دکمه کیفیت اینترنت در دست صداوسیما

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شهروند،  کرونا به اختلالات اینترنتی در ایران دامن زده است و آن‌گونه که وزارت ارتباطات اعلام کرده دورکاری مصرف اینترنت ثابت مردم را ٥٠‌درصد بیشتر کرده و همین مسأله سرعت  اینترنت را پایین آورده است. از آن سمت سامانه ١٩٥ همین وزارتخانه که شکایات ارتباطی مردم را ثبت می‌کند از افزایش ١٣٣‌درصدی شکایات مردم در فروردین امسال نسبت به فروردین‌ سال گذشته خبر داده و گزارش کرده که بیشتر این شکایات مربوط به کندی و اختلالات اینترنت است. از آن سمت محسن حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش، که با محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات دیدار داشته آموزش آنلاین دانش‌آموزان را در این روزهای شیوع کرونا دشوار دانسته و گفته است که چیزی حدود یک‌سوم دانش‌آموزان ایران به اینترنت دسترسی ندارند و همین مسأله باعث شده است که در روستاهای دورافتاده ایران مدارس بدون هماهنگی با ستاد مقابله با کرونا باز شوند.  به جز این کسب‌وکارهای ایرانی که زیر تیغ تحریم و کرونا روزگار سختی را پشت سر می‌گذارند و تلاش کرده‌اند تا با خدمات آنلاین بخشی از زیان خود را جبران کنند، گرفتار اختلالات اینترنتی شده اند. کلاس‌های آنلاین و وبینارها و جلسات شغلی به مشکل خورده‌ و بارها با قطع اینترنت مواجه شده‌اند. این موارد اما تنها گرفتاری‌های اینترنتی ایران نیست و اپراتورهای موبایل می‌گویند که اگر بخواهند بخشی از بار اینترنت ثابت را بر دوش بکشند با مشکل پوشش‌دهی کاربران‌شان روبه‌رو می‌شوند. آنها می‌گویند که توسعه پوشش آنتن‌دهی اینترنت نیازمند احداث دکل‌های مخابراتی است که هم با تحریم به‌شدت گران شده‌اند و هم مردم نگران پارازیت‌ها، به راحتی اجازه نصب دکل‌ها را نمی‌دهند.  به گفته محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات، کلید حل این ماجرا به دست صداوسیماست. صداوسیما چیزی حدود ١٣ ‌سال است که انحصار بهترین و قوی‌ترین باند فرکانسی ایران یعنی فرکانس ٧٠٠-٨٠٠ را در اختیار دارد و به هیچ ارگان دیگری اجازه استفاده از آن را نمی‌دهد.  وزیر ارتباطات می‌گوید که صداوسیما تنها از ٢٥‌درصد این باند استفاده می‌کند و اگر آن را در اختیار کاربران قرار دهد هم ترافیک کاربران در آن باند توزیع می‌شود و سرعت بالا می‌رود و هم مناطق محروم و صعب‌العبور بدون نیاز به هزینه گزاف نصب تجهیزات مخابراتی می‌توانند اینترنت داشته باشند.

صداوسیما: وزارت ارتباطات دنبال درآمد است

صداوسیما اما زیر بار نمی‌رود و با آنکه ماجرا حتی تا شورای عالی امنیت ملی هم کشیده شده است، حاضر نیست این ظرفیت را در اختیار وزارت ارتباطات قرار دهد. صداوسیمایی‌ها می‌گویند که آنها کانال‌های تلویزیونی را رایگان در اختیار تمام مردم ایران قرار داده‌اند و اگر بخواهند ظرفیت فرکانس‌شان را در اختیار وزارت ارتباطات قرار دهند، مجبورند برخی برنامه‌هایشان را پولی کنند و مشکل وزارت ارتباطات این است که دنبال درآمد است. این توضیحات را رضا علیدادی، معاون توسعه و فناوری رسانه ملی، به باشگاه خبرنگاران جوان داده است.  حالا اما بگو مگوی ١٠ ساله بین صداوسیما و وزارت ارتباطات آن‌قدر بالا گرفته است که وزیر جوان به حسن روحانی، رئیس‌جمهوری، نامه نوشته و از او خواسته است که غائله را حل کند. آذری جهرمی می‌گوید ماجرا فقط به کرونا ختم نمی‌شود و اگر بخواهد نسل پنجم ارتباطات موبایلی یا همان ٥G را به ایران بیاورد و خدمات مبتنی بر اینترنت اشیا را در ایران توسعه بدهد و در یک کلمه اقتصاد دیجیتال را توسعه دهد، نیاز به فرکانس در انحصار صداوسیما دارد. در همین زمینه دیروز ١٢٨ استاد دانشگاه ایران و ازجمله رؤسای دانشگاه‌های امیرکبیر و صنعتی شریف و فرجی دانا، وزیر سابق علوم، به رئیس صداوسیما نامه نوشته و خواسته‌اند که هر چه زودتر تکلیف این فرکانس را روشن کرده و آن را با وزارت ارتباطات به اشتراک بگذارد.

