پوست در مسیر افزایش سن

افراد بسیاری با هدف حفظ ظاهر جوان و سالم پوست خود هر ساله هزینه هایی بسیاری را صرف خرید محصولات مراقبت از پوست می کنند. بازار محصولات مراقبت از پوست برای سال ها رشدی پایدار را شاهد بوده است و بنابر آنالیز ارائه شده توسط شرکت پژوهشی بازاریابی ریپورت بایر، پیش بینی می شود فروش جهانی این محصولات تا سال 2025 به 183 میلیارد دلار برسد.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "247 تمپو"، برخی محصولات مراقبت از پوست همراه با یک سبک زندگی سالم ممکن است بروز برخی تغییرات اجتناب ناپذیر در ظاهر پوست، مانند چین و چروک ها، را به تاخیر بیندازند. چین و چروک ها در کنار دیگر نشانه های افزایش سن، مانند خشکی و ظهور لکه های پوستی، معمولا با نور خورشید مرتبط هستند.

یک فرمول جادویی برای حفظ ظاهر جوان پوست وجود ندارد. خواب خوب شبانه، مصرف غذاهای سالم و ورزش منظم همگی موارد مهمی هستند اما در دنیای سریع و پر مشغله امروز شاید تحقق همه آنها غیر ممکن به نظر برسد. این که چگونه با بدن خود رفتار می کنید، ممکن است با بروز نشانه هایی در پوست خود را نشان دهد و در همین راستا، عادات بد می تواند به سلامت این اندام آسیب برساند.

در ادامه با برخی تغییرات کلیدی در شرایط پوست به واسطه افزایش سن بیشتر آشنا می شویم.

پوست حالت کشسانی خود را از دست می دهد

با افزایش سن، درم یا لایه میانی پوست می تواند از دست رفتن 20 تا 80 درصد ضخامت خود به واسطه تغییراتی که در سلول های مسئول تولید کلاژن و الاستین رخ می دهند را تجربه کند. تولید این دو پروتئین با افزایش سن کاهش می یابد که بر ساختار پوست تاثیرگذار بوده و به شل شدن آن منجر می شود. تغییرات در فیبرهای الاستین در افراد مسن معمول است و گاهی اوقات به شرایطی به نام الاستوز منجر می شود. در سولار الاستوز، شرایطی که به واسطه آسیب ناشی از نور خورشید رخ می دهد، پوست زرد به نظر رسیده و می تواند با بروز توده هایی در آن همراه باشد.

بهبودی پوست به زمان بیشتری نیاز دارد

غدد عرق اکرین که برای کمک به کاهش دمای بدن عرق را در سطح پوست ترشح می کنند، به بهبودی زخم ها نیز کمک می کنند. در واقع، آنها منبع سلول های جدید هستند که جایگزین سلول های از دست رفته به واسطه آسیب دیدگی می شوند. بنابر پژوهشی که در نشریه Aging Cell منتشر شد، این روند در افراد مسن به خوبی جوانان انجام نمی شود. بر همین اساس، سلول های جدید کمتری برای بهبود زخم ها در دسترس هستند و در مکانی دورتر از محل زخم قرار دارند که به روند کند بهبودی رخم ها منجر می شود.

تومورهای خوش خیم شکل می گیرند

یک تومور خوش خیم به معنای آن است که به بخش های دیگر بدن گسترش نمی یابد. شکل گیری تومورهای خوش خیم در پوست با پرتوهای فرابنفش خورشید پیوند خورده است. منگوله های پوستی و خال ها از نمونه های تومور خوش خیم هستند و پوست پیر هرچه بیشتر مستعد شکل گیری آنها است.

پوست شفاف‌تر می شود

نازک و شفاف‌تر شدن پوست در افراد مسن، به ویژه آنهایی که به به بیماری های روماتوئید هستند، شرایطی غیرمعمول نیست. سیاهرگ ها معمولا در دست ها، مچ ها، قفسه سینه و ساق پای افراد مسن به راحتی قابل مشاهده هستند. مطالعات بالینی نشان داده اند فیبرهای کلاژن که پوست را سفت نگه داشته و ظاهری جوان به آن می بخشند، در پوست نازک و شفاف به اندازه پوستی سفت و مات نزدیک هم قرار ندارند.

پوست لایه محافظ چربی را از دست می دهد

لایه زیرجلدی یا لایه داخلی درم جایی است که غدد عرق، برخی فولیکول های مو، رگ های خونی، و چربی موجود در پوست قرار دارند. با افزایش سن، این لایه محافظ چربی نازک شده و پوست را شکننده‌تر و مستعد آسیب می سازد. بر همین اساس، افراد مسن ممکن است حساسیت بیشتری به سرما، گرما و لمس داشته باشند.

پوست به راحتی کبود می شود

بروز کبودی در افراد مسن شایع است زیرا پوست نازک‌تر است. به واسطه از دست دادن مقداری از چربی که از رگ های خونی در برابر آسیب دیدگی محافظت می کند، رگ های خونی می توانند راحت‌تر دچار پارگی شده و نشت خون به بروز کبودی منجر می شود.

