آنچه این روز‌ها درباره مشکلات استخوانی کودکان و نوجوانان می‌شنویم، با گذشته فرق می‌کند. اگر در گذشته تنها مشکل کودکان صافی کف پا بود؛ امروزه به دلیل کم‌تحرکی، استفاده از کیف و کوله‌پشتی نامناسب و نشستن غیرمتعارف پشت میز اداری و نیمکت‌های مدارس مشکلات دیگری نیز به گروه اختلال‌های ساختار استخوانی کودکان و حتی بزرگسالان اضافه شده است، از جمله بیماریهای پای پرانتزی؛ زانوی ایکسی، اسکولیوز و ... که در صورت تشخیص دیرهنگام می‌تواند آسیب جسمی، روحی و هزینه مالی زیادی را برای بهبود بدنبال داشته باشد. اما از طرفی پیشرفت علم پزشکی خوشبختانه در بسیاری ازین موارد امکان درمان این بیماریهای استخوانی را تنها با مراجعه به‌هنگام به کلینیک‌های ارتوپدی فنی حتی بدون نیاز عمل جراحی مقدور ساخته است.
در این مطلب می خواهیم شما را به‌صورت کلی با درمان بدون جراحی یکی از شایع‌ترین بیماریهای انحراف استخوانی، "پای پرانتزی" آشنا کنیم. برای این منظور به سراغ دکتر هادی خدایی ارتوتیست و پروتوتیست کلینیک ارتوپدی فنی آتل یکی از بهترین و پیشرفته‌ترین کلینیک‌های ایران در درمان غیر جراحی انحرافات اندام‌های حرکتی و ستون مهره‌ها رفتیم که به ما در این‌باره پاسخ می‌دهند.
جهت تعیین وقت با ما تماس بگیرید.
کلینیک ارتوپدی فنی آتل، پلی به سوی سلامتی در عیوب حرکتی بدون جراحی
1. در مورد زانوی پرانتزی و چگونگی بوجود آمدن پای پرانتزی توضیح می‌دهید.
دکتر خدایی: برای درک بهتره بیماری پای پرانتزی یا زانوی پرانتزی بهتر است اول روند رشد اندام پا رو از دوران جنینی و نوزادی توضیح بدهم؛ به طور طبیعی هر کودک به دلیل طرز قرارگیری در رحم مادر با پای پرانتزی به دنیا می‌آیند و تا یک سالگی کمی حالت پرانتزی به میزان حداکثر ١٥درجه را دارند، این زاویه در حدود یک سالگی پنج درجه کاهش یافته و به ده درجه می‌رسد و بعد از آن کم کم به حالت نرمال تغییر شکل می‌گیرد، اما این تغییر ادامه یافته و پای کودک به حالت ضربدری درمی‌آید. تا در حدود بیست تا سی ماهگی عمر کودک پا‌های او به صورت نرمال رسیده، به طوری که در حدود 3 سالگی کودک می‌بایست حالت طبیعی پا شکل گیرد.
به‌بیان ساده‌تر مسیر تکامل پا از زمان تولد رو میتونیم اینطور بشمریم:
اول پای پرانتزی (با انحنای حداکثر 15 درجه ای) بعد کم‌شدن انحنا تا رسیدن به حالت نرمال، بعد ضربدری و پس از آن مجددا بازگشت به حالت نرمال صورت می‌گیرد. کل این پروسه تا سن دو و نیم الی سه سالگی باید طی شود. در غیر این صورت اگر هر کدام از این بیماری‌ها یعنی زانوی پرانتزی و یا زانوی ضربدری بعد از این سن ماندگار بماند حتما باید سیر درمانی ابتدا به صورت غیرجراحی و در موارد خاص حتی درمان جراحی باید انجام شود.
در صورت پخش نشدن ویدئو بر روی تصویر زیر کلیک کنید.
علل بوجود آمدن پای پرانتزی
2. علت اصلی شکل گیری این عارضه‌ها رو لطفا بیشتر توضیح می‌دهید.
عوامل ایجاد زانوی پرانتزی یا ضربدری گستردگی زیادی داره، و حتی گاهی دلیل این بیماری دریک شخص ممکنه تشخیص داده نشه؛ اما بطور کلی عوامل اصلی رو میتونیم در موارد خلاصه کنیم:
- جوینت لکسیتی یا کمبود ویتامین دی
- ژنتیک یا وراثت
- چاقی زیاد و اضافه وزن
- راه رفتن زود هنگام
- استفاده از پوشک بزرگ‌تر از سایز کودک
- آسیب‌ها (شکستگی استخوانی در بالا و پایین یا خود مفصل زانو یا پارگی رباط‌های طرفی زانو و یا کوتاهی عضلات همسترینگ داخلی)
- بیماریهای خاص مانند سی پی و یا بیماری‌هایی که بالانس عضلانی را برهم می‌زنند و ...
