شیخ صدوق در کتاب «من لا یحضره الفقیه» و «عیون اخبار الرضا» از موسی بن عبدالله نخعی روایت کرده که گفت: خدمت حضرت امام علی النقی(علیه السلام) عرض کردم: یا بن رسول الله، مرا زیارتی با بلاغت تعلیم فرما که کامل باشد تا اینکه هرگاه خواستم یکی از شما را زیارت کنم، آن را بخوانم.
فرمود: چون به درگاه حرم رسیدی، بایست و شهادتین را بگو یعنی:
أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلهَ إِلّا اللّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیک لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ.
گواهی می دهم که معبودی جز خدا نیست، یگانه است و شریکی ندارد و گواهی می دهم که محمد بنده و فرستاده اوست.
در این هنگام باید با حالت غسل باشی؛ چون داخل حرم شوی و قبر را ببینی بایست و «سی مرتبه» «اللّهُ أکْبَرُ» بگو، سپس اندکی با آرامش و وقار راه برو و در این راه رفتن، گام ها را نزدیک یک دیگر گذار؛ آنگاه بایست و «سی مرتبه» «اللّهُ أکْبَرُ» بگو، پس نزدیک قبر مطهّر برو و «چهل مرتبه» «اللّهُ أکْبَرُ» بگو تا «صد تکبیر» کامل شود؛ و شاید چنان که مجلسی اول فرموده: وجه این صد تکبیر این باشد که اکثر طبایع مردم مایل به غلو در حق محبوبان خود هستند، مبادا از عبارات امثال این زیارت گرفتار غلو و افراط در اعتقاد و سخن شوند یا از بزرگی حق تعالی غافل گردند یا غیر این امور.
صوت زیارت جامعه کبیره با صدای آقای فرهمند
پس بگو:
السَّلامُ عَلَیکمْ یا أَهْلَ بَیتِ النُّبُوَّةِ، وَمَوْضِعَ الرِّسالَةِ، وَمُخْتَلَفَ الْمَلائِکةِ، وَمَهْبِطَ الْوَحْی، وَمَعْدِنَ الرَّحْمَةِ، وَخُزَّانَ الْعِلْمِ، وَمُنْتَهَی الْحِلْمِ، وَأُصُولَ الْکرَمِ، وَقادَةَ الْأُمَمِ، وَأَوْلِیاءَ النِّعَمِ، وَعَناصِرَ الْأَبْرارِ، وَدَعائِمَ الْأَخْیارِ، وَساسَةَ الْعِبادِ، وَأَرْکانَ الْبِلادِ، وَأَبْوابَ الْإِیمانِ، وَأُمَناءَ الرَّحْمنِ، وَسُلالَةَ النَّبِیینَ، وَصَفْوَةَ الْمُرْسَلِینَ، وَعِتْرَةَ خِیرَةِ رَبِّ الْعالَمِینَ، وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ؛
سلام بر شما ای اهل بیت نبوّت و جایگاه رسالت و عرصه رفت وآمد فرشتگان و مرکز فرود آمدن وحی و معدن رحمت و خزانه داران بهشت و نهایت بردباری و ریشه های کرم و رهبران امّت ها و سرپرستان نعمت ها و بنیادهای نیکان و استوانه های خوبان و رهبران سیاسی بندگان و پایه های کشورها و درهای ایمان و امینان خدای رحمان و چکیده پیامبران و برگزیده رسولان و عترت بهترین گزیده پروردگار جهانیان و رحمت و برکات خدا بر آنان باد؛
السَّلامُ عَلَی أَئِمَّةِ الْهُدَی، وَمَصابِیحِ الدُّجَی، وَأَعْلامِ التُّقَی، وَذَوِی النُّهَی وَأُولِی الْحِجَی، وَکهْفِ الْوَرَی، وَوَرَثَةِ الْأَنْبِیاءِ، وَالْمَثَلِ الْأَعْلَی، وَالدَّعْوَةِ الْحُسْنَی، وَحُجَجِ اللّهِ عَلَی أَهْلِ الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ وَالْأُولَی، وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ. السَّلامُ عَلَی مَحالِّ مَعْرِفَةِ اللّهِ، وَمَساکنِ بَرَکةِ اللّهِ، وَمَعَادِنِ حِکمَةِ اللّهِ، وَحَفَظَةِ سِرِّ اللّهِ، وَحَمَلَةِ کتابِ اللّهِ، وَأَوْصِیاءِ نَبِی اللّهِ وَذُرِّیةِ رَسُولِ اللّهِ، صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وآلِهِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ؛
سلام بر پیشوایان هدایت و چراغ های تاریکی و پرچم های پرهیزگاری و صاحبان خرد و دارندگان زیرکی و پناهگاه مردمان و وارثان پیامبران و نمونه برتر و دعوت نیکوتر و حجّت های خدا بر اهل دنیا و آخرت و این جهان و رحمت و برکات خدا بر آنان باد؛ سلام بر جایگاه های شناخت خدا و مسکن های برکت خدا و معدن های حکمت خدا و نگهبانان راز خدا و حاملان کتاب خدا و جانشینان پیامبر خدا و فرزندان رسول خدا (درود خدا بر او و خاندانش) و رحمت و برکات خدا بر آنان باد؛
