سه درصد احتمال ابتلا به کرونا با ماسک زدن

 

در ماه اوت ماسک زدن در موزه‌ها، نگارخانه‌ها، سینما‌ها و مکان‌های عبادتی انگلستان اجباری شد.  ماسک زدن در فروشگاه‌ها و مراکز خرید سرپوشیده، کافه‌ها و بانک‌ها در انگلستان پیش از آن هم اجباری شده بود و هرکس از این مقررات سرپیچی می‌کرد ممکن بود تا 100 دلار جریمه شود.

مدرسه‌های راهنمایی انگلستان فعالیت خود را در ماه سپتامبر از سر گرفتند و ماسک زدن برای دانش‌آموزان و کارکنان مدرسه‌های مناطقی که در قرنطینه بودند در فضا‌های مشترک یا جا‌هایی که حفظ فاصله اجتماعی دشوار بود اجباری شد.

ماسک زدن در مدرسه‌های سایر مناطق اجباری نیست، اما هر مدرسه می‌تواند جداگانه در این مورد تصمیم بگیرد.  ابتدا (از 15 ژوئن) طبق قانون فقط پوشاندن صورت در وسایل حمل و نقل عمومی اجباری بود، اما این قانون حالا در بسیاری از فضا‌های عمومی دیگر نیز به اجرا در آمده است.

این اجبار پس از ماه‌ها اعمال شد که وزیران می‌گفتند پوشاندن صورت ضروری نیست، با آن که قرنطینه سراسری پایان یافته بود و در سایر کشور‌ها ماسک زدن اجباری بود.  روز یک‌شنبه 12 ژوئیه میشل گاو وزیری که از سران محافظه‌کاران بود همچنان می‌گفت: مردم باید خودشان «عقلشان را قاضی کنند» و دولت نباید ماسک زدن را اجباری کند.

در ماه ژوئیه محققان اعلام کردند مردم باید در همه مکان‌های عمومی، مخصوصاً جا‌های شلوغ، که حفظ فاصله اجتماعی دشوار است ماسک بزنند.  حال ببینیم ماسک زدن تا چه حد مؤثر است و آیا از فردی که آن را زده در برابر ابتلا به ویروس محافظت می‌کند یا فقط از پخش ویروسی که احتمالاً ناخودآگاه ناقل آن است جلوگیری می‌کند.

آیا ماسک زدن از من محافظت می‌کند؟
در طول این همه‌گیری، دولت بریتانیا، سازمان جهانی بهداشت و مرکز مهار بیماری‌ها و پیشگیری از آن‌ها (سی‌دی‌سی) در ایالات متحده همگی در مورد زدن یا نزدن ماسک تغییر عقیده داده‌اند. این تغییرات در دستورالعمل‌ها ممکن است بیش از مفید بودن باعث ایجاد سردرگمی در مردم شده باشند.

در ماه فوریه سازمان سلامت عمومی انگلستان مردم را به ماسک زدن ترغیب نمی‌کرد. دکتر جیک دانینگ رییس بخش بیماری‌های عفونی جدید و بیماری‌های مشترک میان انسان و حیوان (زونوز) سازمان سلامت عمومی انگلستان در مصاحبه با ایندیپندنت گفت که «شواهد نشان می‌دهد» ماسک زدن مردم «بسیار کم‌فایده است».

دکتر دانینگ گفت: چند دلیل برای بی‌اثر بودن ماسک وجود دارد: «باید از ماسک درست استفاده کرد، آن را زود به زود عوض کرد، آن را به شیوه درست از صورت برداشت و دفع آن باید ایمن باشد. ضمناً در کنار ماسک زدن باید کلیت رفتار بهداشتی فرد هم درست و خوب باشد تا ماسک زدنش اثر داشته باشد.»

آن زمان متخصصان بیش از آن که بر ضرورت استفاده از وسایل حفاظتی شخصی توسط عموم مردم تأکید داشته باشند بر استفاده از آن‌ها توسط افرادی تأکید داشتند که در خط مقدم مبارزه با ویروس هستند.

اما از آن زمان تاکنون پژوهش‌های بسیاری نشان داده است که پوشاندن دهان و بینی به هر نحو (به جز با ماسک جراحی که باید در اختیار کارکنان بخش درمان قرار گیرد) می‌تواند در کاهش انتشار ریزقطره‌های حاوی ویروس حین عطشه یا سرفه مؤثر باشد.

در گزارش منتشرشده در شماره آوریل نشریه نیچر آمده: «ماسک زدن باعث کاهش چشمگیری در آر. ان.‌ای ویروس آنفلوآنزای موجود در ریزقطره‌های دستگاه تنفسی و آر. ان.‌ای ویروس کرونای موجود در قطره‌های افشانه‌ای شده است و همچنین باعث مشاهده روند کاهشی در میزان آر. ان.‌ای ویروس کرونای موجود در ریزقطره‌های دستگاه تنفسی شده است.»

