برخی داروهای رایج می توانند محرکی برای شعله‌ور شدن علائم سوریازیس باشند، از این رو، آگاهی از مواردی که می توانند شما را در معرض خطر قرار دهند، اهمیت دارد.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "وری ول هلث"، سوریازیس یک بیماری خودایمنی است که علائم آن می تواند خودبخود ظاهر شده که با دوره های خاموشی بیماری دنبال می شوند. سوریازیس موجب شکل گیری وصله های دردناک یا خارش‌دار قرمز و ضخیم روی پوست می شود که دارای پوسته های سفید و نقره ای رنگ هستند.
در کنار داروها، موارد بسیاری می توانند موجب شعله‌ور شدن علائم سوریازیس شوند که از آن جمله می توان به استرس، عفونت، و آسیب دیدگی پوست اشاره کرد. در شرایطی که از نظر علمی ثابت نشده است، به گفته برخی افراد، آب و هوا، آلرژی ها و رژیم غذایی نیز می توانند محرک هایی برای سوریازیس باشند.
افزون بر شعله‌ور شدن بیماری، داروهایی خاص می توانند موجب ابتلای برخی افراد به سوریازیس شوند. در افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، ممکن است افزایش مدت زمان یا شدت علائم موجود تجربه شود.
دلایل تاثیرگذاری داروها بر سوریازیس مشخص نیستند. باور بر این است که برخی داروها واکنش ایمنی را فعال می کنند، در شرایطی که سایرین به نظر می رسد واکنش کوئبنر را تحریک می کنند. واکنش کوئبنر پدیده ای است که در این مورد، یک آلرژی دارویی می تواند موجب تحریک سوریازیس در محل راش پوستی شود.
از نظر تئوری، هر دارویی می تواند موجب شعله‌ور شدن سوریازیس شود. با این وجود، برخی داروها یا کلاس های دارویی ارتباطی قوی با این شرایط دارند.
مسدودکننده های بتا
مسدودکننده های بتا داروهایی هستند که به طور معمول برای فشار خون بالا تجویز می شوند و بین داروهایی قرار دارند که بیشتر با سوریازیس پیوند خورده اند. یک بررسی در سال 2010 که در نشریه the Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology منتشر شد، نشان داد که مسدودکننده های بتا یک عامل اصلی در تحریک سوریازیس شدید در افراد بستری شده در بیمارستان بودند. همچنین، این داروها می توانند موجب بروز بیماری در افرادی شوند که تا پیش از این به سوریازیس مبتلا نبوده اند.
مسدودکننده های بتا خوراکی پیوند نزدیکی با سوریازیس پلاک و سوریازیس پاستولار (چرک دار) در دست ها و پاها داشته اند. مسدودکننده های بتا موضعی مورد استفاده برای درمان بیماری آب سیاه پیوند نزدیکی با سوریازیس ناخن داشته اند. ایندرال (پروپرانولول) یکی از شناخته شده‌ترین داروهای مسدودکننده بتا مرتبط با تحریک سوریازیس است.
برخلاف برخی داروها، مسدودکننده های بتا با یک دوره طولانی نهفتگی مرتبط هستند که در آن زمان بین آغاز درمان با دارو و ظهور سوریازیس می تواند ماه ها فاصله داشته باشد.
زمانی که یک مسدودکننده بتا موجب شعله‌ور شدن بیماری شود، دوباره نباید استفاده شود، مگر این که علائم خفیف بوده و فواید درمان بر خطرات آن برتری داشته باشند.
واکنش متقابل بالایی بین داروهای مسدودکننده بتا وجود دارد به این معنی که تغییر مسدودکننده بتا ممکن است کمکی نکند. با این وجود، برخی داروهای مسدودکننده بتا ممکن است موجب مشکلات کمتری نسبت به سایرین شوند. انتخاب درمان مناسب تا حد زیادی بر آزمون و خطا متکی است.
