خستگی مزمن بیماری است که مشخصه های آن خستگی و ضعف طولانی مدت است که می تواند یک یا دو جنبه ی زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد (خانه، کار، مدرسه و زندگی اجتماعی) و علائم نامشخص بسیاری از قبیل سردرد، گلو درد، درد ماهیچه ها و مفاصل، اختلالات تمرکز و حافظه با خود دارد. خستگی مفرط، نشانه ی اصلی این بیماری، ممکن است به طور آنی یا تدریجی ایجاد شود و در طول دوره ی بیماری همچنان باقی می ماند. برخلاف ناتوانی کوتاه مدت که بیماران مبتلا به آنفولانزا تحمل می کنند، علائم این بیماری حداقل 6 ماه و اغلب برای سالها در فرد باقی میماند. دلایل و عوامل ابتلا به این بیماری هنوز ناشناخته است.
این بیماری زنان را سه تا چهار بار بیش از مردان تهدید می کند و در زنان 40 تا 49 ساله بیشتر دیده شده است. خستگی مزمن می تواند هر فردی را در هر موقعیتی با هر جنسیت، نژاد و طبقه ی اجتماعی تهدید کند. حتی در کودکان و نوجوانان نیز این بیماری مشاهده شده است، البته برای کودکان زیر 12 سال تقریباً نادر است.
تحقیقاتی توسط محققین آمریکایی در 1989 تا 1993در مورد شیوع و پخش این بیماری انجام گرفت. آنها تخمین زدند که 4 تا 8٫7 فرد از هر 100000 بزرگسال در آمریکا از این بیماری رنج می برند. هرچند، تحقیقات جدیدتر نشان می دهد که این آمار چندان صحیح نمی باشد. تخمین شیوع این بیماری کار دشواری است چون تشخیص این بیماری کار آسانی نیست، اما در هر حال، آمار نشان می دهد که در 900000 فرد در آمریکا علائم این بیماری مشاهده شده است.
البته سندرم خستگی مزمن بیماری جدیدی نیست، اگرچه به تازگی بر آن نام CFC گذاشته شده است. علاقه به شناسایی این بیماری در اواسط دهه ی 80 تجدید شد بعد از تحقیقات بسیاری که در آن ویروسی پادتن به نام EBV در بیماران مشکوک به ابتلا به CFC کشف شد. چند سال قبل از مشاهده ی علائم CFC دراکثر این بیماران، آنها دچار تک هسته فزونی شده اند. به همین دلیل، در آن زمان CFC را به نام EBV مزمن می شناختند.
تحقیقات بیشتر نشان داد که پادتن های EBV پیشرفته، نشانه ی بیماری CFC نمیباشند. این پادتن ها حتی در انسانهای کاملاً سالم نیز مشاهده شده است وبعضی افراد مبتلا به CFC نیز فاقد این پادتن ها هستند. در حال حاضر، درست نیست که برای شناسایی بیماری CFC پادتن های EBV را در افراد آزمایش کرد.
این بیماری سندرم خستگی مزمن نامیده شده است چون علائم مشخصی از خود نشان می دهد—خستگی طولانی مدت و دائمی. زمانی که گروه تحقیقاتی ویژه ی CFC اطلاعات خود را در سال 1994 به روز آوری کرد، تصمیم بر این گرفته شد که تا زمانی که عامل مهمی از این بیماری کشف نشده است، نام این بیماری همینطور باقی بماند. با وجود اینکه کلمه ی “خستگی” بسیار گمراه کننده است، اما این یکی از علائم تشکیل دهنده ی این بیماری است و از اهمیت سایر علائم این بیماری کم نمیکند.
هیچ سند و مدرکی دال بر واگیردار بودن این بیماری وجود ندارد و این بیماری نمی تواند از طریق ارتباطات عادی یا انتقال خون به افراد منتقل شود.
این بیماری اغلب به طور ناگهانی آغاز می شود، اما گاهی اوقات شروعی تدریجی دارد. در یک سوم موارد این بیماری بعد از بیماری های تنفسی، معدی و روده ای یا سایر بیماری های حاد با علائم شبه آنفولانزا ایجاد شده است. در سایر موارد بعد از ضربه های روحی و احساسی مثل تصادفات جدی و داغدیدگی یا اعمال جراحی ایجاد شده است.
درمان های جدید این بیماری نشان می دهد که این بیماری با خستگی و ناتوانی حداقل به مدت 6 ماه همراه بوده که با استراحت نیز از بین نرفته و با هرگونه فعالیت بدنی و فکری نیز تشدید می شود. در اینجا به 8 نشانه ی این بیماری اشاره می کنیم:
خواب بدون هیچگونه آثار نیروبخشی
ضعیف شدن حافظه ی کوتاه مدت و قدرت تمرکز
ناراحتی و بی قراری
درد مفصل ها بدون ورم و کبودی مفاصل
درد و ناراحتی ماهیچه ها
سردرد شدید
گلو درد های عود کننده
ضعف غدد لنفاوی
علائم بسیار دیگری نیز مشاهده شده است مثل علائمی شبه آلرژی، خشکی شدید پوست، اختلالات بینایی، گیجی و دوران سر، کرخ شدن و بی حسی، حساسیت به مواد شیمیایی مختلف، خشگی چشم، سرماخوردگی و عرق کردن در هنگام شب.
شدت این علائم در افراد مختلف متفاوت است.
بعضی از این بیماران علائمی مثل افسردگی و اضطراب را هم بیان کرده اند. هر چند، تحقیقات نشان داده است که 50 درصد یا بیشتر بیماران مبتلا به CFC دچار افسردگی یا سایر بیماری های روحی نمی شوند. ممکن است افسردگی از آثار بعدی این بیماری باشد. اینکه افسردگی و اضطراب قبل یا در طی این بیماری ایجاد می شود چندان اهمیت ندارد. مهم پیدا کردن راهی برای از بین بردن آن است.
بعضی تحقیقات نشان داده است که آلرژی در بیماران مبتلا به CFC بسیار متداول تر از سایر افراد است. بسیاری از بیماران مبتلا به این بیماری سابقه ی طولانی مدتی از ابتلا به آلرژی های مختلف قبل از شروع علائم مربوط به CFC داشته اند. حتی گاهی بعضی از این بیماران خبر ابتلا به آلرژی های جدیدی نیز بعد از ابتلا به CFC داده اند. از آنجا که آلرژی در بیماران مبتلا به CFC بسیار متداول است، باید علائم ایجاد شده توسط آلرژی ها مشخص شود تا آنها را به طور مجزا درمان کرد.
اگرچه این بیماری می تواند سالیان سال طول بکشد، تحقیقات نشان می دهد که CFC بیماری پیشرفت کننده نیست. علائم این بیماری معمولاً در سال اول و دوم شدیدتر هستند. بعد از آن علائم معمولاً تثبیت شده و به طور مزمن ادمه می یابند. برای نیمی از مبتلایان این بیماری، علائم به مرور زمان شدیدتر می شوند. اکثر این بیماران به یک نسبتی درمان می شوند و فقط تعداد کمی از این مبتلایان کاملاً بهبود می یابند. تحقیقات نشان می دهد که اگر این بیماری 5 سال طول بکشد، امید کمی برای بهبودی آن خواهد بود. خطرات طولانی مدت برای سلامتی این بیماران مشاهده نشده است و تحقیقات جدید نشان می دهد که CFC به هیچ وجه جزء بیماری های کشنده محسوب نمی شود.
