگاه ها بصورت اخص در زمینه های جانور شناسی، گیاه شناسی، محیط زیست، زمین شناسی
• ایجاد زمینه های مساعد جهت جذب و جلب جهانگردان و بازدید کنندگان داخلی و خارجی.
• ارتباط با تشکل های غیر دولتی (NGO) و استفاده از پتانسیل های مادی و معنوی آنها در ترویج توسعه قابلیت های موزه
• بستر سازی جهت بر پایی نمایشگاه ها و جشنواره های داخلی و بین المللی بویژه در ایام خاص از سال (روز طبیعت، محیط زیست، روز کودک و…) با استفاده از تشکل های غیر دولتی و سایر سازمان ها
• برپایی کارگاه های علمی و عملی (Work Shop) توسط اساتید داخلی و خارجی
• برپایی دوره های آموزشی زیست محیطی، تورهای طبیعت گردی و بازدیدهای علمی
• چاپ و نشر کتب، جزوات، مجلات و تهیه و توزیع فلیم های آموزشی
• ایجاد سایت اینترنتی و معرفی امکانات و توانایی های موزه به علاقمندان
• برگزاری همایش های علمی و زیست محیطی جهت سنین مختلف گروهای دانش آموزی و دانشجویی

گشتی دیجیتالی در سایت

سایت دو زبانه هست و بخش انگلیسی در نشانی اینترنتی در این آدرس در دسترس هست. اما به جامعیت بخش فارسی نیست. اطلاعات بسیار خوبی درباره این موزه در وب‌سایت آن ارائه شده که در واقع، این مجموعه را به یک محیط آموزش الکترونیکی کاربردی تبدیل می کند.

معرفی سالن‌ها، معرفی گونه‌ها، زمین شناسی، تاکسیدرمی و سینمای شش بعدی از جمله مواردی هست که در بخش معرفی موزه دارآباد تهران ارائه شده است. موزه طبیعت، دارای 9 سالن مجزا هست که در هر سالن، گونه‌های مختلفی از قاره‌های جهان، درمعرض دید بازدید کننده قرار می‌گیرد. مثلا، سالن اول به منطقه آسیا، اروپا و آمریکای شمالی اختصاص دارد.

سالن دوم و سوم به گونه‌های مناطقی شمالی، مرکزی و جنوب ایران اشاره شده و سالن های 7 تا 9، سالن‌های زمین‌شناسی، حشرات و گیاه‌شناسی نام دارد. هر یک از این بخش‌ها، با اطلاعات متنی و مصوری، بارگذاری شده اند که برای علاقمندان به طبیعت، محتوای جالب توجهی دارند و عاملی برای ترغیب کاربر سایت، به بازدید حضوری از موزه است.

مثلا سالن گیاه‌شناسی موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد ایران، دارای 600 گونه گیاهی خودرو از مناطق مختلف کشور بوده و بر اساس جغرافیای گیاهی کشور، طبقه بندی شده  اند. در این ساختار، اهتمام بر آن بوده که حداقل 50 گونه بومی در بین گیاهانی که در این مجموعه گردآوری شده، در معرض دید بازدید کننده‌گان قرار بگیرد.

یکی از بخش‌های جالب و خواندنی وب‌سایت، بخش معرفی گونه ها هست که ده ها گونه‌ای که در اقلیم ایران یافت می‌شود، در معرض دید علاقمندان طبیعت قرار می‌گیرد. مثلا، اگر درباره پلنگ ایرانی که این سال‌ها، به واسطه در معرض انقراض بودن، بسیار مورد توجه مسئولان محیط زیست و جامعه جهانی قرار گرفته است، مشتاق به مطالعه هستید، توصیه می‌شود که بخش پلنگ ایرانی وب سایت را مشاهده کنید.

یکی از قابلیت های خوب این سایت، اطلاع رسانی گسترده و تخصصی درباره آثاری هست که در این موزه در اختیار بازدید کننده گان قرار گرفته است. برخی از بخش‌های پرتال هم چون بخش معرفی گونه‌ها یا کتابخانه تخصصی، دایرکتوری حرفه ای برای عاشقان طبیعت گردی در ایران زمین تصور می شود که مراجعه مکرر به آن، می‌تواند با تکمیل و به روز رسانی اطلاعات، صورت بگیرد.

