سناریوها و استراتژی‌های خروج از بحران کرونا

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، در حالی که بدون همکاری سریع و مؤثر جهانی، این کره خاکی به هیچ وجه موفق نخواهد شد از این بحران به سلامت عبور کند. این روزها در کنار قوانین سختگیرانه منع آمد وشد و قرنطینه‌ها، دولت‌ها مرزهای خود را به روی دیگر کشورها می‌بندند و در مقابل مردم خود با ادبیات ملی‌گرایانه مختص دوران جنگ صحبت می‌کنند. زنجیره‌های تولید و تجارت جهانی نه فقط به خاطر قرنطینه‌ها بلکه به خاطر رقابت کشورهای ثروتمند برای تصاحب تولیدات در حال قطع شدن است. اما خیلی زود دولت‌ها نیاز پیدا خواهند کرد که اقتصاد بین‌المللی را به جریان بیندازند و لازمه این کار همکاری بین‌المللی در چندین حوزه کلیدی است.

مقاله‌ای که بتازگی در «پراجکت سندیکیت» به چاپ رسیده، تأکید می‌کند نخستین فاکتور حیاتی برای «استراتژی خروج» از بحران کووید 19 انجام تست کرونا برای همه اعم از مبتلای احتمالی و غیرمبتلای احتمالی است تا پس از انجام این تست افراد سالم به محل کارشان برگردند و افراد مبتلا درمان لازم را دریافت کنند. برای انجام این استراتژی کشورها نیازمند میزان کافی کیت‌های تست و تجهیزات حفاظتی و همچنین دستگاه‌های تنفس مصنوعی و دسترسی به درمان‌های پیشرفته‌ای که وجود دارد یا در روزها و ماه‌های آینده کشف خواهد شد، هستند. همکاری بین‌المللی برای تحقق استراتژی خروج بسیار حیاتی است. زیرا به عنوان نمونه ایتالیا در بحث مطالعه روی ویروس کرونا در مقایسه با دیگر کشورها به پیشرفت‌های قابل توجهی دست یافته که لازم است این یافته‌ها را با دیگر کشورهای جهان به اشتراک بگذارد. یا شرکت‌های امریکایی و اروپایی سازنده بیشترین تعداد دستگاه‌های تنفس مصنوعی جهان هستند و می‌توانند این دستگاه‌ها را در اختیار دیگر کشورهای جهان هم قرار دهند اما این‌کار را نمی‌کنند. فرمانداران ایالت‌های مختلف امریکا مدام از کمبود دستگاه‌های تنفس مصنوعی دم می‌زنند و دولت‌های اروپایی هم صادرات این دستگاه‌ها را ممنوع کرده‌اند.

این در حالی است که تنها راهکار خروج از بحران کووید 19 همکاری در تولید و توزیع و استفاده از زنجیره جهانی تولید است. بویژه اینکه نیاز کشورها به این ملزومات مدام تغییر می‌کند و چین که زمانی در شرایط بحرانی قرار داشت و نیاز شدید به دستگاه‌های تنفس مصنوعی و ماسک داشت حالا دیگر چندان نیازی به این چیزها ندارد و از این رو این کشور اکنون دارد دستگاه‌های تنفس مصنوعی و ماسک به ایالات متحده اهدا می‌کند.

اهمیت رصد و فاصله‌گذاری اجتماعی

دومین فاکتور مهم در «استراتژی خروج» رصد مؤثر بیماری و کنترل آن است. برخی کشورها از رصد آنلاین مردم کشورشان مانند آنچه که چین و کره جنوبی انجام دادند، طفره می روند اما از آنجا که رصد سنتی از طریق برقراری ارتباط با تک تک افراد یک کشور و پایش وضعیت سلامتی آنها بسیار زمانبر است، ناگزیر کشورها چاره‌ای جز توسل به «اَپ»‌ها و نرم‌افزارهای موبایلی مختص رصد بیماران ندارند. در واقع بر اساس تحقیقات جدیدی که دانشگاه آکسفورد انجام داده، استفاده از نرم افزارهای موبایلی رصد برای کاستن از نرخ آلودگی افراد جوامع به ویروس کرونا مؤثر بوده است حتی زمانی که تنها 60 درصد از افراد یک جامعه این نرم‌افزارها را در گوشی‌های تلفن همراه خود نصب کرده بودند. بنابراین جوامع غربی نیازمند کمک چین و کره جنوبی برای آموزش این نوع رصد هستند.   