در پژوهش دیگری با استفاده از فیلم‌برداری پرسرعت ریزقطره‌ها را دنبال کردند و به این نتیجه رسیدند که حتی اگر دستمال آشپزخانه را جلوی دهان بگیریم در جلوگیری از انتشار ریزقطره‌ها مؤثر است (به همین ترتیب میکروب‌شناسی نیز عکس‌هایی از محیط کشت باکتری‌ها با و بدون ماسک منتشر کرد).

در گزارشی بین‌المللی که روز سوم ژوئن در نشریه لنست منتشر شده، با تحلیل داده‌های 172 پژوهش انجام‌شده در 16 کشور به این نتیجه رسیدند که اگر ماسک بزنیم فقط سه درصد احتمال دارد به کووید-19 مبتلا شویم. پژوهشی که دانشگاه کمبریج در روز 10 ژوئن منتشر کرد نشان می‌دهد حتی زدن ماسک‌های ساده خانگی هم می‌تواند احتمال انتقال ویروس را کاهش دهد و از به راه افتادن موج دوم بیماری جلوگیری کند.

پژوهش دیگری که در دانشگاه ادینبرو انجام شده و روز 2 ژوئیه منتشر شده نیز نشان می‌دهد ماسک زدن می‌تواند در کاهش میزان پخش ویروس توسط افراد ناقل مؤثر باشد. این پژوهش نشان داد پوشاندن دهان و بینی می‌تواند مسافت پرتاب هوای بازدم به جلو را تا بیش از 90 درصد کاهش دهد.

روز 8 ژوئیه مرکز علوم جمعیت‌شناسی لِوِرهولم دانشگاه آکسفورد پژوهشی را حاوی این پیام منتشر کرد: «ماسک پارچه‌ای و حتی خانگی و دست‌ساز که از پارچه مناسب ساخته شده باشد می‌تواند در کاهش انتشار کووید-19 هم برای کسی که ماسک زده و هم برای اطرافیانش مفید باشد.» نویسندگان این پژوهش هشدار داده‌اند: «ماسک و پوشش صورت کارساز است: همین حالا دست به کار شوید.»

آیا ماسک بیشتر از انتقال بیماری توسط ناقلان بدون علایم جلوگیری می‌کند؟
بله، پژوهش‌ها نشان می‌دهد ماسک زدن لزوماً باعث نمی‌شود افراد مبتلا به کووید-19 نشوند بلکه احتمال انتقال آن را از ناقل بدون علایم به دیگران کم می‌کند، ناقلی که نمی‌داند ناقل است (و بنابراین خود را قرنطینه نکرده است).

سازمان جهانی بهداشت روز 8 آوریل گزارشی منتشر کرد که نشان می‌داد ماسک زدن از ابتلای افراد سالم به ویروس کرونا جلوگیری نمی‌کند، اما از پخش ویروس جلوگیری می‌کند. این پژوهش بر اساس بررسی شواهدی از کشور هنگ‌کنگ انجام گرفت که نشان می‌داد استفاده گسترده افراد از ماسک ممکن است باعث کاهش انتشار ویروس شده باشد.

روز 21 آوریل گروه دولتی ارزیابی داده‌ها و فراگیری در زمینه همه‌گیری‌های ویروسی (دلوه) وابسته به انجمن سلطنتی اعلام کرد: «ماسک ابزار مهمی در مدیریت انتقال کووید-19 در میان عموم افراد جامعه است.»

تحلیل‌های ما نشان می‌دهد استفاده عموم مردم از ماسک باعث نمی‌شود از ماسک‌زننده در برابر ابتلا محافظت شود، بلکه باعث کاهش انتقال فزاینده ویروس توسط افراد بی‌علایم و پیش‌علامت‌دار می‌شود. اگر همه مردم درست از ماسک و حتی ماسک‌های خانگی و دست‌ساز استفاده کنند میزان انتشار ویروس کاهش می‌یابد.»

در تارنمای دولت نیز در تأیید این مطلب آمده: «شواهد نشان می‌دهد با پوشاندن صورت می‌توانیم از یکدیگر محافظت کنیم و نرخ انتشار بیماری را در صورتی که فرد مبتلا باشد، ولی علایم نداشته باشد کاهش دهیم.»

جیمی ویتوورث استاد بهداشت عمومی جهانی در دانشکده بهداشت و طب گرمسیری لندن گفت: فایده ماسک زدن بیشتر به دیگران می‌رسد نه خود آدم. او گفت: «ماسک زدن بیش از آن که برای جلوگیری از ابتلا به بیماری مفید باشد، به این درد می‌خورد که مبتلا باشیم و نخواهیم آن را به دیگران انتقال دهیم.» بدین ترتیب بر یافته‌های سازمان جهانی بهداشت صحه گذاشت.

استاد دیوید هی‌من از دانشکده بهداشت و طب گرمسیری لندن و رییس گروه مشاوران سازمان جهانی بهداشت در حوزه علم و فناوری این نکته را تأیید کرد که اگر کسی جزو کارکنان بخش درمان نباشد ماسک زدن «فقط موقعی فایده دارد که بخواهیم از دیگران محافظت کنیم، نه برای حفظ سلامت خودمان.» به همین دلیل هم هست که حالا دولت دیگر ماسک زدن را اختیاری نمی‌داند.

 

منبع: ایندیپندنت