از دیگر بخش‌های جذاب این موزه، بخش زمین شناسی هست که از شش قسمت با عنوان: گونه‌های زمین شناسی، معرفی سنگ‌ها و کانی‌ها، گونه‌های سنگ و کانی، رد پای دایناسور، فسیل شناسی و ژئو توریسم تشکیل شده و هر یک، اطلاعات علمی و مصوری را در اختیار بازدید کننده وب‌سایت قرار می‌دهد.

اگر با علم تاکسیدرمی آشنایی ندارید، به شما توصیه می‌کنیم که این بخش را در وب‌سایت موزه حیات وحش ایران دنبال کنید. این علم، به روش حفظ و نگهداری موجودات به صورت غیر زنده اشاره می‌کند و اصول ساخت دیوراما را نیز آموزش می دهد. حتی برای علاقمندان به این حرفه، کلاس‌های آموزشی زیر نظر پدر علم تاکسیدرمی ایران تشکیل می شود.

سرویس تور مجازی  وب سایت موزه طبیعت ایران، یکی از بخش‌های جالب و دیدنی آن هست که مخاطبان را به مشاهده دیجیتالی موزه در فضایی 360 درجه می‌برد. روشی که در بسیاری از موزه‌های دنیا، مرسوم شده است و حتی برخی از موزه‌ها مانند موزه لوور پاریس، سرویس تور مجازی خود را به صورت غیر رایگان و با کیفیت HD‌ به بازدید کننده‌گان ارائه می کنند.

در واقع، سایت موزه‌ها می تواند محفلی برای تبادل اطلاعات محققان و بازدید کننده گان و فرصتی برای توسعه کسب و کار موزه باشد.

بخش خبری وب سایت موزه حیات وحش ایران را باید یکی از کامل‌ترین بخش اخبار در میان سایت‌های موزه ای کشور دانست. از سال 1391 تا کنون، اطلاع رسانی دقیق و گسترده فعالیت های این موزه به صورت الکترونیکی، روی پرتال عرضه و در اختیار بیننده قرار گرفته است که به نظر می رسد برای توسعه ظرفیت های اطلاع رسانی پرتال، می بایست این رویه اطلاع رسانی تا حدودی به قسمت انگلیسی سایت نیز اضافه شود.

از طریق بخش خبری موزه، می توان به جزییات فعالیت‌های گسترده فرهنگی، علمی و تحقیقاتی موزه در عرصه حیات وحش و طبیعت ایران در سال 96 و سال های قبل پی برد که فرصت گردشگری شهری خوبی را برای عاشقان موزه گردی، فراهم می کند.

بخش پژوهش که در سایت ارائه شده، هنوز اطلاعات خاصی در آن بارگذاری نشده که انتظار می رود این رویه در آینده نزدیک در دستور کار وب مستر محترم قرار بگیرد. کتابخانه تخصصی سایت را باید یکی از بهترین بخش‌های آن دانست که می‌تواند برای دانشجویان رشته‌های علوم طبیعی به خصوص زیست شناسی جانوری، بسیار مفید باشد.

در این قسمت، اطلاعات 159 کتاب مرجع در عرصه زیست شناسی جانوری و حتی گیاهی، با توضیحات مختصر، در اختیار مخاطبان قرار گرفته است. البته  مخزن کتابخانه موزه دارآباد، بیش از 2700 کتاب فارسی و 1600 مرجع انگلیسی را در حوزه طبیعت و حیات وحش در خود جای داده که علاقمندان می توانند از ظرفیت های کتابخانه ای این موزه نیز استفاده کنند.

گالری تصاویر این موزه کامل نیست و انتظار می رود که ده‌ها عکس از گونه‌های گیاهی و جانوری معرفی شده در این موزه، در اختیار مخاطبان قرار بگیرد.

سالن 1: سالن اروپا و آمریکای شمالی

در این بخش در کنار «پیتون» درازترین مار دنیا از خانواده بوئیده، طاووس نر و ماده هند و سریلانکا و ببر بنگال و نمونه های برگزیده دیگری از آسیا به نمایش در آمده است. اروپا و آمریکای شمالی پستانداران به نمایش درآمده در این قسمت در بر گیرنده «موس» بزرگترین گوزن دنیا، شاموا، گوزن زرد اروپایی، خرس قهوه ای آمریکای شمالی و ببر سیبری است. پرندگان قاره های آسیا و اروپا مشترک است.