این بیماری شیوع نسبتا بالایی رو درجامعه دارد، و گا‌هاً بیمارانی رو داریم که سالهاست با این عارضه زندگی می‌کردند، اما به‌فکر درمانش نبودن تا اینکه با عوارض جانبی بیماری مواجه شدن یا درمورد راهکار‌های درمانی مطلبی رو خوانده‌اند.
در صورت پخش نشدن ویدئو بر روی تصویر زیر کلیک کنید.
جهت مشاهده نمونه های بیشتر به صفحه اینستاگرام مراجعه نمایید.
پیامدهای داشتن پای پرانتزی
طبق سوالات مخاطبین سایت برترین‌ها ظاهرا این بیماری شیوع نسبتا بالایی رو درجامعه دارد، و گا‌ها بیمارانی را داریم که سالهاست با این عارضه زندگی می کردند، اما به فکر درمانش نبودن تا اینکه با عوارض جانبی بیماری مواجه شدن یا درمورد راهکار‌های درمانی مطلبی رو خوندند. قبل از اینکه بخواهیم به سراغ مسیر درمانی بیماری بریم.
3. در مورد عوارض و پیامدهای بیماری زانوی پرانتزی و یا زانوی ایکسی توضیح دهید.
بله متاسفانه عدم شناخت مناسب از بیماری و راهکار‌های درمانی درهمه سنین و اقشار وجود دارد. اما طبیعتاً هرچه آگاهی عمومی نسبت به این بیماری و پیامدهای آن بیشتر شود و بیماران سریعتر جهت درمان اقدام کنند. مسلماً با عوارض کمتری روبرو می‌شوند و چه‌بسا بتوانند قدمی در جهت درمان بیماری خود بردارند.
به‌طورکلی عوارض ناشی از انحراف زانو، حالا چه پرانتزی بودن باشه، چه زانوی ایکسی رو میتونیم به‌صورت زیر طبقه بندی کنیم:
- تخریب مفصل و ساییدگی
- آرتروز زودرس
- کاهش ارتفاع اندام تحتانی و کوتاهی قد
- اختلال در هنگام راه‌رفتن
- چرخش مچ
- عدم توزیع وزن نرمال روی کف پا (معمولا ساییدگی لبه خارجی کف کفش)
- از بین رفتن و تخریب کندیل داخلی زانو
- آسیب منیسک‌ها و رباط‌ها
- آسیب‌های روحی و روانی ناشی از عوارض فوق را نیز نباید فراموش نمود، به خصوص اینکه عوارض ظاهری این بیماری گاه بسیار شدید است و باعث عدم اعتماد بنفس در آینده زندگی وی می‌شود.
- درد خود پا که در هرسنی ممکن است با شدت و ضعف به سراغ بیمار آید.
روش های درمان پای پرانتزی
4. بیماران مبتلا زانوی پرانتزی یا ایکسی در چه محدوده سنی باید برای درمان مراجعه کنند.
برای کودکان در موارد خاص در صورتی که زاویه بیش از حد 15 درجه باشد و تشخیص وجود بیماری زانوی پرانتزی و یا زانوی ضربدری داده شود، می‌توان اقدامات درمانی را حتی در زیر سن سه سالگی انجام داد. اما درسنین بالاتر هرچه زمان مراجعه سریعتر باشد درصد میزان موفقیت درمان، و بهبود صددرصدی عارضه شخص بیشتر می‌شود.
در صورت پخش نشدن ویدئو بر روی تصویر زیر کلیک کنید.
جهت تعیین وقت با ما تماس بگیرید.
در کشور‌های پیشرفته امروزه ابتدا روش‌های کم خطر و کم عارضه در نظر گرفته می‌شود و در صورت عدم موفقیت این روش‌های درمانی درنهایت به سراغ درمان‌های تهاجمی و جراحی می‌روند. ما نیز برهمین اساس برای تمام بیماران ابتدا به سراغ روش‌های غیرجراحی می‌رویم و اگر عارضه بیماری امکان درمان به‌صورت غیرجراحی را نداشت به همکاران جراح ارتوپدی ارجاع می دهیم. اما خوشبختانه اکثر بیماران درگیر با انحرافات زانو، بدون جراحی قابلیت بهبود کامل یا حداقل رفع درد و کاهش قابل توجهی از انحراف را دارا می باشند.
5. نحوه این روش درمان غیر جراحی را توضیح دهید.
هنگام مراجعه بیمار در ابتدا به وسیله‌های اسکنر‌های مدرن و پیشرفته حاضر در کلینیک فنی آتل اسکن کاملی از پای بیمار گرفته می‌شود که در آن میزان انحراف بصورت دقیق مشخص می‌گردد و پس از انجام اسکن نقشه پا بیمار بصورت دقیق طراحی شده که براساس آن نقشه و میزان انحراف ارتز اصلاحی برای هر بیمار مختص همان بیمار طراحی می‌شود. این ارتز‌های اصلاحی که به صورت سه نقطه فشار می باشند، به صورت شبانه یا اوقات استراحت بیمار در منزل می بایست مورد استفاده قرار گرفته تا زاویه انحراف زانو را در عرض شش ماه الی یکسال اصلاح کرده و درد بیمار را مرتفع می‌سازد. این روش درمانی در سنین پایین با صاف شدن کامل انحراف همراه است، اما در سنین بالاتر در اکثر موارد کاهش قابل توجه میزان انحراف و رفع درد را برای بیمار بدنبال داشته وحتی گا‌ها در افراد بزرگسال هم امکان اصلاح انحراف به‌صورت کامل وجود دارد.
