تاثیر کرونا بر اقتصاد پتروشیمی/ جهش مصرف داخلی در برابر محدودیت‌های صادراتی

به گزارش اقتصادآنلاین، رفته رفته با عمیق تر شدن حضور ویروس کرونا در دنیا، بررسی ابعاد شیوع این ویروس بر اقتصاد صنایع مختلف اهمیت دوچندان پیدا می کند.

در صنعت پتروشیمی مطالعه تاثیر کرونا بر تولید و فروش واحدهای فعال این حوزه از دو بعد قابل بررسی است: نخست کاهش شدید قیمت خوراک به تبع سقوط قیمت نفت و دوم افت فروش محصولات به جهت محدودیت های وسیع صادراتی.

در این میان مرکز پژوهش های مجلس طی گزارشی به شفاف سازی ابعاد تاثیر این ویروس بر صنایع مختلف به ویژه پتروشیمی پرداخته است.

نتایج این گزارش نشان می‌دهد ظرفیت تولیدی مناسبی برای انواع اقلام مورد نیاز ازجمله مواد ضدعفونی‌کننده و شوینده‌ها در کشور وجود دارد. اما بنابه دلایل متعدد از‌جمله تأمین نیاز داخلی، محدودیت در ورود به بازارهای صادراتی و کمبود مواد اولیه تولید واقعی شرکت‌های فعال، کمتر از ظرفیت ایجاد شده بوده است. برای نمونه ظرفیت اسمی تولید اتانول در کشور 210 میلیون لیتر در سال است، ولی تولید واقعی معادل یک‌سوم این مقدار است. این در حالی است که در شرایط معمول مقدار مصرف داخلی ماده ضد‌عفونی‌کننده اتانول کمتر از تولید آن در کشور بوده به‌طوری که 6/8 میلیون لیتر آن در سال 1397 صادر شده است. ظرفیت اسمی تولید انواع پودرهای شوینده در کشور حدود 1700 هزار تُن است، که بیش از 98 درصد نیاز بازار داخلی به انواع پودر شوینده توسط تولیدکنندگان داخلی تأمین می‌شود. این درحالی است که تمامی واحدهای تولیدی کشور در این بخش با 50 تا 60 درصد ظرفیت کار می‌کردند. حجم مصرف سالیانه صابون در ایران رقمی نزدیک به 60 هزار تُن است که حدود 85 درصد نیاز بازار داخلی در این بخش توسط تولیدکنندگان داخلی تأمین می‌شود.

این گزارش می‌‎افزاید؛ از ابتدای اسفند ماه 1398 تا 17 فروردین ماه سال جاری، 27/2 میلیون عدد ماسک و 10/9 میلیون لیتر الکل توسط واحدها تولید و در اختیار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار گرفته است. همچنین با استفاده از ذخائر الکل، میزان تحویل الکل به شبکه طی این مدت بیش از 18 میلیون لیتر بوده است. با توجه به افزایش تقاضا برای ماسک در شرایط فعلی، از لحاظ تامین مواد اولیه تولید ماسک مانند پارچه ماسک (ملت بلون و اسپان باند) در کشور مشکلی وجود ندارد. در خصوص تامین کش قیطانی مورد مصرف در ماسک سه لایه مشکلاتی وجود دارد که مقرر شده است این مشکل با محوریت وزارت صمت و همکاری تولیدکنندگان به قید فوریت مرتفع گردد.

بنابراین گزارش، گزارش‌ها و بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که درحال حاضر، کمبود قابل ملاحظه‌ای در حوزه مواد شوینده و ضدعفونی‌کننده وجود ندارد، اما به‌دلیل افزایش تقاضا در این حوزه، قیمت این محصولات با رشد قابل توجهی روبه‌رو بوده و بعضاً به‌دلیل عدم وجود نظارت‌های کافی، محصولات با ترکیبات شیمیایی غیراستاندارد و بعضاً خطرآور برای سلامتی مردم در کشور نیز توزیع شده است که نیازمند نظارت‌های جدی در این حوزه است. در کنار این موارد، همچنان تقاضا برای اقلام بهداشتی مصرفی چون ماسک و دستکش بالا بوده و خطوط تولیدی به‌منظور افزایش ظرفیت تولید راه‌اندازی شده است اما در مجموع اولویت نخست، تأمین نیاز مجموعه‌های بهداشتی و درمانی کشور است.

در پایان خاطرنشان می شود در حوزه صنعت پتروشیمی، کاهش فروش و درآمدهای ارزی حاصل از صادرات، کاهش ارزش سهام شرکت¬های پتروشیمی، از دست دادن بازارهای صادراتی، تشدید مشکلات حمل و لجستیک ازجمله چالش‌های صنعت پتروشیمی کشور در شرایط شیوع ویروس کروناست. در این خصوص راهکارهایی ازجمله اعزام هیئت‌هایی جهت جلوگیری از انسداد مرزهای زمینی با کشورهای همسایه، رایزنی برای برطرف شدن محدودیت ایجاد شده در بخش حمل دریایی و تخلیه بار با کشورهای مقصد، تأمین حداکثری مواد اولیه مورد نیاز صنایع پایین‌دستی تولید‌کننده در بورس کالا، پیشنهاد می‌شود.