خبرگزاری تسنیم: پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات ایران یا پلیس سایبری ایران با نام مختصر پلیس فتا، یک واحد تخصصی در نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران است که وظیفه آن جلوگیری و مبارزه با ایجاد فیشینگ (کلاهبرداری اینترنتی)، جعل، سرقت اینترنتی، هک و نفوذ، جرائم سازمان‌یافته رایانه‌ای، پورنوگرافی (موارد سوء اخلاقی) و مخصوصاً تجاوز به حریم خصوصی افراد است.
چندی پلیس در باشگاه خبرنگاران پویا؛ میزبان سرهنگ داود معظمی گودرزی بودیم و با وی به گفت‌وگو پرداختیم. اقدامات پلیس فتا تهران بزرگ برای مقابله با سایتهای قمار و شرط‌بندی، کلاهبرداری، فروش اقلام ممنوعه و برخورد با جولان اوباش در فضای مجازی از جمله مباحث مطرح شده در این گفت‌وگو بود.
بخش نخست این گفت‌وگو با عنوان انهدام 9 باند شرط‌بندی توسط پلیس فتا در تهران/ استفاده از رمز یکبار مصرف هم بدون ایراد نیست منتشر شد، در ادامه بخش دوم این نشست تقدیم مخاطبان تسنیم شده است:
تسنیم: پرونده‌های تشکیل شده در پلیس فتا تهران به طور میانگین در چه مدت به سرانجام می‌رسد؟
تمام تلاش بنده و همکاران من این است که در کمترین زمان ممکن بتوانیم پرونده‌ها را به سرانجام برسانیم، تعداد زیادی از پرونده‌های تشکیل شده در پلیس فتا تهران که ممکن است در خارج از ساعات اداری به ما واصل شود، در لحظات اولیه به سرانجام می‌رسد.
برخی از پرونده‌ها، فرآیندهایی را باید طی کنند و مستلزم این است که در روند بررسی آنها، از ارگانهای مختلفی استعلام صورت گیرد که بدیهی است زمان بیشتری را برای به سرانجام رسیدن طی می‌کنند البته تلاش ما این است بتوانیم این بازه زمانی را هرچه بیشتر کم کرده و پاسخگوی بهتری به مردم داشته باشیم.
تسنیم: مردم در انجام امور روزمره خود از فضای مجازی، استفاده زیادی می‌کنند و با شیوع کرونا نیز بهره‌گیری از فضای مجازی توسط مردم بیشتر شده است البته مجرمان نیز در این فضا به دنبال انجام اقدامات مجرمانه خود هستند، با توجه به افزایش استفاده و روی‌آوری مردم به فضای مجازی همچنین پیچیده‌ترین شدن جرائم در این حوزه، امکانات پلیس فتا تهران چه از لحاظ بودجه، چه از لحاظ تجهیزات و نیروی انسانی افزایش پیدا کرده است؟
پلیس قطعاً توان عملیاتی بسیار خوبی برای مقابله با مجرمان دارد؛ پلیس فتا پلیسی توانمند و علمی است که به صورت شبانه‌روزی اقدامات خود را انجام می‌دهد ، عملکرد و کشف بیش از 80 درصدی پرونده‌ها در پلیس فتا تهران بزرگ، نشان از توان مناسب پلیس فتا دارد.
تسنیم: آیا پلیس فتا به دنبال طراحی سامانه‌ای برای کاهش مراجعات مردمی و امکان دریافت مستندات و شکایات به صورت غیرحضوری است؟
این موضوع با عزیزان در قوه قضائیه و دادسرای جرائم رایانه‌ای در دست رسیدگی و پیگیری است و اندکی مشکلات قانونی دارد. همچنین تعدادی از شکایات شاید نیاز به مراجعه حضوری شاکی در پلیس فتا داشته باشد اما این چشم‌انداز را داریم که در آینده با توجه به هماهنگی بسیار خوب بین پلیس و قوه قضائیه، روند ثبت تعدادی از شکایات را به صورت غیرحضوری انجام دهیم.
تسنیم: چند سال پیش مقام معظم رهبری در دیدار با فرماندهان و مدیران نیروی انتظامی فرمودند " در برخی کشورها مانند آمریکا، خرید و فروش سلاح به علت منافع مافیایی کمپانی‌های اسلحه‌سازی آزاد است و برای مردم آن مشکل‌ساز است، اما در کشور ما که چنین مشکلی وجود ندارد و خرید و فروش سلاح ممنوع است، باید جلوی آن گرفته شود".