نهاد داور برای تصمیم‌گیری نیست

کیوان نقره‌کار، تحلیلگر فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌گوید که نبود یک نهاد بالادستی که بین صداوسیما و وزارت ارتباطات داوری کند این مشکلات را رقم زده است. او توضیح می‌دهد که صداوسیما زیر نظر دولت نیست و تاکنون با مجلس هم به توافق نرسیده است. به همین دلیل این نهاد که در حد یک وزارتخانه دولت بزرگ و عریض و طویل است به این راحتی مقابل خواسته وزارت ارتباطات تسلیم نمی‌شود.

او می‌گوید یک واقعیت است که صداوسیما خدمات این فرکانس را به مردم به صورت رایگان عرضه می‌کند و اگر این فرکانس در اختیار وزارت ارتباطات قرار بگیرد تا با آن اینترنت عرضه کند، پای درآمدزایی به میان می‌آید که تکلیف تقسیم این درآمد و چگونگی استفاده از زیرساخت‌ها مشخص نیست و همین مسأله به اختلاف اصلی بین این دو نهاد تبدیل شده است.  نقره‌کار تأکید می‌کند که این انحصار نباید وجود داشته باشد و در سایر کشورهای جهان هم زیرساخت‌های کشور در انحصار نهاد خاصی نیست و بهره‌برداری از آن با قوانین مشخص و به صورت عادلانه اتفاق افتاده است اما ماجرای دعوای فرکانسی صداوسیما و وزارت ارتباطات باید به گونه‌ای حل شود که مردم و کاربران متضرر قضیه نشده و هزینه اضافه به آنها تحمیل نشود. اما این باند فرکانسی که آن همه سرش دعواست، پیشرفته‌ترین امکانات ارتباطی را دارد و بدون نصب تجهیزات اضافه با آن می‌توان طیف گسترده‌ای از فعالیت‌های ارتباطی را انجام داد. اصرار برای آزادسازی فرکانس 700-800 به این دلیل است که که هر چقدر باند فرکانسی پایین باشد کارایی آن نسبت به باندهایی مانند 2100 و 2600 بالاتر می‌رود. مشخصه باند فرکانسی پایین این است که پوشش‌دهی بسیار بالا دارد. این باند فرکانسی می‌تواند سایت اپراتورها را تا 8-7 کیلومتر پوشش دهد. در حالی ‌که استفاده از باندهای بالا باعث می‌شود اپراتورها هزینه زیادی را صرف احداث سایت کنند. بودجه اپراتورها یک مخزن ثابت است و از این مخزن به نادرستی استفاده می‌شود. اپراتور می‌تواند به جای اینکه دو سایت اضافه‌تر خریداری کند تا در روستاها پوشش‌دهی داشته باشد، آن پول را صرف سرمایه‌گذاری در خدمات نوین کند.البته در چند ماه گذشته خبرهای خوشی از تعاملات رگولاتوری وزارت ارتباطات به گوش می‌رسد، احتمالا با پیشنهادی که مرکز پژوهش‌های مجلس با الحاق یک بند به تبصره 18 (مدیریت باندهای بسامدی 700-800 مگاهرتز) برای آزادسازی این فرکانس در بررسی لایحه بودجه 99 ارایه کرده است، مذاکرات یک بار برای همیشه به نتیجه برسد.