مهرداد ثابت روانشناس در گفتوگو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، در رابطه با مفهوم پارادایم در جامعه اظهار کرد: پارادایم(Paradigm) به زبان ساده یک مفهوم و چهارچوب ذهنی است که افراد, رفتار و عادات خود را از آن الگوبرداری کرده و طبق آن عمل میکنند.
وی بیان کرد: پارادایمها معمولا طی یک اتفاق منطقی رخ میدهند و سپس از راههای مختلف به قدری در جامعه تکرار میشوند که در نهایت به یک چارچوب بدیهی تبدیل میشوند. نکته شایان ذکر این است که معمولا تعداد زیادی از پارادایمها ناکارآمد هستند و صرفا باعث ندیدن و نادیده گرفتن فرصتهای جدید میشوند.
این روانشناس گفت: از جمله مصداقهای پارادایم در جامعه میتوان به تفاوت سنی, قدی و ... اشاره کرد که تمامی آنها باورهایی هستند که به قدری در جامعه تکرار شدند که بدیهی به نظر میآیند، این در حالی است که هیچ مبنای قابل دفاعی برای موارد این چنینی وجود ندارد.
ثابت ادامه داد: اغلب اوقات, افراد بدون اینکه دلیل انجام دادن یا ندادن کاری را بدانند، به انجام یا صرف نظر از انجام کاری اقدام میکنند که نشأت گرفته از پارادایم است، چرا که این چارچوب فکری رفته رفته به یک عادت اشتباه و بدون علت مشخص در جامعه تبدیل شده است و هیچ فردی هم نمیتواند این چارچوب فکری را تغییر دهد، به این دلیل که اگر مرتکب به انجام این کار شود، به شدت مورد سرزنش سایر افراد جامعه قرار میگیرد.
ثابت با اشاره به تغییر فضای پارادایم در جامعه خاطرنشان کرد: تغییر پارادایم در حقیقت یک فرآیند روانشناختی است که در نهایت با تغییر تدریجی الگوها, روش اجرای پروژهها را نیز تغییر میدهد که در حقیقت, این پارادایم معمولا با مقاومت افراد روبرو میشود، چرا که به نوعی ساختار قالب ذهن آنهاست و تغییر آن برای افراد تا حدودی غیر منطقی به نظر میرسد.