رهبر انقلاب اسلامی بر جلوگیری از خرید و فروش سلاح در فضای مجازی تأکید داشتند، در پلیس فتا تهران بزرگ چه اقداماتی برای مقابله با فروش سلاح گرم، مشروبات الکلی و سایر اقلام ممنوعه صورت گرفته است؟
پلیس فتا منطبق با قانون در هر موضوعی که منجر به خدشه به امنیت روانی مردم شود، ورود پیدا می‌کند. در پلیس فتا تهران، منطبق با فرمایشات و مطالبات مقام معظم رهبری، وظایف و اقدامات خود را انجام دادیم، در سال جاری تعدادی زیادی از موارد مذکور را در فضای مجازی رصد و شناسایی کردیم اما در حوزه عملیاتی، با توجه به دستورالعمل روابط کاری بین پلیسهای تخصصی، این موارد در اختیار سایر پلیسها قرار می‌گیرد و همکاران عزیز موضوعات را پیگیری می‌کنند.
تسنیم: برخی از صفحات در فضای مجازی مخصوصاً در اینستاگرام به ترویج اوباش‌گری، خشونت، کری‌خوانی و انتشار تصاویر خشن می‌پردازند، برای مقابله با این افراد توسط پلیس فتا تهران در نیمه نخست سال جاری چه اقداماتی صورت گرفته است؟
طرح مقابله با اراذل و اوباش در فضای مجازی به صورت منسجم در کل کشور در سال گذشته صورت گرفت و امسال نیز در نیمه نخست سال جاری این موضوع با قدرت بیشتری پیگیری شد و بیش از 120 نفر از اوباشی که در فضای مجازی فعالیت داشتند، توسط پلیس فتا تهران بازداشت شده و در اختیار مقامات محترم قضائی قرار گرفتند.
پلیس فتا با افرادی که بخواهند فرهنگ اوباش‌گری را در فضای مجازی و جامعه ترویج دهند، برخورد می‌کند، آنها را در اختیار قانون قرار می‌دهیم، تلاش ما این است که این موضوع هر چه زودتر برچیده شود.
البته بسیاری از تصاویر و فیلمهای مربوط به ترویج اوباش‌گری که در فضای مجازی منتشر می‌شود، قدیمی هستند و مربوط به زمان حال نیست البته ما به صورت روزمره این موارد را نیز رصد می‌کنیم همچنین در صورت ارائه گزارش توسط مردم نیز، بلافاصله اقدامات خود را برای برخورد با ناامن‌کنندگان فضای مجازی انجام می‌دهیم.
تسنیم: برخی از افراد مشهور و "اینفلوئنسرهای" فعال در فضای مجازی، آنچنان که باید و شاید ضوابط قانونی و شرعی را رعایت نمی‌کنند و حتی در برخی موارد شاهد ترویج بی‌حجابی توسط این افراد هستیم، مردم نیز از این رابطه گله‌مند هستند و می‌گویند چرا پلیس فتا با این افراد برخوردی صورت نمی‌دهد، آیا برخورد با این موارد و افراد نیز در دستور کار پلیس فتا قرار دارد؟
اینفلوئنسرها، شاخهای مجازی و هر فردی که در فضای مجازی فعالیت دارد، قطعاً باید تابع قوانین و مقرارت جمهوری اسلامی ایران باشد، پلیس فتا در برخورد با افرادی که به هر نحوی، اقداماتشان مجرمانه تلقی شده، ورود پیدا و آنها را به دادسرا معرفی می‌کند.
امسال نیز چندین مورد در این رابطه داشتیم و اقدامات خوبی هم توسط پلیس فتا و هم عزیزان در حوزه پلیس امنیت صورت گرفته است.
تسنیم: بسیاری از این افراد در بیوگرافی خود در اینستاگرام ذکر می‌کنند تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران هستند اما محتوی صفحات و فعالیت آنها با این موضوع (تابع بودن به قوانین جمهوری اسلامی ایران) مغایرت دارد، آیا صرفاً ذکر این موضوع در بیوگرافی کفایت می‌کند؟
تمام تلاش ما این است که به حریم خصوصی مردم ورود پیدا نکنیم اما اگر در رصدهایمان متوجه شویم، مواردی که توسط عموم کاربران در صفحات این اشخاص قابلیت مشاهده دارد و به نوعی در منظر عموم قرار می‌گیرد، از محتوای مجرمانه برخوردار هستند، قطعاً با آنها برخورد می‌کنیم.