پوست خشک، زبر و خارش‌دار می شود

غدد سباسه یا غدد چربی پوست که مسئول نرم کردن پوست هستند، با افزایش سن چربی کمتری ترشح می کنند. این شرایط به ویژه در زنان مسن مشهود است و غدد سباسه پس از یائسگی به تدریج چربی کمتری ترشح می کنند. سطوح کمتر چربی پوست یا سبوم به معنای سطوح کمتر رطوبت در پوست است که می تواند موجب خشکی و خارش شود.

پوست گرمای بیشتری حفظ می کند

افراد مسن نسبت به جوان‌ترها کمتر عرق می کنند زیرا غدد عرق با گذشت زمان افت کارایی خود را تجربه کرده و عرق کمتری تولید می کنند که کنترل دمای بدن را دشوارتر می سازد. خطر افزایش بیش از حد دمای بدن و گرمازدگی با افزایش سن بیشتر می شود.

خال های قرمز رنگ روی پوست ظاهر می شوند

خال های قرمز رنگ که به نام آنژیوم های گیلاسی نیز شناخته می شوند در نتیجه رشد بیش از حد مویرگ ها شکل می گیرند. این توده ها که بین افراد بزرگ‌تر از 30 سال بیشتر شایع هستند، اساسا رگ های خونی متسع شده هستند و اغلب در سینه، شکم یا پشت بدن ظاهر می شوند. دلیل اصلی بروز آنها همچنان نامشخص است، اما مساله ای نگران کننده نیستند، مگر این که با خونریزی یا تغییر رنگ و اندازه همراه باشند.

پوست نسبت به برخی داروها واکنش کمتری نشان می دهد

درونی‌ترین لایه پوست از چربی و بافت همبند تشکیل شده است. این لایه حاوی بسیاری از رگ های خونی و اعصاب است و به راحتی داروها را جذب می کند. برخی داروها مانند آنهایی که برای آکنه و درماتیت استفاده می شوند، توسط لایه چربی موجود در پوست جذب می شوند که این لایه با افزایش سن نازک می شود. از این رو، اثربخشی داروها می تواند کاهش یابد.

پوست می تواند بسیار خشک شود

زروسیس اصطلاح پزشکی برای پوست خشک است که به ویژه بین افراد مسن شایع است. با پیر شدن پوست و از دست رفتن آب و چربی ها، حفظ رطوبت برای پوست دشوارتر می شود. از این رو، پوست خشک شده و ظاهری زبر و سخت به خود می گیرد.

لایه اپیدرم پوست نازک‌تر می شود

سن موجب کاهش تعداد سلول های لایه های پوست نمی شود، بلکه بر قدرت آنها تاثیرگذار است. با افزایش سن، پوست به تدریج نازک‌تر می شود. اپیدرم لایه بیرونی پوست ضخامت خود را به ویژه در قسمت صورت، گردن، قسمت بالایی سینه، دست ها و پشت ساعدها از دست می دهد.

لکه های پوستی مرتبط با افزایش سن ظاهر می شوند

لکه های پوستی - لکه هایی کوچک به رنگ قهوه ای تیره - می توانند روی هر نوع پوستی ظاهر شوند اما بین افراد مسن با پوست روشن شایع‌تر هستند. ظهور این لکه ها در بخش هایی از بدن که بیشتر در معرض نور خورشید هستند، مانند صورت و دست ها، بیشتر رخ می دهد. لکه های پوستی دلیلی برای نگرانی نیستند، مگر این که ظاهر آنها تغییر کند که ممکن است نشانه ای از سرطان پوست باشد.

رگ های خونی شکننده می شوند

با افزایش سن، رگ های خونی خاصیت کشسانی خود را از دست می دهند که آنها را هرچه بیشتر مستعد مواجهه با پارگی می کند. از شرایط شایع مرتبط با رگ های خونی شکننده می توان به کبودی، خونریزی زیر پوست، و خال های قرمز رنگ اشاره کرد. پشت دست ها و پاها از رایج‌ترین قسمت هایی هستند که کبودی ناشی از این شرایط می تواند رخ دهد.

رخم های فشاری شکل می گیرند

زخم های فشاری اغلب به زخم بستر ارجاع می شوند. در شرایطی که کاهش تحرک عامل خطر اصلی برای بروز زخم های فشاری است، افرادی که قادر به راه رفتن هستند نیز می توانند به آنها مبتلا شوند. به گفته موسسه ملی سلامت آمریکا، تغییرات پوست از جمله از دست دادن لایه های چربی در لایه درم می تواند موجب زخم های فشاری شود. روند کندتر بهبودی پوست در نتیجه افزایش سن می تواند به بروز رخم ها و عفونت های پوستی دیگر منجر شود.

------------------------------

بیشتر بخوانید: 

عاداتی برای پیشگیری از پیری زودرس پوست

رابطه خواب و سلامت پوست