چرا حق بیمه شخص ثالث متغیر است؟

یکی از سوال های رایج در خصوص بیمه نامه شخص ثالث همواره این بوده است که چرا بیمه شخص ثالث خودروها با توجه به مدل های مختلف و سال ساخت متفاوت است. مبلغ حق بیمه انواع خودروهای سواری و مبنای تفاوت آن ها، معیارهای تعیین حق بیمه شخص ثالث در آیین نامه اجرایی ماده 18 قانون بیمه اجباری خسارت وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه توسط مصوبه هیات دولت تعیین می شود.
به گزارش خودروبانک و به نقل از میزان، بر اساس آیین نامه اجرایی ماده 18 قانون بیمه اجباری، حق بیمه پایه توسط شورای عالی بیمه و تفکیک انواع وسایل نقلیه سواری شخصی، بارکش، اتوکار (ون، مینی بوس، اتوبوس و استیشن)، موتورسیکلت و سایر تعیین شده است. این در حالی است که به علاوه حق بیمه پایه با توجه به نوع کاربری و سوابق بیمه ای دارنده برای یک نوع وسیله نقلیه تعدیل می شود.
از سوی دیگر عواملی از قبیل رایج بودن استفاده از وسیله نقلیه برای اقشار متوسط و ضعیف شامل موتورسیکلت و خودرو‌های سواری ارزان قیمت نیز در تعیین حق بیمه پایه لحاظ می‌شود، بنابراین حق بیمه پایه کمتر برای پیکان و پراید در مقایسه با دیگر خودرو‌های چهار سیلندر به دلیل حکم مذکور مندرج در قانون مصوب مجلس شورای اسلامی است و شایان ذکر است حق بیمه پایه انواع سواری های چهار سیلندر به استثناء پیکان و پراید به یک میزان تعیین شده است. ضمنا حق بیمه پایه سواری های شخصی بیش از چهار سیلندر نیز رقمی بیشتر از سواری های چهار سیلندر در نظر گرفته شده است.
البته تفاوت بین حق بیمه خودرو‌های چهار سیلندر و بیش از چهار سیلندر حدود 10 درصد است و ارقام اعلامی در خصوص اختلاف فاحش بین حق بیمه این دو نوع وسیله نقلیه، نادرست است. همچنین مقایسه حق بیمه پراید با بنز مقایسه ای غیرقابل قبول است، چرا که حق بیمه پایه انواع وسایل نقلیه با توجه به قدرت موتور (تعداد سیلندر) تعیین شده و ارتباطی به نوع و سیستم آن ندارد.
علاوه بر قدرت موتور (تعداد سیلندر)، از جمله دیگر عواملی که بر اساس آن باید حق بیمه افزایش یابد، سال ساخت وسایل نقلیه است به نحوی که برای وسایل نقلیه ای که بیش از 15 سال از سال ساخت آن ها گذشته باشد، به ازای هر سال مازاد بر 15 سال، 2 درصد و حداکثر 20 درصد به حق بیمه پایه افزوده می شود. در خصوص دلیل این موضوع لازم به توضیح است سال ساخت وسایل نقلیه از جمله مواردی است که بر وضعیت ایمنی یک وسیله نقلیه تاثیر دارد. به همین خاطر بی توجهی به مولفه سال ساخت خودرو، قابل توجیه نبوده و از عدم اطلاع از مبانی فنی تعیین نرخ حق بیمه حکایت دارد.
صرف نظر از نوع وسیله نقلیه، حق بیمه با توجه به سوابق عدم خسارت وسیله نقلیه تا 70 درصد می تواند مشمول تخفیف شود. بر این اساس برای مثال در مقایسه ای که بین دو خودرو سمند مدل 1387 و 1397 هر چند حق بیمه پایه خودرو سمند یکسان است، اما خودرو سمند قدیمی تر می تواند سابقه تخفیف عدم خسارت بیشتری داشته باشد و از این بابت تا سقف 70 درصد نیز تخفیف در
حق بیمه دریافت نماید، پس یکی از دلایل تفاوت در حق بیمه به دلیل وجود تخفیف های عدم خسارتی است که در حق بیمه هر وسیله نقلیه اعمال می شود. با توجه به این دلایل، مقایسه حق بیمه سانتافه، بنز، پراید و سمند بدون توجه به سال ساخت، سوابق عدم خسارت و حجم موتور به نتایج گمراه کننده ای منجر می شود و سبب تشویش اذهان عمومی خواهد شد.
گفتنی است که در سال 1398 با توجه به اعمال تخفیف های مقرر در آیین نامه مذکور، متوسط حق بیمه دریافتی از هر خودرو به مراتب کمتر از میزان مندرج در تعرفه ابلاغی بیمه مرکزی بوده است، به نحوی که در سال گذشته از هر خودرو سواری بابت بیمه شخص ثالث به طور متوسط حدود 660 هزار تومان حق بیمه دریافت شده که این رقم حدود 40 درصد کمتر از تعرفه ابلاغی است که در آمار رسانه ها به آن استناد شده و لازم است تمامی ارقام در گزارش با این ملاحظه تحلیل شود.