السَّلامُ عَلَی الدُّعاةِ إِلَی اللّهِ، وَالْأَدِلَّاءِ عَلَی مَرْضاةِ اللّهِ، وَالْمُسْتَقِرِّینَ فِی أَمْرِ اللّهِ، وَالتَّامِّینَ فِی مَحَبَّةِ اللّهِ، وَالْمُخْلِصِینَ فِی تَوْحِیدِ اللّهِ، وَالْمُظْهِرِینَ لِأَمْرِ اللّهِ وَنَهْیهِ، وَعِبادِهِ الْمُکرَمِینَ الَّذِینَ لَایسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَهُمْ بأَمْرِهِ یعْمَلُونَ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ، السَّلامُ عَلَی الْأَئِمَّةِ الدُّعاةِ، وَالْقادَةِ الْهُداةِ، وَالسَّادَةِ الْوُلاةِ، وَالذَّادَةِ الْحُماةِ، وَأَهْلِ الذِّکرِ وَأُولِی الْأَمْرِ، وَبَقِیةِ اللّهِ وَخِیرَتِهِ وَحِزْبِهِ وَعَیبَةِ عِلْمِهِ وَحُجَّتِهِ وَصِراطِهِ وَنُورِهِ وَبُرْهانِهِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ؛
سلام بر دعوت کنندگان به سوی خدا و راهنمایان بر خشنودی خدا و استقراریافتگان در امر خدا و کاملان در محبّت خدا و مخلصان در توحید خدا و آشکارکنندگان امر و نهی خدا و بندگان گرامی خدا، آنان که به گفتار بر خدا پیشی نمی گیرند و به دستورش عمل می کنند و رحمت و برکات خدا بر آنان باد؛ سلام بر پیشوایان دعوت کننده و پیشروان هدایت کننده و سروران سرپرست و مدافعان حمایت کننده و اهل ذکر و صاحبان فرمان و باقیمانده خدا و برگزیدگان او و گروه و صندوق دانش حق و حجّت و راه و نور و برهان خدا و رحمت و برکات خدا بر آنان باد؛
أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلهَ إِلّا اللّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیک لَهُ کما شَهِدَ اللّهُ لِنَفْسِهِ وَشَهِدَتْ لَهُ مَلائِکتُهُ وَأُولُو الْعِلْمِ مِنْ خَلْقِهِ لَا إِلهَ إِلّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکیمُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ الْمُنْتَجَبُ، وَرَسُولُهُ الْمُرْتَضَی، أَرْسَلَهُ بِالْهُدَی وَدِینِ الْحَقِّ لِیظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کلِّهِ وَلَوْ کرِهَ الْمُشْرِکونَ،
گواهی می دهم که معبودی جز خدا نیست، یگانه است و برای او شریکی نیست، چنان که خدا برای خویش گواهی داده، فرشتگانش و دانشمندان از بندگانش برای او گواهی دادند، معبودی جز او نیست، عزیز و حکیم است و گواهی می دهم که محمد بنده برگزیده و فرستاده پسندیده اوست، او را به هدایت و دین حق فرستاد تا بر همه آیین ها پیروزش گرداند هرچند مشرکان ناخوش دارند
وَأَشْهَدُ أَنَّکمُ الْأَئِمَّةُ الرَّاشِدُونَ الْمَهْدِیونَ الْمَعْصُومُونَ الْمُکرَّمُونَ الْمُقَرَّبُونَ الْمُتَّقُونَ الصَّادِقُونَ الْمُصْطَفُونَ، الْمُطِیعُونَ لِلّهِ، الْقَوَّامُونَ بِأَمْرِهِ، الْعامِلونَ بِإِرَادَتِهِ، الْفائِزُونَ بِکرَامَتِهِ؛ اصْطَفاکمْ بِعِلْمِهِ، وَارْتَضاکمْ لِغَیبِهِ، وَاخْتارَکمْ لِسِرِّهِ، وَاجْتَباکمْ بِقُدْرَتِهِ، وَأَعَزَّکمْ بِهُداهُ، وَخَصَّکمْ بِبُرْهانِهِ، وَانْتَجَبَکمْ لِنُورِهِ، وَأَیدَکمْ بِرُوحِهِ،
و گواهی می دهم که شمایید پیشوایان راهنما، راه یافته، معصوم، مکرّم، مقرّب پرهیزگار، راست گو، برگزیده، فرمانبردار خدا، قیام کننده به فرمانش، عمل کننده به خواسته اش، دست یافته به کرامتش؛ شما را با دانشش برگزید و برای غیبش پسندید و برای رازش انتخاب کرد و به قدرتش اختیار کرد و به هدایتش عزیز نمود و به برهانش اختصاص داد و برای نورش برگزید و به روحش تأیید فرمود
وَرَضِیکمْ خُلَفاءَ فِی أَرْضِهِ، وَحُجَجاً عَلَی بَرِیتِهِ، وَأَنْصاراً لِدِینِهِ، وَحَفَظَةً لِسِرِّهِ، وَخَزَنَةً لِعِلْمِهِ، وَمُسْتَوْدَعاً لِحِکمَتِهِ، وَتَرَاجِمَةً لِوَحْیهِ، وَأَرْکاناً لِتَوْحِیدِهِ، وَشُهَداءَ عَلَی خَلْقِهِ، وَأَعْلاماً لِعِبادِهِ، وَمَناراً فِی بِلادِهِ، وَأَدِلَّاءَ عَلَی صِرَاطِهِ، عَصَمَکمُ اللّهُ مِنَ الزَّلَلِ، وَآمَنَکمْ مِنَ الْفِتَنِ، وَطَهَّرَکمْ مِنَ الدَّنَسِ، وَأَذْهَبَ عَنْکمُ الرِّجْسَ وَطَهَّرَکمْ تَطْهِیراً؛