سالن 2: شمال ایران

سالن شماره 2: شمال ایران با حرکت در سمت چپ گونه هایی نظیر قوچ ارمنی، آهو، قوچ البرزی، شوکا، شاه بوف، قرقاول، فلامینگو و … نمایشگر جانوری (فون) شمال غرب ایران است. در قسمت شمال ایران فیل ماهی خزر با طول بیش از 4 متر و گونه های جنگلی خزر به نمایش در آمده اند. مرال، گراز، گربه سانانی چون پلنگ، گربه جنگلی، گربه پالاس، سیاه گوش و سگ سانانی چون شغال، روباه و گرگ و از حیوانات به نمایش گذاشته شده است.

در این سالن همچنین می توانید قوچ های اوریال که از گونه های شمال شرق هستند و پازنها (کل) را از نمونه های شرق و غرب مشاهده کنید. همچنین پرندگان تاکسیدرمی شده در سالن شماره 2 بومی و مهاجر ایران هستند.

سالن 3: مرکز و جنوب ایران

در بدو ورود با دو نمونه از نادر ترین و زیباترین پستانداران ایران و جهان یعنی گور ایرانی و یوز پلنگ ایرانی که در معرض خطر انقراض قرار دارند و حفاظت شده هستند مواجه می شوید و با نگاهی به بالا متوجه حضور «دال» از انواع لاشخور ها می شوید. نمونه های این سالن نشانگر پراکندگی گونه های جانوری در مرکز و جنوب ایران است. نمایش پستاندارانی چون کاراکال، شغال، روباه، کفتار و … همچنین خزندگانی از انواع مارها و مارمولک ها مانند لوس مار نشان دهنده این امر است. همچنین پرندگان تاکسیدرمی شده در سالن شماره 3 بومی و مهاجر ایران هستند.

سالن 4: سالن آفریقا

در این سالن برخی از پستانداران آفریقا و پرندگان مهاجر این قاره و ایران به نمایش گذاشته شده است. در ورودی سالن شاخ و جمجمه گاو وحشی آفریقایی و عاج فیل آفریقایی، گرگدن سیاه، سگ وحشی، پلنگ و گراز زگیل دار افریقایی در معرض نمایش قرار گرفته است. در سمت راست سالن نمونه های متنوعی از گاو سانان این قاره مانند آنتیلوپ ها به نمایش درآمده اند.

سالن 5 و6 : سالن آبزیان

جانوران زنده این سالن شامل جانوران مربوط به دو رده خزندگان و ماهی ها است. در بخش آبزیان نمونه های گوناگونی از ماهیان آب شیرین شامل نمونه هایی از آسیا، آفریقا، آمریکای جنوبی و ماهیان آب شور شامل نمونه هایی از خلیج فارس است. تنوع رنگی این موجودات همراه با حرکات زیبای آنها در آب چشم نواز است. در بخش خزندگان انواع مارهای سمی، نیمه سمی نگهداری می شوند که در بر گیرنده گونه هایی است که در ایران نیز پراکندگی دارند. در این سالن همچنین نمونه هایی از خزندگان و آبزیان تاکسیدرمی شده نیز به نمایش در آمده اند.

سالن 7: سالن زمین شناسی

در این سالن دوران های مختلف زمین شناسی به صورت شماتیک و به صورت دیوراما به نمایش درآمده است. استناد به آیات قرآنی نشان دهنده اهمیت این بخش از دوران صدر اسلام از منظر الهی است.

هر یک از دیوراماها، مختصات زیست جانوری و گیاهی و نمایی کلی از هر دوره از زیست زمین را در معرض دید قرار می دهد. در این بخش سنگوارهای متنوعی نیز به نمایش در آمده اند که قدمت برخی از آنها به بیش از یک میلیارد سال می رسد.

این نمونه ها شامل سنگوارهای «پر کامبرین» یعنی قبل از دوران اول است. از دوران «پالئوزوئیک» یعنی 542 تا 251 میلیون سال قبل نیز تعدادی اسفنج، مرجان، خار پوست، سفالوپود گردآوری شده است. از دوران «مزوئیک» یعنی 251 تا 65 میلیون سال پیش نیز تعدادی دو کفه ای، خار پوست، سفالود پود و شکم پا گرد آوری شده و در معرض نمایش قرار گرفته اند.