لیتیوم
لیتیوم برای درمان بیماری های وابسته به روانپزشکی مانند اختلال دوقطبی استفاده می شود و در 50 درصد افراد مبتلا به سوریازیس می تواند موجب تحریک این بیماری شود. همانند مسدودکننده های بتا، لیتیوم به طور معمول از یک دوره نهفتگی بسیار طولانی برخوردار است. در شرایطی که لیتیوم بیشتر با شعله‌ور شدن سوریازیس پیوند خورده است، این دارو می تواند موجب ابتلا به سوریازیس پلاک، سوریازیس پاستولار، آرتریت سوریاتیک، و سوریازیس پوست سر یا ناخن ها نیز شود.
نتایج یک بررسی در سال 2017 که در نشریه Psoriasis منتشر شد، نشان داد اگر شعله‌ور شدن سوریازیس به واسطه لیتیوم باشد، نوعی قند به نام اینوزیتول ممکن است به میزان قابل توجهی خطر شعله‌ور شدن های بیماری در آینده را کاهش دهد. اینوزیتول به شکل مکمل در دسترس است، اما فقط باید زیر نظر پزشک استفاده شود.
مطالعات دیگر نشان داده اند که مصرف روزانه اسیدهای چرب امگا-3 که در روغن ماهی، مغزدانه ها و مکمل های غذایی وجود دارند ممکن است خطر شعله‌ور شدن سوریازیس ناشی از لیتیوم را کاهش دهند.
با توجه به اهمیت داروی لیتیوم در درمان اختلالات خلق و خو، مصرف آن نباید متوقف شود، مگر این که علائم سوریازیس غیرقابل مدیریت باشند. هرگز بدون مشورت با پزشک خود مصرف داروهای تجویزی را متوقف نکنید. اگر دارو به عنوان عامل تحریک کننده شناخته شود، دوز مصرفی آن ممکن است تغییر کرده یا درمان بر اساس علائم و/یا نیازهای پزشکی متوقف شود.
داروهای ضد مالاریا
داروهای ضد مالاریا که برای درمان مالاریا و همچنین آرتریت روماتوئید و لوپوس استفاده می شوند به عنوان یکی از محرک ها و تشدیدکننده های سوریازیس شناخته می شوند. بین داروهای ضد مالاریا رایج، پلاکنیل (هیدروکسی کلروکین) و کلروکین بیشترین خطر را ایجاد می کنند. بیشتر موارد شعله‌ور شدن سوریازیس طی چند هفته از زمان آغاز درمان شکل می گیرند.
کلروکین با سوریازیس پلاک و سوریازیس پاستولار ارتباط نزدیکی دارد. هر دو دارو می توانند موجب شعله‌ور شدن طولانی مدت سوریازیس برای ماه ها شوند. همچنین، باور بر این است که کلروکین موجب تشدید علائم آرتریت سوریاتیک می شود.
زمانی که درمان با داروهای ضد مالاریا متوقف شود، ممکن است ماه ها طول بکشد تا علائم سوریازیس بهبود یابند. بر همین اساس، این قبیل داروها نباید توسط افراد مبتلا به سوریازیس مصرف شوند.
اینترفرون ها
اینترفرون ها کلاسی از دارو هستند که اغلب برای درمان هپاتیت C و بیماری های دیگر استفاده می شوند. هم اینترفرون-آلفا و هم اینترفرون-بتا ارتباط نزدیکی با سوریازیس دارند.
اینترفرون-آلفا که برای درمان هپاتیت ویروسی، لوسمی، مشکلات کلیوی، سرطان و ملانوما استفاده می شود با سوریازیس پلاک و تا حدی آرتریت سوریاتیک پیوند خورده است. اینترفرون-بتا که برای درمان بیماری ام‌اس، استفاده می شود می تواند موجب سوریازیس یا تشدید علائم موجود شود.
به طور کلی، اگر اینترفرون-آلفا یا اینترفرون-بتا برای درمان تجویز شده باشند، مصرف آنها فقط در شرایطی که علائم سوریازیس غیرقابل تحمل باشند، متوقف خواهد شد.
