روزنامه خراسان: گرزهای دست ساز و چماقهای فولادی میخدار، تنها سلاحهایی بود که سربازان هند و چین در منطقه «لداخ» با آن به جنگ یکدیگر رفتند. نبردی که در آن 20 نظامی هندی کشته و 76 تن زخمی شدند. خبری که خواندید گزارشی از نبردی در سدههای گذشته و پیش از استفاده ابزاری از باروت نیست. گزارشی است از اولین درگیری مرگبار مرزی میان هند و چین که طی حداقل 45 سال اخیر به وقوع پیوسته است. جنگی بدوی میان دو کشوری که به سلاحهای اتمی مسلح اند و بایکدیگر بیش از 3400 کیلومتر مرز مشترک دارند. این دو قدرت اتمی به رغم مجهز بودن به تجهیزات نظامی مدرن، اما بر اساس قرارداد 1996 اجازه استفاده از هرگونه اسلحه و مواد منفجره را در مناطق مرزی «دره گالوان» در منطقه لداخ ندارند. استفاده از سلاح سرد برای درگیری نیز عمدتاً با این هدف صورت میگیرد که تنشها بیش از این در خط تماس دو طرف تشدید نشود. دو طرف میگویند که برای چهار دهه هیچ تیری میان آنها شلیک نشده است و ارتش هند گفته که در زد و خورد تازه «هیچ گلولهای شلیک نشده است.» این که درگیری بدون تیراندازی چطور این همه کشته به جا گذاشته روشن نیست. گزارشهایی از زد و خورد طرفین با سنگ و چماق وجود دارد.
«لَداخ» کجاست؟
«لَداخ» منطقهای در شمالیترین نقطه هند و نیز شمالیترین قسمت ایالت جامو و کشمیر در جمهوری هند است. همان ایالتی که پاکستان-هند نیز در بخشی از آن تنش مرزی دیرینه دارند. لداخ مرتفعترین فلات در ایالت جاموکشمیر است که بهطور متوسط سه هزار متر از سطح دریا ارتفاع دارد. این فلات میان رشته کوههای هیمالیا در جنوب و قرهقوروم در شمال قرار دارد. رود عظیم سند از این ناحیه سرچشمه میگیرد و از این رو نزد هندوان نیز دارای تقدس است و آغاز دره باستانی و مشهور رود سند در این ناحیه قرار گرفتهاست. همکاری چین و پاکستان برای اجرای طرح یک «جاده-کمربند» از مهمترین دلایل افزایش اختلاف راهبردی پکن-دهلی به خصوص در منطقه لداخ محسوب میشود. بزرگراه «قراقوم-گوادر» که استان سین کیانگ چین را به دریای عمان متصل میکند از کشمیر تحت کنترل پاکستان میگذرد. چین برای اجرای کامل این بزرگراه و طرح جانبی نزدیک به 30 میلیارد دلار در پاکستان سرمایه گذاری کرده است. هند اجرای چنین طرحی را مخالف منافع خود در منطقه به خصوص افغانستان میبیند. از این رو از سال 2008 به صورت متقابل به تقویت استحکامات نظامی خود از جمله یک فرودگاه نظامی در منطقه لداخ روی آورده است. ازآن جا که این منطقه کوهستانی و غیرمسکونی است و صرفاً کاربرد نظامی دارد، چین و پاکستان نگران حفظ امنیت بزرگراه کاشغر به گوادر هستند و تحرکات نظامی هند را زیرنظر گرفتهاند. هند نیز مراقب تحرکات چین و پاکستان است.
تنش مرزی و چراغ سبز مودی
برخلاف اعلام دولت هند، چین هیچ آماری از کشتهها یا زخمیهای درگیری دوشنبه هفته گذشته منتشر نکرده است؛ اما هند را به گذشتن از مرز و ورود به طرف چین متهم کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه ژائو لیجیان سخنگوی وزارت خارجه چین گفت که نیروهای هند روز دوشنبه دو بار از مرز گذشتند، «خدمه نظامی چین را تحریک و به آنها حمله کردند که به درگیری فیزیکی جدی نیروهای مرزی دو طرف منجر شد.» هند و چین طی دو ماه گذشته در خط کنترل ناحیه لداخ، درگیری مرزی بیسابقهای داشتهاند، اما با وجود چندین مذاکره در سطوح بالا، توافق بر سر نبود درگیری در «پانگونگ تسو» و «دره گالوان» محقق نشده است. حالا یک هفته پس از درگیری خونین، اسپوتنیک دیروز گزارش داد که تصاویر ماهوارهای نشان میدهند که ارتش آزادیبخش خلق چین در حال توسعه نظامی در ناحیه لداخ است و هند نیز گشتزنی قایقهای موتوری در دریاچه پانگونگ تسو را افزایش داده است. تصاویر ماهوارهای 22 ژوئن (2 تیر) همچنین موقعیتهای دفاعی احتمالی را نشان میدهد که از سوی کشور چین ترتیب داده شده و شامل دیوار و سنگر است. این توسعه نظامی، در حالی اتفاق میافتد که ارتش هند ادعا کرد دو کشور روز سهشنبه طی مذاکراتی در سطح فرماندهان ارتش، بر سرنبود درگیری در مرز شرقی لداخ توافق کردهاند. ارتش هند همچنین اعلام کرد، در حالی که دو طرف اجماع کردهاند که گفتمان داشته باشندو صلح و آرامش را در منطقه افزایش دهند، جدول زمانی برای فرایند نبوددرگیری نهایی نشده است. باوجود تلاشهای اندک برای صلح، روز جمعه گذشته، ناراندا مودی، نخست وزیر هند در بیانیهای تلویزیونی تصریح کرد به نیروهای مسلح کشورش «اختیار تام داده است تا اقدامات مورد نیاز» برای حفاظت و دفاع از مرز مورد مناقشه با چین را به جا آورند. او تاکید کرده که هیچ نقطهای از خاک این کشور اکنون در تصرف نیروهای خارجی نیست و هیچ نیروی نظامی هم در داخل سرحدات هند وجود ندارد. چین و هند که بیش از چهار هزار کیلومتر مرز مشترک دارند در برخی مناطق از جمله در ایالت سیکیم، آروناچال پرادش، تبت و کشمیر با هم اختلاف ارضی دارند. چین ادعای مالکیت بر 90 هزار کیلومتر مربع در منطقهای در شمال شرقی هند را دارد که دهلی آن را ایالت «آروناچال پرادش» مینامد. هند همچنین میگوید که چین اراضی این کشور در غرب هیمالیا به وسعت 38 هزار کیلومتر مربع را به اشغال خود درآورده است.