دیجیکالا روزانه حدود 300 هزار محصول را پردازش می‌کند اما چگونه می‌تواند این رقم را به شکل انفجاری افزایش دهد؟ یک راه‌حل، ارسال مستقیم کالا از طریق فروشنده برای خریدار است. به این شکل دیگر نیاز نیست فروشندگان محصول را برای دیجیکالا ارسال کنند تا دیجیکالا نیز سپس محصول را برای خریدار بفرستد. «حامد نواب تهرانی»، مدیر بازرگانی دیجیکالا که مسئولیت مارکت پلیس را برعهده دارد، در گفتگو با دیجیاتو اعلام می‌کند این قابلیت به شکل آزمایشی در تابستان برای 200 فروشنده فعال می‌شود.
نکته مهمی که اینجا باید به آن توجه کنیم این است که این تغییر قطعاً مهم‌ترین تغییر جهت دیجیکالا پس از ارائه مارکت‌پلیس برای فعالیت فروشندگان است. در آن زمان، تصمیم به فعال سازی مارکت‌پلیس رشدی انفجاری را در تنوع محصولی به همراه داشت و حالا این تغییر هم می‌تواند رشد انفجاری فروش را به همراه داشته باشد، چرا که دیگر گلوگاهی به نام تاخیر در زمان ارسال، دست‌کم در قالب چند روز تا یک هفته و حتی بیشتر، در بسیاری از موارد وجود نخواهد داشت.
وضعیت تنوع محصولی دیجیکالا از سال 85 تا پایان نیمه اول سال 98. این آخرین آمار رسمی است که دیجیکالا منتشر کرده است.
اما نکته مهم‌تر اینجاست که از ابتدای سال 99، چند پلتفرم اعلام کرده‌اند که می‌خواهند فروش On-Demand را فعال کرده و ارتباط بین فروشندگان سنتی و میلیون‌ها کاربر خود را ایجاد کنند.
مشخصاً برندهای «اسنپ فود»، «شیپور»، «بازلیا» (بامن شاپ) و البته «دیوار» با «دیوار فروشگاه‌ها» همین هدف را دنبال می‌کنند. تصور کنید می‌خواهید محصول نه چندان گرانی را اینترنتی بخرید و مایل هستید در همان روز آن را دریافت کنید. اینجا آیا انتخاب شما دیجی‌کالاست یا یکی از پلتفرم‌هایی که با همان سرعت می‌توانند محصول را به شما برسانند؟
با همین نتیجه‌گیری به سادگی می‌توان دریافت که دیجیکالا برای حفظ برتری‌اش به این تغییر مهم نیاز داشت. این تغییر، همان ارسال مستقیم کالا توسط فروشنده و از بین بردن یک گلوگاه زمان‌بر است. اما آیا دلیل این تغییر جهت از سوی دیجیکالا، احساس خطر به دلیل هجوم همه‌جانبه‌ی چند پلتفرم بزرگ به بازار خرده فروشی آنلاین بوده است؟ نواب تهرانی، مدیر بازرگانی و مسئول مارکت پلیس دیجیکالا، در پاسخ به این سوال به دیجیاتو می‌گوید:
«به هیچ وجه بحث احساس خطر مطرح نبود. ما از یک سال پیش در حال برنامه‌ریزی برای این موضوع بودیم. از همان زمان تحقیق در این رابطه و طراحی فرآیندهای کار را آغاز کردیم. هدف اصلی ما هم این است که بتوانیم کل کسب‌وکار دیجیکالا را اسکیل‌آپ کنیم، نه اینکه صرفا بخواهیم با دیگران رقابت کنیم. واقعیت هم این است که توسعه فرآیندها، به هیچ وجه ساده نبوده و این‌کار در حد یک انقلاب در دیجی‌کالاست؛ در حد انقلابی که خود مارکت‌پلیس برای دیجیکالا ایجاد کرد.»
او اعلام می‌کند که دیجیکالا تا پایان تابستان دسترسی پلتفرم «Ship By Seller» را به شکل آزمایشی به 200 فروشنده خواهد داد و پس از آن دوره، زمان فعال‌سازی گسترده این قابلیت از راه می‌رسد. او در پاسخ به این سوال که در زمان فعال‌سازی گسترده، چه فروشندگانی به این قابلیت دسترسی پیدا خواهند کرد، می‌گوید: «اسکیل‌آپ ما تقریباً به این معناست که تقریبا همه فروشندگان به این قابلیت دسترسی پیدا می‌کنند، به شرطی که حداقل‌های استانداردهای عملکردی و عملیاتی را داشته باشند.»