تربینافین
تربینافین یک داروی ضد قارچ است که برای درمان بیماری پای ورزشکار، خارش ژوک، و دیگر عفونت های پوستی قارچی شایع استفاده می شود. این دارو که به شکل موضعی و خوراکی در دسترس است، با شعله‌ور شدن سوریازیس پیوند خورده است.
این موارد بیشتر با نسخه خوراکی مرتبط هستند که می تواند موجب یا تشدیدکننده سوریازیس پلاک، سوریازیس پاستولار فراگیر (کل بدن) و سوریازیس معکوس باشد. انواع موضعی نیز می توانند بیشتر در محلی که دارو استفاده می شود، شرایطی مشابه را ایجاد کنند.
مهارکننده های ایس (ACE)
مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) مانند لوتنسین (بنازپریل) و وازوتک (انالاپریل) برای کنترل پرفشاری خون استفاده می شوند. ارتباط آنها با سوریازیس از قطعیت کمتری برخوردار است، اگرچه افراد بزرگ‌تر از 50 سال در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
اگرچه باور بر این است که مهارکننده های ایس موجب یا تشدیدکننده سوریازیس هستند، شواهدی وجود دارند که این اثر ممکن است به افرادی با سابقه خانوادگی سوریازیس و زیرنوع های ژنیتکی خاص آنزیم مبدل آنژیوتانسین محدود شود.
در صورت شعله‌ور شدن سوریازیس پس از مصرف یک مهارکننده ایس، تصمیم گیری درباره ادامه یا توقف مصرف دارو توسط پزشک انجام خواهد شد.
مهارکننده های TNF
آنتاگونیست‌های فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا که به نام مسدودکننده های TNF نیز شناخته می شوند، نوعی داروی بیولوژیک هستند که برای درمان بیماری کرون، آرتریت روماتوئید و اسپوندیلیت آنکیلوزان استفاده می شود. آنها با سرکوب تولید فاکتور نکروز دهنده تومور، نوعی ترکیب التهابی که با بیماری های خودایمنی ارتباط نزدیکی دارد، کار می کنند. از جمله این داروها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هومیرا (آدالیموماب)
- انبرل (اتانرسپت)
- رمیکاد (اینفلیکسیماب)
تحریک سوریازیس با این داروها پارادوکسیکال در نظر گرفته می شود زیرا سوریازیس نیز یک بیماری خودایمنی است. اما این داروها اغلب موجب تشدید علائم در ماه های نخست درمان پیش از این که سرانجام بهتر شود، می شوند. طی این زمان، تغییرات در واکنش سیستم ایمنی ممکن است محرکی برای ظهور سوریازیس باشد.
اگر سوریازیس طی درمان رخ دهد، استفاده از مسدودکننده های TNF فقط زمانی متوقف می شود که علائم شدید باشند. به احتمال زیاد از درمان های موضعی برای تسکین علائم خفیف تا زمانی که کنترل ایمنی محقق شود، استفاده می شود.
داروهای دیگر
افزون بر داروهایی که در بالا به آنها اشاره شد، داروهای دیگری وجود دارند که می توانند موجب سوریازیس یا عود علائم آن شوند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بنزودیازپین ها مانند زاناکس (آلپرازولام)، والیوم (دیازپام)، و آتیوان (لورازپام)
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی به ویژه ناپروکسن و ایندومتاسین
- آنتی بیوتیک های سه حلقه ای مانند تتراسایکلین، داکسی سایکلین، و مینوسیکلین
کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون نیز در صورت قطع مصرف ناگهانی می توانند موجب سوریازیس شوند. برای پرهیز از این شرایط، دوز مصرف دارو باید به تدریج طی چند هفته یا چند ماه زیر نظر پزشک کاهش یابد.
------------------------------------------------------
بیشتر بخوانید:
*آنچه باید درباره سوریازیس بدانید
*نسخه خوراکی برای سوریازیس
