رایگان شدن اینترنت کلاس‌های آنلاین از اولین وعده‌هایی بود که وزارت ارتباطات به دانشجویان و اساتید سراسر کشور که درگیر با آموزش از راه دور شده بودند، داد. پس از پایان یافتن تعطیلات و شروع کلاس‌های آنلاین اما این وعده در تمامی دانشگاه‌ها محقق نشد و به نظر می‌رسد عملیاتی شدن آن با مشکل مواجه شده است. برخی دانشجویان نیز نسبت به افزایش هزینه‌های اینترنت خود معترض هستند و در فضای مجازی اعتراضات خود را به دست مسئولین می‌رسانند.
«امیر ناظمی» رئیس سازمان فناوری اطلاعات در گفتگو با دیجیاتو می‌گوید وزارت ارتباطات با کمک اپراتورهای موبایلی و شرکت‌های ارائه دهنده اینترنت تمام سعی خود را کرده تا اینترنت دانشجویان در کلاس‌های دانشگاهی رایگان محاسبه شود و هزینه‌های گزاف اینترنت در این روزها بر دوش دانشجویان نیفتد. او اما می‌گوید که در این راه مشکلاتی از سمت دانشگاه‌ها و از سمت خود وزارتخانه وجود دارد که باعث شده رایگان سازی کلیه کلاس‌های آنلاین همزمان صورت نگیرد. ناظمی به دیجیاتو می‌گوید:
«ما کلاس‌های دانشگاه‌ها را رایگان کرده‌ایم ولی در این میان اتفاقاتی هم افتاده که برای ما چالش به وجود آورده است. یکی اینکه برخی این تصور برایشان پیش آمده که تمام پلتفرم‌ها و گشت‌وگذارها در اینترنت و انجام تمام خدمات رایگان است؛ در واقع برخی این تصور را دارند که آموزش در شبکه‌های پیام‌رسان خارجی و داخلی و یا یک ویدیو کنفرانس در برنامه‌ای چون اسکای روم هم قرار است رایگان باشد که چنین نیست.»
ناظمی می‌گوید پروسه اینگونه است که IPهای دانشگاه‌ها از سوی وزارت علوم به وزارت ارتباطات اعلام می‌شود و رایگان شدن کلاس‌ها بر اساس این فهرست صورت می‌گیرد: «اما سرویسی که در دیگر بسترها رخ می‌دهد ولو آنکه سرویس آموزشی باشد، از آن IP اعلام شده صورت نمی‌گیرد و طبیعتا نمی‌تواند جز اینترنت رایگان به شمار بیاید.»
ناظمی باور دارد که برخی دانشگاه‌ها دقیقا متوجه نشدند که باید چه کار کنند و اقدامات اشتباه و نادرستی را در این زمینه انجام داده‌اند. به گفته او نمی‌توان اعلام کرد که هر سیستم و سرویسی که دانشگاه‌ها و اساتید خواستند از آن استفاده کنند رایگان خواهد شد: «این موضوع اصلا از نظر فنی هم شدنی نیست و نیاز به یک ابر پروژه دارد تا بتوانیم بفهمیم در کدام زمان و از کدام سرویس یک دانشگاه در حال استفاده است.»
ناظمی معتقد است که برخی دانشجویان و اساتید هم فکر می‌کردند که کلا اینترنت آنها رایگان شده است؛ مساله‌ای که به زعم او یک مساله منطقی نیست چرا که نه فراخوانی برای شناسایی و احراز هویت دانشجویان و اساتید از سوی وزارتخانه انجام شده که چنین تصوری را پدید آورد و نه اساسا این کار شدنی است: «نمی‌توان تمام فعالیت‌های یک دانشجو و یا یک استاد دانشگاهی را در بستر اینترنت رایگان کرد چرا که منطق اقتصاد این موضوع را از بین خواهد برد و ما به ازای چنین خواسته‌ای در دنیا نیز وجود ندارد.»
او به دیجیاتو می‌گوید دانشگاه‌هایی که بزرگتر بوده‌اند و مدیر آی‌تی قوی‌تری داشتند، به کمترین مشکلات برخورد کرده‌اند چرا که دقیقا پروتکل رایگان شدن کلاس‌های دانشگاهی را درک کرده‌اند و در همان راستا با وزارت علوم و وزارت ارتباطات همکاری داشته‌اند: «مثلا برخی سرویس‌های جانبی را نیز از هاستینگ خود دانشگاه انجام دادند و ما توانستیم تمامی خدمات آموزشی ارائه شده توسط آنها به دانشجویانشان را رایگان اعلام کنیم.»
مشکل دومی که ناظمی از آن سخن به میان می‌آورد به مشکل میزبانی سایت‌های دانشگاهی برمی‌گردد. او در این باره به دیجیاتو می‌گوید: «فرض کنید دانشگاه، دامین خود را به ما اعلام کرده ولی از این دامین یک هایپرلینک وجود دارد که نه در دانشگاه هاستینگ شده و نه جزو Subdomain دانشگاه است. این مساله باعث می‌شود که باز هم رایگان کردن کلاس‌های این مرکز آموزشی به مشکل بخورد.»
ناظمی می‌گوید برخی سرویس‌هایی که خود دانشگاه‌ها هم ارائه می‌دهند کاری می‌کند تا اعطای سرویس رایگان به کلاس‌های دانشگاهی به اختلال بخورد. به گفته او برخی سرویس‌ها کاری می‌کنند که دانشجویان وارد یک فضای ایمن‌تر در فضای سایت دانشگاه شده و سپس از آنجا دانشجویان را وارد بخش‌های مختلف دانشگاهی می‌کنند: «این موضوع اما بازهم به مشکل می‌خورد چرا که پس از ورود دانشجو با نام کاربری و رمز عبور خود وقتی وارد سایت می‌شود، به تمامی بخش‌های یک دانشگاه دسترسی پیدا خواهد کرد که الزاما به مساله آموزش برنمی‌گردد و از خدمات اصلی دانشگاه خارج می‌شود و رایگان محاسبه کردن سخت است.»
ناظمی مشکلاتی که از سوی وزارت ارتباطات و انجام این پروسه نیز صورت می‌گیرد را از قلم ننداخته و می‌گوید آنها نیز چالش‌های سختی برای انجام این پروسه داشته‌اند که همچنان نیز با آنها دست و پنجه نرم می‌کنند: «جمع کردن این حجم از انبوه دیتاها اولین مشکل ما بود و از آن مهمتر وقفه‌ای است که بین اعلام لیست‌های جدید به اپراتورها و اعمال رایگان شدن کلاس‌های آنلاین به وجود می‌آید. در واقع باید بگویم امکان آنلاین شدن لحظه‌ای و فعالسازی آنی رایگان شدن این لیست وجود ندارد و یک بازه زمانی کوتاه برای انجام این امر لازم است.»
به گفته ناظمی از زمان اعلام شدن لیست‌های جدیدی که وزارت علوم به آنها پیرامون IP دانشگاه‌ها می‌دهد و آنها آن را به شرکت‌های ارائه دهنده اینترنت ارائه می‌دهند تا زمانی که این موضوع در شبکه این شرکت‌ها عملیاتی شود، معمولا چند روزی طول می‌کشد.
آیا شما نیز با این موضوع در ایام برگزاری کلاس‌های آنلاین برخورد کرده‌اید؟ آیا این کلاس‌ها برای شما رایگان در نظر گرفته شده است؟ نظرات خود را با ما در کامنت‌ها در میان بگذارید.