از دوران ”سنوزوئیک” که در بر گیرنده 65 میلیون سال پیش تا عصر حاضر است نیز نمونه های بسیاری از شاخه های مختلف گرد آمده است. در این سالن می توانید تعداد زیادی از کانی ها و سنگ هایی را مشاهده کنید که از لحاظ دارویی، صنعتی و ساختمانی کاربرد به سزایی دارند.

سالن حشرات

این سالن در شمال محوطه موزه قرار دارد و به منظور آشنایی با انواع بومی و غیر بومی پروانه ها که جزو زیباترین حشرات هستند بر پا شده است.در این سالن علاوه بر به نمایش گذاشتن پروانه ها انواع مختلفی از قاب بالان، عقرب ها و رتیل ها نیز دیده می شود این بخش بر اساس جغرافیای جانوری به 8 منطقه اصلی برای پراکنش گونه های جانوری تقسیم شده است.

پیشنهادات

1- شناخت حیات وحش ایران در مساحتی کوچک در شمال تهران، فرصت فوق العاده ای در اختیار طبیعت دوستان ایران است که در موزه دارآباد باید از آن بهره جست.

2- موزه حیات وحش ایران تا پایان شهریور ماه، از ساعت 8 الی 20 پذیرای بازدید علاقمندان است.

3- موزه حیات وحش ایران از مهر ماه تا آخر سال، از ساعت 8 لغایت 18 پذیرای بازدید علاقمندان خواهد بود.

4- موزه حیات وحش ایران در طول سال، در روزهای شنبه تعطیل است.

5- موزه حیات وحش ایران در ایام سوگواری و عید فطر تعطیل است.

6- دانشجویان رشته های زیست شناسی جانوری و گیاهی و کلیه علاقمندان به طبیعت پژوهی در کشورمان، از فرصت فوق العاده موزه تخصصی حیات وحش ایران و جهان استفاده کنند.

7- برای رفتن به موزه دارآباد، می توانید اول موزه نیاوران را بازدید کنید و از آنجا با خطی های موجود، خود را به موزه دارآباد برسانید. استفاده از مترو نوبنیاد برای عزیمت به این مقصد موزه گردی شمال پایتخت نیز توصیه می شود.

8- اکنون زرافه نیز به دنیای تاکسیدرمی موزه حیات وحش دارآباد اضافه شده است.

9- نخستین موزه گیاهان ایران، از سال 1394 در موزه حیات وحش دارآباد رونمایی شد که بیش از 600 گونه گیاهی ایران را در معرض دید گیاه دوستان قرار می دهد.

10- اگر علاقمند به راه اندازی استارت آپ در عرصه گردشگری هستید، تکنیک های ارائه واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) به گردشگری دیجیتالی در موزه ها می تواند درآمد زا باشد.

تقویم محیط زیستی ایران

• فروردین : 7 فروردین روز ساعت زمین / 13 فروردین : روز انس با طبیعت
• اردیبهشت: 3 اردیبهشت : روز زمین پاک / 25 اردیبهشت: روز بین المللی پرندگان مهاجر
• خرداد: 2 خرداد: روز تنوع زیستی / 16 خرداد: روز محیط زیست/ 28 خرداد: روز مبارزه با بیابان زدایی
• مرداد: 1 مرداد: روز جهانی جمعیت
• شهریور: 9 شهریور: روز ملی یوزپلنگ ایرانی / 26 شهریور: روز جهانی حفاظت از لایه ازون
• مهر: 16 مهر: روز کودک و محیط زیست  / 17 مهر: روز محیط بان/ 21 مهر: روز کاهش بلایای طبیعی
• آبان: 3 آبان: روز جهانی مبارزه با تغییرات اقلیمی
• آذر: 3 آذر: روز ملی پرنده نگری / 21 آذر: روز جهانی کوهستان
• دی:  29 دی: روز ملی هوای پاک
• بهمن: 14 بهمن: روز جهانی  تالاب ها
• اسفند: 15 اسفند: روز ملی درختکاری / 24 اسفند روز جهانی حفاظت از رودخانه ها

درباره موزه

• آدرس: میدان نیاوران، خیابان دارآباد، بعد از آجودانیه، خیابان موزه
• تلفن: 22290002-22803539-22833084-22833081
• فکس: 22288254

برای آشنایی با طبیعت ایران و جهان، یکی از روزهای سال 96 را به گشتی در موزه حیات وحش دارآباد تهران اختصاص دهید.

آخرین خبرها از دنیای گردشگری ایران و جهان را در دنیای سفر و آرمان سفر دنبال کنید.