و شما را پسندید برای جانشینی در زمینش و دلایل محکمی بر مخلوقاتش و یاورانی برای دینش و نگهبانانی برای رازش و خزانه دارانی برای دانشش و محل نگهداری برای حکمتش و مفسّران وحی اش و پایه های یگانه پرستی اش و گواهانی بر خلقش و پرچم هایی برای بندگانش و مراکز نوری در کشورهایش و راهنمایانی بر راهش، خدا شما را از لغزش ها حفظ کرد و از فتنه ها ایمن داشت و از آلودگی پاک کرد و پلیدی را از شما ببرد و پاکتان نمود، پاک کردنی شایسته؛
فَعَظَّمْتُمْ جَلالَهُ، وَأَکبَرْتُمْ شَأْنَهُ، وَمَجَّدْتُمْ کرَمَهُ، وَأَدَمْتُمْ ذِکرَهُ، وَوَکدْتُمْ مِیثاقَهُ، وَأَحْکمْتُمْ عَقْدَ طاعَتِهِ، وَنَصَحْتُمْ لَهُ فِی السِّرِّ وَالْعَلانِیةِ، وَدَعَوْتُمْ إِلَی سَبِیلِهِ بِالْحِکمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ، وَبَذَلْتُمْ أَنْفُسَکمْ فِی مَرْضاتِهِ، وَصَبَرْتُمْ عَلَی مَا أَصابَکمْ فِی جَنْبِهِ، وَأَقَمْتُمُ الصَّلاهَ، وَآتَیتُمُ الزَّکاةَ، وَأَمَرْتُمْ بِالْمَعْرُوفِ، وَنَهَیتُمْ عَنِ الْمُنْکرِ، وَجاهَدْتُمْ فِی اللّهِ حَقَّ جِهادِهِ حَتَّی أَعْلَنْتُمْ دَعْوَتَهُ، وَبَینْتُمْ فَرائِضَهُ، وَأَقَمْتُمْ حُدُودَهُ، وَنَشَرْتُمْ شَرائِعَ أَحْکامِهِ، وَسَنَنْتُمْ سُنَّتَهُ، وَصِرْتُمْ فِی ذلِک مِنْهُ إِلَی الرِّضا، وَسَلَّمْتُمْ لَهُ الْقَضاءَ، وَصَدَّقْتُمْ مِنْ رُسُلِهِ مَنْ مَضَی؛
پس شما هم عظیم شمردید، شوکتش را و بزرگ دانستید مقامش را و ستودید کرمش را و ادامه دادید ذکرش را و استوار نمودید پیمانش را و محکم کردید گره طاعتش را و در نهان و آشکار برای او خیرخواهی نمودید و مردم را با حکمت و پند نیکو به راه او دعوت کردید و جان خود را در خشنودی او نثار نمودید و بر آنچه در کنار او به شما دررسید صبر کردید و نماز را بپا داشتید و زکات پرداختید و به معروف امر نمودید و از منکر نهی کردید و جهاد فی الله نمودید، آن گونه که شایسته بود تا دعوتش را آشکار کردید و واجباتش را بیان فرمودید و حدودش را بر پا داشتید و قوانین احکامش را پخش نمودید و روش او را انجام دادید و در این امور از جانب خدا به مقام رضا دررسیدید و تسلیم قضای او گشتید و رسولان گذشته او را تصدیق نمودید؛
فَالرَّاغِبُ عَنْکمْ مارِقٌ، وَاللَّازِمُ لَکمْ لاحِقٌ، وَالْمُقَصِّرُ فِی حَقِّکمْ زاهِقٌ، وَالْحَقُّ مَعَکمْ وَفِیکمْ وَمِنْکمْ وَ إِلَیکمْ، وَأَنْتُمْ أَهْلُهُ وَمَعْدِنُهُ، وَمِیراثُ النُّبُوَّةِ عِنْدَکمْ، وَ إِیابُ الْخَلْقِ إِلَیکمْ، وَحِسابُهُمْ عَلَیکمْ، وَفَصْلُ الْخِطابِ عِنْدَکمْ، وَآیاتُ اللّهِ لَدَیکمْ، وَعَزائِمُهُ فِیکمْ، وَنُورُهُ وَبُرْهانُهُ عِنْدَکمْ، وَأَمْرُهُ إِلَیکمْ، مَنْ والاکمْ فَقَدْ والَی اللّهَ، وَمَنْ عاداکمْ فَقَدْ عادَی اللّهَ، وَمَنْ أَحَبَّکمْ فَقَدْ أَحَبَّ اللّهَ، وَمَنْ أَبْغَضَکمْ فَقَدْ أَبْغَضَ اللّهَ، وَمَنِ اعْتَصَمَ بِکمْ فَقَدِ اعْتَصَمَ بِاللّهِ؛
پس روگردان از شما خارج از دین و ملازمتان ملحق شونده به شما و کوتاهی کننده در حقّتان قرین نابودی است و حق همراه شما و در شما و از شما و به سوی شماست و شما اهل حق و سرچشمه آن هستید و میراث نبوّت نزد شماست و بازگشت خلق به سوی شما و حسابشان با شماست و سخن جدا کننده حق از باطل نزد شماست، آیات خدا پیش شما و تصمیمات قطعی اش در شما و نور و برهانش نزد شماست و امر او متوجه شماست، آن که شما را دوست داشت، خدا را دوست داشته و هر که شما را دشمن داشت خدا را دشمن داشته و هر که به شما محبّت ورزید به خدا محبت ورزیده و هرکه با شما کینه توزی نمود، با خدا کینه ورزی نموده است و هرکه به شما چنگ زد، به خدا چنگ زده است؛
أَنْتُمُ الصِّراطُ الْأَقْوَمُ، وَشُهَداءُ دارِ الْفَناءِ، وَشُفَعاءُ دارِ الْبَقاءِ، وَالرَّحْمَةُ الْمَوْصُولَةُ، وَالْآیةُ الْمَخْزُونَةُ، وَالْأَمانَةُ الْمَحْفُوظَةُ، وَالْبابُ الْمُبْتَلَی بِهِ النَّاسُ، مَنْ أَتَاکمْ نَجَا، وَمَنْ لَمْ یأْتِکمْ هَلَک، إِلَی اللّهِ تَدْعُونَ، وَعَلَیهِ تَدُلُّونَ، وَبِهِ تُؤْمِنُونَ، وَلَهُ تُسَلِّمُونَ، وَبِأَمْرِهِ تَعْمَلُونَ، وَ إِلَی سَبِیلِهِ تُرْشِدُونَ، وَبِقَوْلِهِ تَحْکمُونَ،
