این درحالی است که نهتنها معیارهای این نظرسنجی از جمله تعداد نظرات بررسی شده و نمونه آماری و همچنین نسبت حجم آن به جامعه آماری مشخص نشده، بلکه حتی طیف سنی نظردهندگان و همگونی یا غیرهمگونی آنها نیز نامعلوم است و فقط به همین جمله بسنده شده که « این نظرسنجی در سراسر کشور انجام شده است.» با وجود آمارهای ظاهرا رضایتبخشی که بهصورت انحصاری ارائه میشود، مشاهدات عینی در جامعه و نظر منتقدان چندان از افزایش مخاطبان این رسانه حکایت نمیکند؛ بهویژه گسترش رسانههای مجازی که در موقعیت قرنطینه خانگی با استقبال بیشتری مواجه شدهاند، زنگ خطر را بیش از پیش برای صداوسیما به صدا درآورده که این رسانه همین میزان مخاطب را نیز با توجه به تغییر سبک زندگی و عادات مردم کمکم از دست بدهد. از اینرو بسیاری بر این باورند سیاستگذاران و برنامهسازان سیما در آینده نه چندان دور مجبور خواهند بود در رقابت با رسانههای موازی، بیشتر به خلاقیت و تولید برنامههای مفرح روی آورند؛ چراکه برای همیشه نمیتوان به آمار تکستارههایی چون مجموعه «زیر خاکی» دلخوش کرد.
سریالهای پرطرفدار
طبق معمول هر سال شبکههای مختلف سیما همزمان با ماه رمضان با سریالهایی جدید سعی در جذب مخاطب دارند که گاه از بین آنها یک یا دو مجموعه بیشتر از بقیه گل میکنند. این روزها مجموعه «زیرخاکی» این شانس را پیدا کرده که بینندگان بیشتری را پای تلویزیون بنشاند. طبق آمار ارائه شده مجموعه تلویزیونی «زیرخاکی» با 44 درصد، پربینندهترین مجموعه تلویزیونی سیما بوده و رضایت 74 درصد از بینندگان را درحد «زیاد» جلب کرده است. «بچه مهندس3» شبکه «دو» با جذب 3/ 33 درصد و «سرباز» شبکه سه با 24 درصد مخاطب در رتبههای بعدی قرار گرفتهاند.
مجموعه تلویزیونی زیرخاکی به تهیهکنندگی رضا نصیرینیا و کارگردانی جلیل سامان که درگیر حواشی مربوط به یکی از بازیگرانش شده بود و بیم آن میرفت که اجازه پخش نیابد، پس از تصمیم مدیران سیما موفق شد در لیست سریالهای مناسبتی امسال قرار گیرد؛ البته همین حواشی و مسائل باعث شد تا نگاهها نسبت به این سریال معطوف شده و مخاطبان کنجکاو به دیدن آن باشند. پرداخت واقعنمایانه از دوره قبل از انقلاب و حضور بازیگر مطرح کمدی این سالها چون پژمان جمشیدی درکنار هنرمندانی چون ژاله صامتی،هادی حجازیفر، گوهر خیراندیش، نادر فلاح و امید روحانی شاید از دیگر دلایل جذابیت این مجموعه برای بینندگان بهشمار رود. این مجموعه در لوکیشنهای متعددی جلوی دوربین رفته و داستان آن درباره مردی است که بهدنبال «زیرخاکی» میگردد و برای یافتن گنج درگیر ماجراهایی میشود. رضا نصیرینیا تهیهکننده تلویزیون به همراه جلیل سامان کارگردان زیرخاکی، پس از ساخت سریال نفس، دومین تجربه مشترک خود را امتحان کردهاند.
برنامههای مناسبتی
ماه رمضان اوج ساخت و پخش برنامههای مناسبتی است و به فراخور این ایام طبیعی است که بسیاری از روزهداران به تماشای اینگونه برنامهها اشتیاق نشان دهند. یافتههای نظرسنجی اخیر صداوسیما نشان میدهد در این مدت شبکه «یک» توانسته در پخش مجموعههای تلویزیونی، ویژه برنامههای افطار، ویژهبرنامههای سحر و مناجاتخوانی رتبه اول و شبکه «سه» در پخش ترتیلخوانی قرآن کریم و سخنرانیهای مذهبی این رتبه را در میان دیگر شبکهها از آن خود کند. شبکههای استانی هم در جلب مخاطبان رادیویی رتبه اول را کسب کردهاند و جذب مخاطبان سیما در پخش برنامههای ترتیلخوانی، سخنرانیهای مذهبی و مناجاتخوانی، با کسب رتبه دوم، موفقیت خود را به نمایش گذاشتهاند. براساس این نظرسنجی، 6/ 27 درصد پاسخگویان بیننده ویژه برنامههای افطار شبکههای سیما بودهاند. از میان این برنامهها «دعوت» شبکه یک با 8/ 13 درصد، پربینندهتر از دیگر برنامهها بوده و رضایت درحد «زیاد» 4/ 90 درصد بینندگان را کسب کرده است. بعد از دعوت، «مثل ماه» شبکه «سه» با 2/ 9 درصد مخاطب، در رتبه بعدی قرار دارد.
نظرسنجی مرکز تحقیقات همچنین نشان میدهد 5/ 22 درصد مردم بیننده ویژهبرنامههای سحر از شبکههای سیما بودهاند و در این میان، برنامه «ماه خدا» از شبکه یک با 11 درصد، پربینندهتر از دیگر برنامهها بوده و رضایت درحد «زیاد» 97 درصد بینندگان را کسب کرده است. بعد از «ماه خدا» نیز «ماه من» شبکه «سه» با 2/ 7 درصد مخاطب قرار دارد. 5/ 28 درصد پاسخگویان هم بیننده ترتیلخوانی قرآن کریم از شبکههای سیما بودهاند. از میان بینندگان این برنامهها 9/ 33 درصد این برنامهها را بیشتر از شبکه «سه»، 2/ 21 درصد از شبکه «استانی» و 9/ 16 درصد از شبکه «قرآن» تماشا میکنند. در همین حال، 9 درصد هم اعلام کردهاند برای پیگیری این برنامه به نام شبکه دقت نمیکنند.
براساس نظرسنجی مرکز تحقیقات، 5/ 27 درصد پاسخگویان مشتری سخنرانیهای مذهبی هستند که از شبکههای سیما پخش میشود. از این میان، 41 درصد، این برنامهها را بیشتر از شبکه «سه» تماشا میکنند. در همین حال، 3/ 16 درصد هم اعلام کردهاند برای پیگیری این برنامه به نام شبکه دقت نمیکنند. نظرسنجی مرکز تحقیقات نشان میدهد 4/ 30 درصد پاسخگویان برنامههای مناجاتخوانی شبکههای سیما را دیدهاند. از این میان، 2/ 23 درصد، این برنامهها را بیشتر از شبکه «یک» و 23 درصد از شبکه «استانی» به تماشای این برنامهها نشستهاند. بر اساس نظرسنجی مرکز تحقیقات، 6/ 21 درصد پاسخگویان در ماه مبارک رمضان شنونده برنامههای رادیو بودهاند. از میان شنوندگان برنامههای رادیو، 3/ 42 درصد برنامهها را بیشتر از رادیو «استانی» گوش میکنند.