به گزارش «ورد اکونومیک فُروم»، همچنین بر اساس مطالعاتی که سازمان بهداشت جهانی و مرکز مطالعات جان هاپکینز انجام داده‌اند، اقدامات محدودساز مانند فاصله گذاری اجتماعی (که چین و کره جنوبی به شیوه‌ای سختگیرانه اجرا کردند)، می‌تواند تعداد ابتلاهای جدید را کم کند به شرط آنکه برای یک دوره 8 هفته‌ای اجرا شود. اجرای طرح‌های فاصله گذاری اجتماعی کار زمانبری نیست اما به محض آنکه اجرا شود مدام از تعداد مبتلایان کاسته می‌شود. کشوری که رشد روزانه ابتلاهای جدیدش 40 درصد است، اگر طرح فاصله گذاری را اجرا نکند در طول 8 هفته  تعداد مبتلایان جدیدش از 100 مورد به 180 هزار مورد می‌رسد. در حالی که اگر این طرح را اجرا کند در پایان هفته هشتم درصد ابتلاهای آن از 40 درصد به 5 درصد کاهش خواهد یافت.  

سومین فاکتور مهم در استراتژی خروج از کووید 19 کشف یک واکسن مؤثر است. خوشبختانه در این زمینه همکاری علمی بین‌المللی باعث شده روند کشف واکسن سرعت بگیرد. محققان در چین، ایالات متحده و اروپا در حال به اشتراک گذاشتن یافته‌های خود هستند و پزشکان دانشگاه‌های امریکا، چین و ایتالیا دارند روی روش‌های درمان کار و با هم همکاری می‌کنند و ویروس شناسان مطرح جهان هم یافته‌های خود را به صورت آنلاین در اختیار سازمان بهداشت جهانی قرار داده‌اند و این یافته‌ها به صورت آنلاین آرشیو شده و قابل استفاده است.

همچنین همکاری بین‌المللی برای این موضوع که آیا واکسنی که تولید می‌شود در اختیار تمام کشورهای جهان قرار خواهد گرفت، لازم است. در روزهای اخیر مقامات چینی از موارد ابتلای جدید به کووید 19 خبر داده و گفته‌اند این موارد جدید از دیگر کشورها وارد چین شده است. برخی کارشناسان در اروپا و شمال امریکا هم اکنون پیش‌بینی می‌کنند که موج دوم همه‌گیری ویروس در راه است. بنابراین برای خروج قطعی از بحران کووید 19 باید تمام کشورها از ویروس کرونا پاک شوند و برای این منظور واکسن باید در اختیار تمام کشورها قرار بگیرد و در این زمینه استفاده از سیاست‌های ناسیونالیستی و انزواطلبانه مؤثر نخواهد بود. با نگاهی به تاریخ هم می‌توان بر اهمیت این موضوع پی‌برد. در اواخر دهه 1940 که جهان با همه‌گیری آبله مواجه شد، اکثر کشورهای ثروتمند با واکسیناسیون توانستند این همه‌گیری را از بین ببرند اما این بیماری از مرزهای این کشورها مدام وارد می‌شد تا اینکه در سال 1978 سازمان بهداشت جهانی تلاش‌های خود را برای از بین بردن جهانی این همه‌گیری آغاز کرد.

هشدار زودهنگام؛ ترس‌ها و نگرانی‌ها

همچنین در همه‌گیری‌ها لازم است که کشورها از یک سیستم «هشدار زودهنگام» پیروی کنند؛ همان کاری که کره جنوبی انجام داد. هشدار زودهنگام به دولت‌ها این امکان را می‌دهد که سریع وارد عمل شوند و از آسیب‌های احتمالی اقتصادی و اجتماعی همه‌گیری بکاهند. اما هشدارهای زودهنگام دولت‌ها را وادار می کند که هرچه سریع تر جهان را از جزئیات همه گیری و موارد ابتلاهای خود مطلع کنند. برخی دولت ها به خاطر نگرانی‌هایی که درباره برخورد جامعه جهانی و اعمال محدودیت‌های مرزی دارند، از هشدار زودهنگام استفاده نمی کنند. در حالی که جهان باید در جریان همه گیری سارس و ابولا در دو دهه اخیر این درس را می‌آموخت. در همه گیری ابولا 40 کشور جهان محدودیت تجاری و سفر علیه کشورهای آلوده اعمال کردند و این مسأله باعث شد اخبار مربوط به شیوع ابولا درست منعکس نشود و در نهایت پاسخ مناسب جهانی به این همه گیری داده نشود. همچنین تجربیات چین در همه گیری سارس باعث شد که این کشور این بار در همه گیری کووید 19 محتاط تر شود اما به محض اینکه دولت پکن همه‌گیری ویروس کرونا را اعلام کرد، کشورها به گونه‌ای که در تناقض با توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی بود، مرزهای خود را به روی چین بستند.

در آخر باید گفت که هرچه سریع‌تر و مؤثرتر برای رفع شیوع کرونا در کشورهای فقیر و پرجمعیت جهان تلاش کنیم بهتر می‌توانیم همه مردم جهان را حفاظت کنیم. این موضوع نیازمند همکاری تمام دولت‌های جهان و تمام سازمان‌های بین‌المللی است.