شمایید راه راست تر و گواهان خانه فنا و شفیعان خانه بقا و رحمت پیوسته و نشانه انباشته و امانت نگاه داشته و درگاه حقّی که مردم به آن آزموده می شوند، آنکه به سوی شما آمد نجات یافت و هرکه نیامد هلاک شد، شما مردم را به سوی خدا می خوانید و به وجود او راهنمایی می کنید و همواره در حال ایمان به او هستید و تسلیم او می باشید و به فرمانش عمل می کنید و به راهش ارشاد می نمایید و به گفته اش حکم می کنید،
سَعَدَ مَنْ والاکمْ، وَهَلَک مَنْ عاداکمْ، وَخابَ مَنْ جَحَدَکمْ، وَضَلَّ مَنْ فارَقَکمْ، وَفازَ مَنْ تَمَسَّک بِکمْ، وأَمِنَ مَنْ لَجَأَ إِلَیکمْ، وَسَلِمَ مَنْ صَدَّقَکمْ، وَهُدِی مَنِ اعْتَصَمَ بِکمْ، مَنِ اتَّبَعَکمْ فَالْجَنَّةُ مَأْواهُ، وَمَنْ خالَفَکمْ فَالنَّارُ مَثْواهُ، وَمَنْ جَحَدَکمْ کافِرٌ، وَمَنْ حارَبَکمْ مُشْرِک، وَمَنْ رَدَّ عَلَیکمْ فِی أَسْفَلِ دَرَک مِنَ الْجَحِیمِ؛
هرکه شما را دوست داشت، خوشبخت شد و هرکه شما را دشمن داشت به هلاکت رسید و هر که شما را انکار کرد زیانکار شد و هرکه از شما جدایی نمود گمراه گشت، هرکه به شما تمسّک جست به رستگاری رسید و هرکه به شما پناه آورد ایمنی یافت، کسی که شما را تصدیق نمود سالم ماند و هرکه متمسّک به شما شد هدایت یافت، کسی که از شما پیروی کرد، بهشت جای اوست و هرکه با شما مخالفت ورزید، آتش جایگاه اوست، هرکه منکر شما شد کافر است و هر که با شما جنگید مشرک است و هر که شما را ردّ کرد، در پست ترین جایگاه از دوزخ است؛
أَشْهَدُ أَنَّ هذَا سابِقٌ لَکمْ فِیما مَضی، وَجارٍ لَکمْ فِیما بَقِی، وَأَنَّ أَرْواحَکمْ وَنُورَکمْ وَطِینَتَکمْ واحِدَةٌ، طابَتْ وَطَهُرَتْ بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ، خَلَقَکمُ اللّهُ أَنْواراً فَجَعَلَکمْ بِعَرْشِهِ مُحْدِقِینَ حَتّی مَنَّ عَلَینا بِکمْ فَجَعَلَکمْ فِی بُیوتٍ أَذِنَ اللّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَیذْکرَ فِیهَا اسْمُهُ، وَجَعَلَ صَلاتَنا عَلَیکمْ، وَمَا خَصَّنا بِهِ مِنْ وِلایتِکمْ، طِیباً لِخَلْقِنا، وَطَهارَةً لِأَنْفُسِنا، وَتَزْکیةً لَنا، وَکفَّارَةً لِذُنُوبِنا، فَکنَّا عِنْدَهُ مُسَلِّمِینَ بِفَضْلِکمْ، وَمَعْرُوفِینَ بِتَصْدِیقِنا إِیاکمْ؛
گواهی می دهم که این شأن و مقام درگذشته برای شما پیشی داشت و برایتان در آینده زمان جاری است و همانا ارواح و نور و سرشت شما یکی است، پاکیزه و پاک شد، برخی از آن از برخی دیگر است، خدا شما را نورهایی آفرید و گرداگرد عرش خود قرار داد تا با آوردنشان به دنیا بر ما منّت نهاد و قرارتان داد در خانه هایی که اجازه داد رفعت یابند و نام او در آن ها ذکر شود و درودهای ما را بر شما قرار داد و آنچه ما را از ولایت شما به آن مخصوص داشت، مایه پاکی برای خلقت ما و طهارت برای جان ما و تزکیه برای وجود ما و کفاره گناهان ماست، پس ما در نزد خدا از تسلیم شدگان به فضل شما و شناخته شدگان به تصدیق جایگاه شما بودیم؛
فَبَلَغَ اللّهُ بِکمْ أَشْرَفَ مَحَلِّ الْمُکرَّمِینَ، وَأَعْلَی مَنازِلِ المُقَرَّبِینَ، وَأَرْفَعَ دَرَجاتِ الْمُرْسَلِینَ، حَیثُ لَایلْحَقُهُ لاحِقٌ، وَلَا یفُوقُهُ فائِقٌ، وَلَا یسْبِقُهُ سابِقٌ، وَلَا یطْمَعُ فِی إِدْرَاکهِ طامِعٌ، حَتَّی لَایبْقَی مَلَک مُقَرَّبٌ، وَلَا نَبِی مُرْسَلٌ، وَلَا صِدِّیقٌ، وَلَا شَهِیدٌ، وَلَا عالِمٌ، وَلَا جاهِلٌ، وَلَا دَنِی، وَلَا فاضِلٌ، وَلَا مُؤْمِنٌ صالِحٌ، وَلَا فاجِرٌ طالِحٌ، وَلَا جَبَّارٌ عَنِیدٌ، وَلَا شَیطانٌ مَرِیدٌ، وَلَا خَلْقٌ فِیما بَینَ ذلِک شَهِیدٌ؛