تسنیم: برخی از صفحات در فضای مجازی و مخصوصاً اینستاگرام، به فعالیت درباره عملهای زیبایی، لاغری و... می‌پردازند و بعضاً تصاویر عریان بیمار را قبل و بعد از عمل بدون پوشش چهره) به نمایش می‌گذارند، برای برخورد با این صفحات نیز اقدامی توسط پلیس فتا صورت گرفته است؟
درباره این موضوع، خود سازمان نظام پزشکی نیز مواردی را اعلام کرده است؛ چنانچه موضوعات اینچنینی در رصدهای کارشناسان پلیس فتا رؤیت شود، موارد مذکور به همکاران در پلیس امنیت اخلاقی منعکس می‌شود امسال نیز تعدادی افراد در این رابطه توسط پلیس فتا به پلیس امنیت اخلاقی معرفی شده‌اند که با توجه به شرح وظایف، پیگیری‌ها صورت گرفته است.
تسنیم: درباره خرید و فروش کالا در فضای مجازی، بعضاً مشاهده می‌شود کالای خریداری شده توسط کاربر، یا اصلاً به دست وی نمی‌رسد یا دارای اصالت نیست یا ارزش پایین‌تر از مبلغ پرداخت شده دارد، کاربران فضای مجازی چگونه باید به اصالت کالا و صفحات مربوط به تبلیغ کالاهای مختلف پی ببرند؟
توصیه اکید ما به هموطنان این است که از سایتهایی خرید کنند که دارای نماد اطمینان (ENAMAD) هستند، این سایتها مقررات و قوانینی را رعایت می‌کنند که از قبل به آنها ابلاغ شده و راه پیجویی برای خریداران کالا در این سایتها در صورت عدم رسیدن کالا، دیر رسیدن و حتی عدم رضایت از محتوای بسته، وجود دارد.
بارها تأکید کردیم که هموطنان در صورت اصرار خرید کالا از طریق شبکه‌های اجتماعی، به هیچ عنوان بیعانه پرداخت نکنند همچنین بعد از تحویل کالا، اقدام به تسویه‌حساب کنند تا مورد طعمه کلاهبرداران قرار نگیرند.
تسنیم: برخی افراد مشهور و سلبریتی نیز خرید کالاهایی را در صفحات خود در فضای مجازی و مخصوصاً اینستاگرام تبلیغ می‌کنند، پلیس فتا به آنها نیز ضوابطی را درباره نحوه تبلیغ کالا، ارائه کرده است؟
این افراد به طور مثال نمی‌توانند اقلام پزشکی و سلامت‌محور را که با سلامت مردم در ارتباط است، به راحتی تبلیغ کنند و اجازه این کار را ندارند، قطعاً باید مجوزهایی را در این رابطه اخذ کنند و فرق نمی‌کند فرد سلبریتی یا جزو افراد عادی جامعه باشد.
تسنیم: تعدادی از خریدهای مورد نیاز هموطنان از طریق سایتهای خرید و فروش اینترنتی و درج آگهی انجام می‌شود و بعضاً مجرمان نیز در این سایتها به دنبال فریب خریداران کالا هستند، چه ضوابطی به مدیران اینگونه سایتها توسط پلیس فتا ابلاغ شده همچنین میزان کلاهبرداری در اینگونه سایتها افزایشی یا کاهشی بوده است؟
در رابطه با این سایتها، موضوع توسط نهادهای نظارتی مانند پلیس فتا مورد پیگیری قرار گرفته است، ما در وهله نخست، موارد و خط‌مشی‌ها را به مدیران این سایتها ابلاغ کردیم، به عنوان مثال برخی از کالاها اجازه درج آگهی ندارند، درگاه‌هایی در این سایتها وجود دارد که در صورت وصول شکایت توسط کاربر، بلافاصله آن آگهی توسط همان سایت برچیده و به پلیس اطلاع داده می‌شود.
اما تأکید ما بر خودمراقبتی توسط هموطنان و دقت نظر کافی توسط آنها است، هموطنان در اینگونه سایتها مانند خرید از طریق شبکه‌های اجتماعی به هیچ عنوان نباید بیعانه پرداخت کنند و پس از تحویل کالا اقدام به تسویه‌حساب کنند.
