رضا پدیدار در گفتوگو با ایسنا، با بیان اینکه سیستم جامع و یکپارچه کالا و تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت در حال طی مراحل تکمیلی خود بوده و هنوز پایدار نشده است، اظهار کرد: تعداد شرکتهای سازنده تجهیزات صنعت نفت هنوز به سطح مورد نظر که بیش از 1800 شرکت است نرسیده. شرکتها درصدد تکمیل مدارک خود، گرفتن کد رمز از دفاتر اسناد رسمی و ثبت در سامانه کالا هستند. طبق آخرین آمار 1404 شرکت در آخرین مرحله فراخوان این سامانه به عنوان شرکت سازنده ثبت نام کردند.
وی افزود:اداره کل سیاستگذاری و سامانه کالایی نفت اقدامات خود را انجام میدهند و تاکید دارند که این سامانه در کلیه واحدها، شرکتها، موسسات و بدنه کارفرمای وزارت نفت عملیاتی شود. این موضوع هنوز اتفاق نیفتاده اما قرار است کلیه شرکتهای تابعه وزارت نفت، کلیه پروژهها و بدنه کارفرمای وزارت نفت از این سامانه استفاده کنند. در صورتی که در حال حاضر از سامانههای خودشان استفاده میکنند و به نظر من این ایرادی است که وزارت نفت باید برای رفع آن همت کند. امیدوارم با شروع کار دولت دوازدهم این نقص برطرف شود.
رئیس پیشین هیات مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت (استصنا) با اشاره به شرکتهایی که به عنوان نماینده شرکتهای خارجی فعالیت میکنند تصریح کرد: در حال حاضر شرکتهایی که به صورت واسطه و به عنوان نمایندگی شرکتهای بزرگ و خارجی فعالیت میکنند از فاصله به وجود آمده بین بدنه کارفرمایی و سامانه اصلی کالای نفت بهره میبرند. به عبارت دیگر از آنجایی که فعالیت این سامانه هنوز به طور کامل آغاز نشده، برخی گمان میکنند کالای مورد نظرشان یا در کشور تولید نمیشود یا استانداردهایی که گواهی کیفی کالا را طلب میکند ندارند به همین دلیل به سراغ نمایندگی شرکتهای خارجی میروند. به نظر من این نمایندگیها زمانی نمایندگی فنی تخصصی بود، اما در حال حاضر فعالیت آن ها دلالی است.
پدیدار با تاکید بر اینکه شرکتهایی که به عنوان نماینده هستند کار مهندسی انجام نمیدهند، افزود: این شرکتها کار واسطهگری انجام میدهند یعنی واسطه فروش هستند. البته برخی از نمایندگیها کار تخصصی انجام میدهند، یعنی کاملا به صورت حرفهای و تخصصی ارزیابی میکنند، کالا را شناسایی میکنند و با استانداردها تطبیق میدهند. اما تعداد این شرکتها کم است و شاید 10 درصد شرکتهایی که نمایندگی خارجی هستند به صورت حرفهای عمل میکنند و 90 درصد دیگر کار دلالی میکنند.
بر اساس این گزارش، رئیس پیشین هیات مدیره استصنا پیش از این با تاکید بر اینکه هنوز اراده ملی در وزارت نفت برای استفاده سراسری از این سامانه ایجاد نشده است، به ایسنا اعلام کرده بود در بدنه میانی و اجرایی وزارت نفت هنوز مقاومت وجود دارد و شرکتهای زیرمجموعه سامانه خودشان را ترجیح میدهند.
پدیدار با اشاره به شناسایی ٢٢ هزار دلال نفتی در ایران ادامه داد: دلالها خود به خود به وجود نمیآیند و مصرفکننده تعیینکننده حضور یا عدم حضور دلالها در بازارها هستند. تا زمانی که مصرفکنندهها از دلالها خرید کنند فعالیت دلالها در بازار ادامه خواهد داشت. وزارت نفت باید شرکتهای تابعه خود را توجیح کنند که به جای مراجعه به دلالها سراغ تولیدکننده برود و اگر تولیدکننده داخلی توانایی ساخت کالای مذکور را نداشت سراغ شرکتهایی بروند که نماینده شرکتهای خارجی در ایران هستند.
همچنین در اواسط آبان ماه سال گذشته محمدرضا مقدم، معاون سابق امور مهندسی و پژوهش وزارت نفت اعلام کرد از ٢٥ هزار اسمی که شرکتهای نفتی بهعنوان تأمینکننده تجهیزات ثبت کرده بودند، تنها سه هزار عنوان، وجود خارجی داشته است و بقیه، دلالان بینام و نشان بودند.