خدا شما را به شریف ترین جایگاه گرامیان و برترین منازل مقرّبان و رفیع ترین درجات فرستادگان برساند، چنان که از پی رسنده ای به آن نرسد و بالا رونده ای به آن راه نیابد و سبقت گیرنده ای از آن پیشی نجوید و طمع کننده ای در یافتن آن طمع نورزد، از آنجا که باقی نمی ماند ملک مقرّبی و نه پیامبر مرسلی و نه صدّیقی و نه شهیدی و نه دانایی و نه نادانی و نه پستی و نه والایی و نه مؤمن شایسته ای و نه فاجر بدکاری و نه گردنکش لجوجی و نه شیطان نافرمانی و نه خلق دیگری که در این میان گواه باشد؛
إِلّا عَرَّفَهُمْ جَلالَةَ أَمْرِکمْ، وَعِظَمَ خَطَرِکمْ، وَکبَرَ شَأْنِکمْ، وَتَمامَ نُورِکمْ، وَصِدْقَ مَقاعِدِکمْ، وَثَباتَ مَقامِکمْ، وَشَرَفَ مَحَلِّکمْ وَمَنْزِلَتِکمْ عِنْدَهُ، وَکرامَتَکمْ عَلَیهِ، وَخاصَّتَکمْ لَدَیهِ، وَقُرْبَ مَنْزِلَتِکمْ مِنْهُ، بِأَبِی أَنْتُمْ وَأُمِّی وَأَهْلِی وَمالِی وَأُسْرَتِی،
مگر اینکه خدا بر آنان بشناساند، جلالت امر شما و عظمت مقام و بزرگی شأن و کامل بودن نور و درستی مسندها و ثابت بودن مقام و شرافت موقعیت و منزلت شما را نزد خویش و کرامتتان را بر او و خصوصیتی که نزد او دارید و نزدیکی مقامی که نسبت به او برای شماست، پدر و مادرم و اهل و مال و طایفه ام فدای شما،
أُشْهِدُ اللّهَ وَأُشْهِدُکمْ أَنِّی مُؤْمِنٌ بِکمْ وَبِما آمَنْتُمْ بِهِ، کافِرٌ بِعَدُوِّکمْ وَبِما کفَرْتُمْ بِهِ، مُسْتَبْصِرٌ بِشَأْنِکمْ وَبِضَلالَةِ مَنْ خالَفَکمْ، مُوالٍ لَکمْ وَلِأَوْلِیائِکمْ، مُبْغِضٌ لِأَعْدائِکمْ وَمُعادٍ لَهُمْ، سِلْمٌ لِمَنْ سالَمَکمْ، وَحَرْبٌ لِمَنْ حارَبَکمْ، مُحَقِّقٌ لِما حَقَّقْتُمْ، مُبْطِلٌ لِمَا أَبْطَلْتُمْ، مُطِیعٌ لَکمْ، عارِفٌ بِحَقِّکمْ؛
خدا و شما را گواه می گیرم که من به شما و به آنچه شما ایمان آوردید باور دارم، نسبت به دشمنتان و آنچه را شما به آن کفر ورزیدید کافرم، بینایم به مقام شما و به گمراهی آنکه با شما مخالفت کرد، دوستدار شما و دوستان شمایم، خشمناک نسبت به دشمنان شما و دشمن آنانم، در صلحم با هرکه با شما در صلح است و در جنگم با هر که با شما جنگید، حق می دانم آنچه را شما حق دانستید و باطل می دانم آنچه را شما باطل دانستید، به فرمان شمایم، عارف به حقّتان هستم؛
مُقِرٌّ بِفَضْلِکمْ، مُحْتَمِلٌ لِعِلْمِکمْ، مُحْتَجِبٌ بِذِمَّتِکمْ، مُعْتَرِفٌ بِکمْ، مُؤْمِنٌ بِإِیابِکمْ، مُصَدِّقٌ بِرَجْعَتِکمْ، مُنْتَظِرٌ لِأَمْرِکمْ، مُرْتَقِبٌ لِدَوْلَتِکمْ، آخِذٌ بِقَوْلِکمْ، عامِلٌ بِأَمْرِکمْ، مُسْتَجِیرٌ بِکمْ، زائِرٌ لَکمْ، لائِذٌ عائِذٌ بِقُبُورِکمْ، مُسْتَشْفِعٌ إِلَی اللّهِ عَزَّوَجَلَّ بِکمْ، وَمُتَقَرِّبٌ بِکمْ إِلَیهِ، وَمُقَدِّمُکمْ أَمامَ طَلِبَتِی وَحَوَائِجِی وَ إِرادَتِی فِی کلِّ أَحْوالِی وَأُمُورِی، مُؤْمِنٌ بِسِرِّکمْ وَعَلانِیتِکمْ، وَشاهِدِکمْ وَغائِبِکمْ، وَأَوَّلِکمْ وَآخِرِکمْ، وَمُفَوِّضٌ فِی ذلِک کلِّهِ إِلَیکمْ، وَمُسَلِّمٌ فِیهِ مَعَکمْ؛
به برتری شما اقرار دارم، تحمل کننده دانش شمایم، پرده نشین پیمان و حرمت شما می باشم، به شما معترفم، به بازگشتتان مؤمنم، رجعتتان را تصدیق دارم، چشم به راه فرمان شمایم، در انتظار حکومت شما به سر می برم، گیرنده گفته شما هستم، عمل کننده به فرمان شما می باشم، پناهنده به شمایم، زائر شما هستم، ملتجی و پناهنده به قبر شمایم، خواهنده شفاعت به درگاه خدای عزّوجل به وسیله شما می باشم و به سوی او به سبب شما تقرّب می جویم و مقدّم کننده شما پیش روی خواسته ام و حاجاتم و ارادتم در همه احوال و امورم، به نهان و آشکارتان و حاضر و غائبتان و اوّل و آخرتان ایمان دارم و در همه این ها واگذارنده کار به شمایم و در این ها به همراه شما تسلیمم؛
وَقَلْبِی لَکمْ مُسَلِّمٌ، وَرَأْیی لَکمْ تَبَعٌ، وَنُصْرَتِی لَکمْ مُعَدَّةٌ حَتَّی یحْیی اللّهُ تَعَالی دِینَهُ بِکمْ، وَیرُدَّکمْ فِی أَیامِهِ، وَیظْهِرَکمْ لِعَدْلِهِ، وَیمَکنَکمْ فِی أَرْضِهِ، فَمَعَکمْ مَعَکمْ لَامَعَ غَیرِکمْ، آمَنْتُ بِکمْ، وَتَوَلَّیتُ آخِرَکمْ بِمَا تَوَلَّیتُ بِهِ أَوَّلَکمْ،