6. آیا اصلاح و کاهش درد قبل از 6 ماه یا یکسال صورت نمی پذیرد؟ بیمار اولین نشانه‌های بهبود را بعد از چه مدت مشاهده خواهد کرد؟
خیر، اشتباه متوجه شدید. بیمار بعد از چند هفته‌ی اول استفاده از ارتز‌های اصلاحی کاملا کاهش انحراف زانو رو می بیند و رفع درد یا کاهش بسیار زیاد درد برایش محسوس خواهد بود، اون مدت زمان شش ماه الی یکسال زمان مورد نیاز برای اصلاح دائمی انحراف هست که ما به بیماران توصیه می کنیم برای اینکه انحراف زانو بازگشتی نداشته باشد و درمان همیشگی بعد از رفع درد و انحراف باز هم در مدتی که پزشک لازم می داند ارتز رو استفاده کنند تا مشکل زانوی پرانتزی یا ایکسی برای همیشه مرتفع شود. در واقع چیزی شبیه به همون طول دوره مصرف قرص و شربت در بیماریهای عادی که گا‌هاً مردم پس از چند روز با احساس بهبود بیماری‌شون مصرف دارو رو قطع می‌کنند، اما پزشکان توصیه می کنند که اصولاً دوره دارو به صورت کامل مصرف شود.
7. آیا در طی دوره درمان 6 ماه الی یکسال که توضیح دادین مراجعات دوره‌ای به پزشک صورت می گیرد؟به طور معمول یک بیمار زانوی پرانتزی به چند جلسه درمانی نیاز دارد؟
گا‌ها بیماران تصور می کنند که باید در طول دوره درمان به صورت ماهیانه مراجعه داشته باشند، یا مرتبا ارتز باید تعویض شود. در حالی که عموم بیماران تنها دو جلسه مراجعه به کلینیک دارند، یکبار جلسه معاینه، اسکن و طراحی نقشه پا هست که بعد از آن همکاران ما براشون ارتز اصلاحی بیمار رو طراحی می کنند، جلسه بعدی مراجعه شون جهت امتحان و آموزش نحوه استفاده از ارتز می باشد. این سیر طبیعی درمان برای عموم بیماران هست، شاید بیمارانی هم باشن که نیاز به مراجعه دیگه یی هم داشته باشند. در این دسته ازبیماران 4 ماه یکبار جهت بررسی میزان اصلاح انحراف و طراحی و ساخت ارتز جدید با نقطه فشار بیشتر دلیل مراجعه بیمار است.
در صورت پخش نشدن ویدئو بر روی تصویر زیر کلیک کنید.
نکته پایانی
تنها نکته‌ای که لازم می بینم در پایان تاکید کنم مسئله‌ایست که در تمام درمان‌های پزشکی مورد توجه قرار گرفته است، اما دراین حوزه بسیار ویژه‌تر است، "مراجعه سریعتر و زودتر بیماران هنگام مشاهده کمترین میزان انحراف چه در پای خود و چه در پای کودکان".
در کودکان که از 3 سالگی و حتی گا‌ها در موارد خاص و انحراف زیاد، قبل آن نسبت به درمان اقدام کنیم.
در بزرگسالان با توجه به اینکه ممکن است بیماری از کودکی و به صورت مادرزاد در شخص نبوده و درسنین بالا به دلیل رفتار‌های غلط حرکتی یا مواردی که در بالا اشاره شد به انحراف زانو (زانوی پرانتزی یا ایکسی) دچار شده باشد، اینکه هرچه سریعتر به پزشک و کلینیک ارتوپدی فنی مراجعه داشته باشند، درمان ساده تر، زودتر و با درصد بهبود بیشتری همراه خواهد بود.
بیماران می توانند از صفحه اینستاگرام یا کانال تلگرام و سایت کلینیک ارتوپدی فنی آتل ضمن آشنایی کامل‌تر باخدمات مجموعه و مشاهده مصاحبه بیمارانی که درمان شده‌اند با اطمینان خاطر نسبت به درمان اقدام کنند.
گزارشگر: بهمن پناهی نیکو
دکتر هادی خدایی
جهت تعیین وقت با ما تماس بگیرید.
جهت مشاهده نمونه های بیشتر به صفحه اینستاگرام مراجعه نمایید.
جهت کسب اطلاعات روی آدرس زیر کلیک کنید.