نواب تهرانی همچنین در پاسخ به سوال دیگر دیجیاتو اعلام می‌کند که معتقد است فروشندگان از ویژگی ارسال مستقیم برای کاربر استقبال بالایی خواهند داشت. او در همین رابطه می‌گوید:
«دیجیکالا مشوق‌هایی برای فروشندگان در نظر گرفته تا بتوانند کالاهای خود را در قالب جدید به فروش برسانند. موضوع دیگر این است که ما باور داریم روش جدید می‌تواند روی حجم فروش فروشندگان اثر مثبتی بگذارد. ما اکنون مشتریان زیادی داریم که به دنبال دریافت کالا در همان روز هستند یا به دلیل اینکه در بعضی زمان‌های اوج، بازه زمانی طولانی را برای دریافت کالا مشاهده می‌کنند، ترجیح می‌دهند سفارش خود را به شکل آفلاین تامین کنند. حالا ارائه محصول در همان روز، قطعا می‌تواند در تجربه مشتری اثر مثبتی بگذارد.»
برادران محمدی در زمان مناسبی در حال پاسخ دادن به نیاز جدید بازار هستند تا همچنان برتری شرکت‌شان را حفظ کنند. اما قطعاً این راه برای آن‌ها چندان هم هموار نخواهد بود.
تمام این مسائل اگرچه می‌تواند به پیشرفت دیجیکالا منجر شود اما واقعیت این است که دیجیکالا در همان زمانی که مارکت‌پلیس را راه‌اندازی کرد با موج انتقادهایی روبه‌رو شد که بخش زیادی از آن‌ها به اجناس غیر اصل مربوط می‌شد. اگرچه امروز دیجیکالا با مکانیزم‌هایی که طراحی کرده، فروش محصولات غیر اصل را به شکل قابل توجهی کاهش داده اما آیا روش جدید که فروشنده مستقیماً کالا را برای خریدار ارسال می‌کند، دوباره بحث کیفیت محصول ارسال شده و احیانا ارسال کالاهای غیر اصل را به وجود نمی‌آورد؟ مدیر بازرگانی و مسئول مارکت پلیس دیجیکالا، در پاسخ به همین سوال می‌گوید:
«در خصوص کیفیت ارسال، چند کار مهم انجام داده‌ایم. اول اینکه به همه فروشندگان اجازه نمی‌دهیم که در پلتفرم Ship By Seller محصولات خود را قرار دهند. قطعاً فروشندگانی که در این پلتفرم فعال می‌شوند، بک‌گراند-چک خواهند شد تا مطمئن شویم آن‌ها خودشان را به ما اثبات کرده‌اند و این اطمینان را نیز به ما داده‌اند که می‌توانند کالاها را با کیفیت و در زمان مقرر، و دقیقا همان کالایی که در سایت تعهد داده‌اند ارسال کنند. مورد دوم که بسیار مهم‌تر است، این است که مشتری همچنان از دیجیکالا خرید می‌کند. به این مفهوم که تمام ضمانت‌هایی که حالا وجود دارند، در آینده و در سیستم جدید هم وجود خواهند داشت؛ ضمانت 7 روز برگشت کالا، فرآیند پس دادن کالا، پول و... توسط دیجیکالا انجام می‌شوند. این همان نقش اصلی دیجیکالا در مدل تجاری جدید است.»
با این تغییر کلیدی در دیجیکالا که احتمالا از ابتدای پاییز به شکل گسترده ارائه می‌شود، باید ببینیم سنگین‌وزن‌های حوزه تجارت الکترونیکی که هر کدام چندین میلیون کاربر دارند در رقابت با یکدیگر چگونه عمل خواهند کرد و آیا دیجیکالا می‌تواند با رویکرد جدید و ارسال مستقیم کالا، همچنان سهم بالای خود را در بازار خرده فروشی ایران را حفظ کند یا مجبور می‌شود بخشی از این سهم را به دیگران واگذار کند.
تقریباً تمام آمارها حکایت از آن دارند که خرده فروشی آنلاین در ایران، سهمی حدود 1 تا 2 درصد از کل بازار خرده فروشی را تشکیل می‌دهد. شاید در پایان سال 99 بتوانیم ببینیم این نتیجه‌گیری را داشته باشیم که دیوار، شیپور، اسنپ فود و بازلیا موفق شده‌اند در کنار دیجیکالا، کیک خرده‌فروشی آنلاین را در ایران بزرگ‌تر کنند یا صرفا توانسته‌اند بخشی از سهم دیجیکالا را به خود اختصاص دهند.