دلم تسلیم شماست و رأیم تابع شماست و یاری ام برای شما مهیاست تا زمانی که خدا دینش را به وسیله شما زنده کند و شما را در ایامش بازگرداند و برای عدالتش آشکارتان نماید و در زمینش پابرجایتان فرماید، پس با شمایم با شما، نه با غیر شما، به شما ایمان آوردم، آخرین شما را دوست دارم، همان طور که اوّلین شما را دوست داشتم،
وَبَرِئْتُ إِلَی اللّهِ عَزَّوَجَلَّ مِنْ أَعْدائِکمْ وَمِنَ الْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ وَالشَّیاطِینِ وَحِزْبِهِمُ الظَّالِمِینَ لَکمُ، الْجاحِدِینَ لِحَقِّکمْ، وَالْمارِقِینَ مِنْ وِلایتِکمْ، وَالْغاصِبِینَ لِإِرْثِکمُ، الشَّاکینَ فِیکمُ، الْمُنْحَرِفِینَ عَنْکمْ، وَمِنْ کلِّ وَلِیجَةٍ دُونَکمْ، وَکلِّ مُطاعٍ سِواکمْ، وَمِنَ الْأَئِمَّةِ الَّذِینَ یدْعُونَ إِلَی النَّارِ، فَثَبَّتَنِی اللّهُ أَبَداً مَا حَییتُ عَلَی مُوالاتِکمْ وَمَحَبَّتِکمْ وَدِینِکمْ، وَوَفَّقَنِی لِطاعَتِکمْ، وَرَزَقَنِی شَفاعَتَکمْ؛
به سوی خدا از دشمنانتان بیزاری می جویم و نیز بیزاری نمودم از جبت و طاغوت و شیاطین و گروهشان، آن ستم کنندگان به شما و منکران حقّتان و خارج شدگان از ولایتتان و غصب کنندگان میراثتان و شک کنندگان در حقانیتتان و منحرف شوندگان از حضرتتان و از هر آنچه به غیر شما وارد در دین شده و از دین نیست و از هر اطاعت شده ای جز شما و از رهبرانی که مردم را به آتش دوزخ می خوانند، پس خدا همیشه پابرجایم بدارد تا که زنده ام بر موالات و محبّت و دین شما و به اطاعت از شما موفّقم فرماید و شفاعت شما را نصیبم کند؛
وَجَعَلَنِی مِنْ خِیارِ مَوالِیکمُ التَّابِعِینَ لِما دَعَوْتُمْ إِلَیهِ، وَجَعَلَنِی مِمَّنْ یقْتَصُّ آثارَکمْ، وَیسْلُک سَبِیلَکمْ، وَیهْتَدِی بِهُداکمْ، وَیحْشَرُ فِی زُمْرَتِکمْ، وَیکرُّ فِی رَجْعَتِکمْ، وَیمَلَّک فِی دَوْلَتِکمْ، وَیشَرَّفُ فِی عافِیتِکمْ، وَیمَکنُ فِی أَیامِکمْ، وَتَقَِرُّ عَینُهُ غَداً بِرُؤْیتِکمْ، بِأَبِی أَنْتُمْ وَأُمِّی وَنَفْسِی وَأَهْلِی وَمالِی، مَنْ أَرادَ اللّهَ بَدَأَ بِکمْ، وَمَنْ وَحَّدَهُ قَبِلَ عَنْکمْ، وَمَنْ قَصَدَهُ تَوَجَّهَ بِکمْ، مَوالِی لَاأُحْصِی ثَناءَکمْ، وَلَا أَبْلُغُ مِنَ الْمَدْحِ کنْهَکمْ، وَمِنَ الْوَصْفِ قَدْرَکمْ، وَأَنْتُمْ نُورُ الْأَخْیارِ، وَهُداةُ الْأَبْرارِ، وَحُجَجُ الْجَبَّارِ؛
و مرا از برگزیدگان دوستانتان قرار دهد و از پیروی کنندگان نسبت به آنچه شما به آن دعوت کردید و مرا از آنانی قرار دهد که از آثار شما متابعت می کنند و به راه شما می روند و به هدایت شما هدایت می جویند و در گروه شما محشور می شوند و در زمان رجعتتان دوباره به دنیا بازمی گردند و در دولت شما به فرمانروایی می رسند و در دوران سلامت کامل شما مفتخر می گردند و در روزگار شما اقتدار می یابند و فردا چشمشان به دیدار شما روشن می شود، پدر و مادر و جان و خانواده و مالم فدای شما، هرکه آهنگ خدا کند، به وسیله شما آغاز می کند و هرکه او را به یکتایی پرستد، طریق توحیدش را از شما می پذیرد و هرکه قصد حق کند به شما توجه می نماید، ای سرورانم، نمی توانم ثنای شما را شماره کنم و در امر مدح گفتن، قدرت رسیدن به حقیقت شما را ندارم و در مقام وصف نمودن، توانایی بیان منزلت شما در من نیست و حال آنکه شما نور خوبان و هادیان نیکان و حجّت های خدای جبّارید؛
بِکمْ فَتَحَ اللّهُ، وَبِکمْ یخْتِمُ، وَبِکمْ ینَزِّلُ الْغَیثَ وَبِکمْ یمْسِک السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَی الْأَرْضِ إِلّا بِإِذْنِهِ، وَبِکمْ ینَفِّسُ الْهَمَّ، وَیکشِفُ الضُّرَّ، وَعِنْدَکمْ مَا نَزَلَتْ بِهِ رُسُلُهُ، وَهَبَطَتْ بِهِ مَلائِکتُهُ، وَ إِلی جَدِّکمْ (و اگر زیارت امیرالمؤمنین(علیه السلام) باشد بجای: و إِلَی جدّکم بگو: وَ إِلَی أَخِیکَ) بُعِثَ الرُّوحُ الْأَمِینُ،
