دندان قروچه به صورت زیر تعریف می شود:
“ساییدن و کوبیدن دندان ها با حرکات مؤکد و محکم فک، که به سایش دندان ها به هنگام خواب منجر می شود.”
چه چیز باعث دندان قروچه می شود؟
پاسخ گویی به این سوال بسیار دشوار است. برخی محققان می گویند اگر انسداد (گاز گرفتن) چیزی برای کسی ممکن نباشد، آنها دچار دندان قروچه می شوند. افراد دیگری اعتقاد دارند که دندان قروچه کردن، یک اختلال مربوط به سیستم عصبی مرکزی است.
بنابر کلیه دلایل عملی، همه افراد دندان قروچه می کنند. بنابراین، سوال در مورد اینکه چه کسانی به این اختلال دچار می شوند نیست. سوال بهتر این است که افراد تا چه حدی دچار دندان قروچه می شوند. هیچ مقیاس و میزانی برای دندان قروچه کردن وجود ندارد، اما می توانیم فرض کنیم که وجود داشته باشد. این مقیاس از شماره 1 (که مقدار بسیار ناچیزی از این عادت است) تا شماره ی 10 (که میزان شدید دندان قروچه کردن را نشان می دهد) درجه بندی شده است. فردی که در درجه ی 1 قرار دارد، هیچ علائمی از دندان قروچه کردن نشان نمی دهد. از طرف دیگر، افرادی که در درجات بالای این مقیاس قرار دارند، یک یا چندین نشانه از خود بروز می دهند. فشاری که ممکن است بر روی دندان ها آورده شود، از 100 تا 600 متغیر است، که میزان بسیار زیادی از نیرو است. مشکلاتی که در زیر بیان شده است، در نتیجه این اعمال نیرو طی سالیان دراز-به تدریج-حاصل می شود و ممکن است شناخت عامل این مسئله دشوار باشد.
علائم ممکن، مشکلات و آسیب های احتمالی
1٫ سایش و پوسیدگی دندان ها
سایش و پوسیدگی از حرکت دادن با خشونت دندان ها بر روی هم حاصل می شود. گرچه همه دندان ها ممکن است این نوع پوسیدگی را نشان دهند، اما زمانی ممشخص تر می شود که دندان های جلویی کسی به نظر طولی یکسان داشته باشند.
2٫ شکسته شدن دندان ها
با پوسیده شدن دندان ها، لبه دندان های پیشین و برجستگی های تاج دندان های پسین، ترک و شکستگی نشان می دهند. این شکستگی ها با اشعه ی ایکس قابل مشاهده نیستند و برای تشخیص آنها نیاز به ذره بین است. زمانی این مسئله به طور خاص مهم می شود که دندان هایی که این نوع شکستگی ها و ترک ها را دارند، در آخر شکسته یا لب پر شوند و نیاز به درمان روت کانال باشد. دلیل درمان روت کانال این است که شکستگی و ترک بر روی سطح دندان ایجاد می شود و به تدریج تا عمق دندان نیز نفوذ میکنند.
3٫ حساس شدن دندان ها
معمولاً یک درد کلی و حساسیت به چیزهای سرد در دهان ایجاد می شود.
4٫ پس رفتن لثه ها و یا شکاف و بریده شدن آنها
افراد بسیار تصور میکنند که پس رفتن لثه به خاطر بالا رفتن سن، استفاده از مسواک هایی با موهای زبر و یا ابتلا به بیماری های لثه ایجاد می شود. در واقع، در اکثر موارد هیچکدام از این عوامل صحیح نمی باشد. اینها منطقه های ساییده شده هستند. وقتی دندان ها با فشار زیادی روی هم ساییده سوند، انقباض ایجاد شده بر لثه ها و مینای دندان، باعث ایجاد از هم گسیختگی و شکستگی می شود. در نتیجه ی آن قسمتی در لثه ایجاد خواهد شد که ناخنتان را می توانید در آن فرو کنید، و نسبت به لمس کردن و چیزهای سرد بسیار حساس شده است.
* در این تصویر ساییدگی در سطح و ریشه دندان نشان داده شده است.
5٫ سست شدن دندان ها
سست شدن دندان ها به واسطه ی سایش و تکان های عقب به جلو ایجاد می شود. بهترین مقایسه، نمونه ی سست شدن و بیرون آمدن حصار با تکان دادن آن از عقب به جلو است.
6٫ فرو رفتگی در اطراف دندان ها (از بین رفتن استخوان های نگهدار در اطراف دندان)
گاهی اوقات به جای سست شدن دندان ها، با از بین رفتن افقی کامل و یا محلی استخوان های نگهدار مواجه می شویم.
7٫ برآمده شدن استخوان ها
برخی افراد به جای از دست دادن استخوان های نگهدار، استخوان های زیادی برای نگهداشتن دندانها ایجاد میکنند. (این مسئله با برآمده شدن استخوان ها در ناحیه ی استخوان های فک قابل مشاهده است)
* در این شکل فک پایین با استخوان اضافه در کف دهان پهلوی زبان نشان داده شده است.
* در این شکل عقب کشیده شدن گونه ها و برآمده شدن آن درطول و بالای دندان های پسین بالایی نشان داده شده است.
8٫ آزردگی و آماس گونه ها
یک برآمگی از بافت فیبروز در داخل گونه ها که مطابق با قسمتی است که دندان ها به هم می رسند، ایجاد می شود. معمولاً افراد عادت به گاز گرفتن این ناحیه پیدا می کنند.
9٫ درد ماهیچه ها (به ویژه در قسمت گونه ها و شقیقه)
وقتی دو ماهیچه زیاد استفاده شوند، دردناک خواهند شد. مثل زمانی که بیش از اندازه ورزش کنید.
10٫ سردرد
گاهی اوقات به جای درد ماهیچه ها، سردرد حاصل خواهد شد.
11٫ مشکلات مفاصل فک (سختی، دردناکی و…)
استفاده ی بیش از حد از مفاصل فک، باعث دردناک شدن آن می گردد.
این علائم سالیان سال (ده ها سال) به طول می انجامد تا خود را نشان دهند.
آیا همه افراد، تمام این علائم را نشان می دهند؟ خیر، برای افراد مختلف متفاوت است. برخی از ما هیچیک از این مشکلات را نشان نمی دهد، و برخی دیگر مشکلات حادی از خود بروز می دهند.
با دندان قروچه چه باید کرد؟آیا درمانی برای آن وجود دارد؟
پاسخ گویی به این سوال بسیار دشوار است. برای اکثر افراد این مشکل وقتی بروز میکند که نمی توانند چیزی را گاز بگیرند.
استرس نیز عامل بسیار مهمی در این مشکل است. در واقع، دندان بیش از بقیه قسمت های بدن می تواند استرس را نشان دهد. هرچه استرس شما بیشتر باشد، بیشتر دندان قروچه خواهید کرد.
محافظ شبانه
برای محافظت از دندانها محافظی پلاستیکی به نام “محافظ شبانه” ساخته شده که میتوان آنرا هنگام خواب در دهان قرار داد تا در صورت دندان قروچه از ساییده شدن مستقیم دندانها بروی هم جلوگیری بعمل آید.