تسنیم: برخی از هموطنان درباره عدم درج قیمت فروش مسکن و خودرو در سایتهای مربوطه با توجه به دستورالعمل و ضوابط ارائه شده توسط مراجع ذی‌ربط گلایه‌مند هستند و معتقدند عدم درج قیمت فروش مسکن و خودرو در سایتهای مربوط به آنها، نه تنها تأثیری روی کنترل و ثبات قیمت مسکن و خودرو نداشته بلکه حتی بعد از آن، شاهد افزایش سرسام‌آور قیمتهای مسکن و خودرو بوده‌ایم و مردم در زمان خرید مسکن و خودرو و برای یافتن مورد مناسب و مدنظرشان، دچار اتلاف وقت زیاد و سردرگمی می‌شوند، با توجه به این موضوع، آیا همچنان دستورالعمل عدم درج قیمت خودرو در سایتهای آگهی مربوطه به آنها، باقی خواهند ماند؟
مؤلفه‌های زیادی در حوزه خودرو، مسکن و سایر کالاهای اساسی تأثیرگذار هستند و نمی‌توان گفت که صرفاً فضای مجازی قیمت را پایین و بالا می‌برد اما برچیده شدن قیمتها از سایتها بنابر دستور دادستان محترم صورت گرفت و با توجه به دلال‌بازی‌هایی بود که در فضای مجازی شکل می‌گرفت و دلالان سعی داشتند اقداماتی را انجام دهند تا از نظر روانی قیمت بالا رود.
قطعاً برای انجام این کار (عدم درج قیمت) خِرد جمعی وجود داشته، بازگشت و درج دوباره قیمت مسکن و خودرو در سایتهای مربوطه آگهی آنها منوط به این است که سازوکار آن مشخص شود. واقعاً پشت صحنه می‌دیدیم که افراد خاصی، با دلال‌بازی، منجر به بالا بردن قیمت و افزایش کذب قیمتهای مسکن و خودرو می‌شدند.
تسنیم: بسیاری از هموطنان پیش از فعالیت نرم‌افزارهای مسیریاب داخلی، از نرم‌افزار waze استفاده می‌کردند، مدتی است که این نرم‌افزار فیلتر و دچار اختلال شده است، دلیل فیلتر این نرم‌افزار چه بود؟
کمیته تعیین مصادیق مجرمانه، درباره بحث فیلترینگ، از دست خارج کردن برخی از سایتها و نرم‌افزارها تصمیم‌گیری می‌کند و قطعاً تصمیم این عزیزان اجرایی است اما اپلیکیشنهای داخلی نیز نرم‌افزارهای بسیار خوبی هستند که ما از آنها حمایت کرده و به آنها کمک می‌کنیم و تاکنون هم مورد منفی از اپلیکیشنها نیز به پلیس فتا گزارش نشده است البته این اپلیکیشنهای ایرانی بعضاً درباره اموراتی همچون تسهیل در ترافیک با پلیس راهور تعامل دارند.
تسنیم: ساده‌ترین راه ارتباط با پلیس فتا تهران چیست؟
پلیس فتا ساده‌ترین پلهای ارتباطی را دراختیار مردم عزیز قرار داده، یکی از پلهای ارتباطی ما سایت پلیس فتا به نشانی www.cyberpolice.ir است همکاران بنده در مرکز فوریتهای سایبری به صورت 24 ساعته پاسخگو هستند همچنین در مرکز فوریتهای پلیسی 110 نیز کارشناسان ما مستقر . هر ساعت شبانه‌روز پاسخگوی سؤالات شهروندان هستند.
همچنین هموطنان می‌توانند پیشنهادات، انتقادات و تقدیر خود را با سامانه 197 درمیان بگذارند، این پیامها آنالیز خواهد شد و قطعاً با کمک مردم عزیز به دنبال ایجاد امنیت پایدار هستیم.
بررسی و آسیب‌شناسی پرونده‌ها در حوزه جرائم سایبری نشان می‌دهد در تعداد زیادی از پرونده‌ها اگر کاربران فضای مجازی به نکات پلیسی توجه کنند و سواد رسانه‌ای خود را افزایش دهند، به هیچ‌عنوان طعمه مجرمان سایبری قرار نمی‌گیرند