خدا با شما آغاز کرد و با شما ختم می کند و به خاطر شما باران فرو می ریزد و تنها برای شما آسمان را از اینکه بر زمین فرو افتد نگاه می دارد، مگر با اجازه خودش و به وسیله شما اندوه را می زداید و سختی را برطرف می نماید و نزد شماست آنچه را بر رسولانش نازل فرموده و فرشتگانش به زمین فرود آورده اند و به جانب جدّ شما و به سوی برادرت روح الأمین برانگیخته شد،
آتاکمُ اللّهُ مَا لَمْ یؤْتِ أَحَداً مِنَ الْعالَمِینَ، طَأْطَأَ کلُّ شَرِیفٍ لِشَرَفِکمْ، وَبَخَعَ کلُّ مُتَکبِّرٍ لِطاعَتِکمْ، وَخَضَعَ کلُّ جَبَّارٍ لِفَضْلِکمْ، وَذَلَّ کلُّ شَیءٍ لَکمْ، وَأَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِکمْ، وَفازَ الْفائِزُونَ بِوَِلایتِکمْ، بِکمْ یسْلَک إِلَی الرِّضْوانِ، وَعَلَی مَنْ جَحَدَ وِلایتَکمْ غَضَبُ الرَّحْمنِ، بِأَبِی أَنْتُمْ وَأُمِّی وَنَفْسِی وَأَهْلِی وَمَالِی، ذِکرُکمْ فِی الذَّاکرِینَ، وَأَسْماؤُکمْ فِی الْأَسْماءِ، وَأَجْسادُکمْ فِی الْأَجْسادِ، وَأَرْواحُکمْ فِی الْأَرْواحِ، وَأَنْفُسُکمْ فِی النُّفُوسِ، وَآثارُکمْ فِی الْآثارِ، وَقُبُورُکمْ فِی الْقُبُورِ؛
خدا آنچه به شما عنایت کرده به احدی از جهانیان مرحمت نفرموده، هر شرافتمندی در برابر شرف شما سر به زیر انداخته و هر متکبّری در مقابل طاعت شما گردن نهاده و هر جبّاری نسبت به برتری شما فروتن گشته است و هر چیزی برای شما خوار شده است و زمین به نورتان روشن گشت و رسیدگان به ولایت شما رستگار شدند، با شما راه به سوی بهشت را می توان پیمود، خشم حضرت رحمان است بر کسی که منکر ولایت شما شد، پدر و مادر و جان و اهل و مالم فدای شما باد، یاد شما در قلوب یادکنندگان و نامتان در نام ها و تن هایتان در تن ها و ارواحتان در ارواح و جان هایتان در جان ها و آثارتان در آثار و قبرهایتان در قبرهاست؛
فَمَا أَحْلَی أَسْماءَکمْ، وَأَکرَمَ أَنْفُسَکمْ، وَأَعْظَمَ شَأْنَکمْ، وَأَجَلَّ خَطَرَکمْ، وَأَوْفَی عَهْدَکمْ، وَأَصْدَقَ وَعْدَکمْ، کلامُکمْ نُورٌ، وَأَمْرُکمْ رُشْدٌ، وَوَصِیتُکمُ التَّقْوَی، وَفِعْلُکمُ الْخَیرُ، وَعادَتُکمُ الْإِحْسانُ وَسَجِیتُکمُ الْکرَمُ، وَشَأْنُکمُ الْحَقُّ وَالصِّدْقُ وَالرِّفْقُ، وَقَوْلُکمْ حُکمٌ وَحَتْمٌ، وَرَأْیکمْ عِلْمٌ وَحِلْمٌ وَحَزْمٌ، إِنْ ذُکرَ الْخَیرُ کنْتُمْ أَوَّلَهُ وَأَصْلَهُ وَفَرْعَهُ وَمَعْدِنَهُ وَمَأْواهُ وَمُنْتَهاهُ،
چه شیرین است نام هایتان و گرامی است جان هایتان و بزرگ است مقامتان و عظیم است مرتبه بلندتان و با وفاست پیمانتان و راست است وعده تان، سخن شما نور و دستورتان راهنما و سفارشتان تقوا و کارتان خیر و روشتان احسان و اخلاق و خویتان بزرگواری و کار و رفتارتان حق و راستی و مدارا و گفتارتان حکم و حتم و رأیتان دانش و بردباری و دوراندیشی است، اگر از خوبی یاد شود، آغاز و ریشه و شاخه و سرچشمه و جایگاه و نهایتش شمایید،
بِأَبِی أَنْتُمْ وَأُمِّی وَنَفْسِی، کیفَ أَصِفُ حُسْنَ ثَنائِکمْ، وَأُحْصِی جَمِیلَ بَلائِکمْ، وَبِکمْ أَخْرَجَنَا اللّهُ مِنَ الذُّلِّ، وَفَرَّجَ عَنَّا غَمَراتِ الْکرُوبِ، وَأَنْقَذَنا مِنْ شَفا جُرُفِ الْهَلَکاتِ، وَمِنَ النَّارِ، بِأَبِی أَنْتُمْ وَأُمِّی وَنَفْسِی، بِمُوالاتِکمْ عَلَّمَنَا اللّهُ مَعالِمَ دِینِنا، وَأَصْلَحَ مَا کانَ فَسَدَ مِنْ دُنْیانا، وَبِمُوالاتِکمْ تَمَّتِ الْکلِمَةُ، وَعَظُمَتِ النِّعْمَةُ، وَائْتَلَفَتِ الْفُرْقَةُ؛
پدر و مادر و جانم فدای شما، چگونه ثنای نیکوی شما را وصف کنم و آزمایش های زیبای شما را بشمارم، خدا ما را به وسیله شما از خواری درآورد و غم های غرق کننده را از ما زدود و ما را از پرتگاه هلاکت ها و آتش دوزخ رهانید، پدر و مادر و جانم فدای شما، خدا در پرتو دوستی شما، دستورات دینمان را به ما آموخت و از دنیایمان آنچه فاسد شده بود، اصلاح نموده و به موالات شما دین کامل شد و نعمت عظمت یافت و جدایی به گردهمایی رسید؛
وَبِمُوالاتِکمْ تُقْبَلُ الطَّاعَةُ الْمُفْتَرَضَةُ، وَلَکمُ الْمَوَدَّةُ الْواجِبَةُ، وَالدَّرَجاتُ الرَّفِیعَةُ، وَالْمَقامُ الْمَحْمُودُ، وَالْمَکانُ الْمَعْلُومُ عِنْدَاللّهِ عَزَّوَجَلَّ، وَالْجاهُ الْعَظِیمُ، وَالشَّأْنُ الْکبِیرُ، وَالشَّفاعَةُ الْمَقْبُولَةُ، ﴿رَبَّنا آمَنَّا بِمَا أَنْزَلْتَ وَاتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاکتُبْنا مَعَ الشَّاهِدِینَ﴾، ﴿رَبَّنا لَاتُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیتَنا وَهَبْ لَنا مِنْ لَدُنْک رَحْمَةً إِنَّک أَنْتَ الْوَهَّابُ﴾، ﴿سُبْحانَ رَبِّنا إِنْ کانَ وَعْدُ رَبِّنا لَمَفْعُولاً﴾؛
و به موالات شما طاعت واجب شده پذیرفته می گردد و برای شماست مودّت واجب و درجات بلند و مقام پسندیده و جایگاه معلوم نزد خدای عزّوجل و شرف عظیم و رتبه کبیر و شفاعت پذیرفته، ای پروردگار ما، به آنچه نازل فرمودی ایمان آوردیم و از پیامبر پیروی کردیم، پس ما را در شمار گواهان بنویس، ای پروردگار ما، دل های ما را پس از اینکه هدایت نمودی منحرف مکن و به ما از نزد خود رحمت ببخش، همانا تو بسیار بخشنده ای، منزّه است پروردگار ما که وعده پروردگار ما امری انجام یافته است؛
یا وَلِی اللّهِ إِنَّ بَینِی وَبَینَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ ذُنُوباً لَایأْتِی عَلَیها إِلّا رِضاکمْ، فَبِحَقِّ مَنِ ائْتَمَنَکمْ عَلَی سِرِّهِ، وَاسْتَرْعاکمْ أَمْرَ خَلْقِهِ، وَقَرَنَ طاعَتَکمْ بِطاعَتِهِ لَمَّا اسْتَوْهَبْتُمْ ذُنُوبِی، وَکنْتُمْ شُفَعائِی، فَإِنِّی لَکمْ مُطِیعٌ، مَنْ أَطاعَکمْ فَقدْ أَطاعَ اللّهَ، وَمَنْ عَصَاکمْ فَقَدْ عَصَی اللّهَ، وَمَنْ أَحَبَّکمْ فَقَدْ أَحَبَّ اللّهَ، وَمَنْ أَبْغَضَکمْ فَقَدْ أَبْغَضَ اللّهَ.
ای ولی خدا به درستی که بین من و خدای عزّوجل گناهانی است که آن ها را جز رضایت شما پاک نمی کند، پس به حقّ خدایی که شما را امین بر راز خود قرار داد و زیر نظر گرفتن زندگی بندگانش را از شما خواست و طاعت خود را به طاعت شما مقرون نمود، هرآینه بخشش گناهانم را از خدا بخواهید و شفیعان من شوید که من فرمانبردار شمایم، کسی که شما را اطاعت کرد، خدا را اطاعت نموده و هر که از شما نافرمانی نمود، خدا را نافرمانی کرده است و هرکه شما را دوست داشت، خدا را دوست داشته و هر که شما را دشمن داشت خدا را دشمن داشته است.
اللّهُمَّ إِنِّی لَوْ وَجَدْتُ شُفَعاءَ أَقْرَبَ إِلَیک مِنْ مُحَمَّدٍ وَأَهْلِ بَیتِهِ الْأَخْیارِ الأَئِمَّةِ الأَبْرارِ لَجَعَلْتُهُمْ شُفَعائِی، فَبِحَقِّهِمُ الَّذِی أوْجَبْتَ لَهُم عَلَیک أَسْأَلُک أَنْ تُدْخِلَنِی فِی جُمْلَةِ الْعارِفِینَ بِهِمْ وَبِحَقِّهِمْ وَفِی زُمْرَةِ الْمَرْحُومِینَ بِشَفاعَتِهِمْ إِنَّک أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ، وَصَلَّی اللّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطَّاهِرِینَ وَسَلَّمَ تَسْلِیماً کثِیراً، وَحَسْبُنَا اللّهُ وَنِعْمَ الْوَکیلُ.
خدایا اگر من شفیعانی را به درگاه تو نزدیک تر از محمّد و اهل بیتش، آن خوبان و پیشوایان و نیکان می یافتم، آن ها را شفیعان خود قرار می دادم پس به حقّشان که برای آنان بر خود واجب کرده ای، مرا در گروه عارفان به آن ها و آشنای به حقّشان و در شمار رحم شدگان به شفاعت آن بزرگواران وارد کن، به درستی که تو مهربان ترین مهربانانی و درود خدا بر محمّد و خاندان پاکش و سلام خدا، سلامی بسیار، بر آنان باد و خدا ما را بس است و نیکو کارگشایی است.
مؤلّف گوید: این زیارت را شیخ هم در کتاب «تهذیب» نقل کرده است و علما بعد از این دعا، دعای وداعی نقل کرده اند که ما آن را به ملاحظه اختصار ذکر نکردیم.این زیارت چنان که علاّمه مجلسی فرموده است، بهترین زیارات جامعه از جهت متن و سند و فصاحت و بلاغت است و والد بزرگوارش در شرح «من لا یحضره الفقیه» فرموده: این زیارت احسن و اکمل زیارات است و من تا در عتبات عالیات بودم، ائمه(علیهم السلام) را زیارت نکردم، مگر با این زیارت.
