بیماری کووید-19 یک ویروس جدید و به شدت عفونتزاست. در غیاب واکسن ها و داروهای ضد ویروس خاص برای درمان این بیماری، گزینه های مختلف درمانی از جمله طب سنتی برای پیشگیری و درمان کووید-19 مورد توجه قرار گرفته اند. در همین راستا، کمیسیون ملی سلامت چین یک سری از دستورالعمل های تشخیص و درمان کووید-19 را منتشر کرده است که شامل درمان ﺳﻤﭙﺘﻮﻣﺎتیک (علامتی)، درمان ضد ویروس و طب سنتی چینی می شود.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران، چین پیشرفت مهمی در مبارزه با پاندمی کووید-19 داشته و آن گونه که مقام های رسمی این کشور اعلام می کنند، طب سنتی چینی نقش مهمی در درمان این بیماری ایفا کرده است. از زمان آغاز شیوع کووید-19، کمیسیون ملی سلامت چین پروتکل های تشخیص و درمان برای این بیماری را به طور متوالی ارائه کرده است. درمان با طب سنتی چینی بخشی مهم از این پروتکل ها را تشکیل می دهد. در این پروتکل های درمانی شش دارو بر اساس تجربه بالینی برای پیشگیری و کنترل پاندمی انتخاب شده اند.
یو یانهونگ، معاون رئیس اداره ملی طب سنتی چینی از زیرمجموعه های کمیسیون ملی سلامت چین، در ماه آوریل اعلام کرد که بیش از 50 هزار بیمار مبتلا به کووید-19 که درمان طب سنتی چینی را دریافت کرده بودند، بهبود یافته و از بیمارستان مرخص شدند. شش دارو و فرمول طب سنتی چینی در این زمینه مورد استفاده قرار گرفته که شامل جینهوا چینگگان، لیانهوا چینگون، هوآشی بایدو، شوانفی بایدو، شویبیژینگ، و جوشانده چینگفی پایدو می شوند.
به گفته یو یان هونگ، برای بیماران با علائم خفیف تا متوسط، ابتدا استفاده از طب سنتی چینی مد نظر قرار می گیرد و پزشکان بر شرایط بیماران و این که علائم آنها تسکین یافته و به موارد جدی تبدیل نمی شود، نظارت می کنند.
در بیمارانی با علائم شدید یا بدحال، استفاده از ترکیبی از طب سنتی چینی و غربی در دستور کار پزشکان چینی قرار دارد.
همچنین، آنها یک دوره نقاهت که شامل طب سنتی چینی، طب سوزنی و دیگر روش های تقویت روند بهبودی بیمار می شود را پیشنهاد داده اند.
در ادامه با شش داروی طب سنتی چینی که برای درمان کووید-19 استفاده می شوند، بیشتر آشنا می شویم.
جینهوا چینگگان
جینهوا چینگگان (Jinhua Qinggan) طی پاندمی آنفلوآنزا H1N1 در سال 2009 تولید شد. این محصول از 12 گیاه دارویی از جمله نعناع، شیرین بیان، و پیچ امین الدوله تشکیل شده و می تواند به کاهش دمای بدن، پاکسازی ریه ها و سمزدایی کمک کند. پژوهش های بالینی نشان داده اند که گرانول جینهوا چینگگان اثر درمانی چشمگیری بر علائم خفیف کووید-19 مانند تب، سرفه، خستگی دارد و می تواند اضطراب روانی بیماران را نیز کاهش دهد.
لیانهوا چینگون
کپسول/گرانول لیانهوا چینگون (Lianhua Qingwen) یک از داروهای رایج طب سنتی چینی است که برای درمان سرماخوردگی و آنفلوآنزا استفاده می شود. این دارو از ترکیب 13 گیاه دارویی شکل گرفته است. در مطالعات بالینی این دارو آثار ضد ویروس گسترده ای را نشان داده است. لیانهوا چینگون نه تنها به مقاومت در برابر ویروس کمک می کند، بلکه دارای آثار ضد باکتری و ضد التهاب نیز است، از این رو، به بهبود علائم آنفلوآنزا و مقابله با سینه پهلو کمک می کند. در مورد درمان کووید-19، نتایج مطالعات نشان می دهند که کپسول لیانهوا چینگون نه تنها تکثیر ویروس SARS-COV-2 را در تست های آزمایشگاهی مهار کرده، بلکه علائم بالینی بیماران مبتلا به کووید-19 مانند تب، سرفه و خستگی را نیز کاهش داده است.
شویبیژینگ
داروی تزریقی شویبیژینگ (Xuebijing) طی اپیدمی سارس در سال 2003 معرفی و به بازار عرضه شد. این داروی طب سنتی چینی از عصاره پنج گیاه دارویی شکل گرفته و عملکرد اصلی آن سمزدایی بدن و بهبود جریان خون است.
مطالعات اولیه نشان داده اند که این داروی تزریقی در ترکیب با پزشکی جدید می تواند به کاهش میزان وخامت بیماری کمک کرده و میزان ترخیص بیماران از بیمارستان را افزایش دهد. همچنین، مطالعات اثر ضد ویروس داروی شویبیژینگ را نشان داده اند که می تواند به طور قابل توجهی عوامل التهابی ناشی از کروناویروس جدید و تکثیر آن را مهار کند.
یک آزمایش مقایسه ای از 710 مورد که به طور مشترک در بیش از 30 بیمارستان چین انجام شد، نشان داد که تزریق این دارو در ترکیب با درمان معمول می تواند میزان مرگ و میر بیماران بدحال را 8.8 درصد کاهش داده و مدت بستری شدن در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان را تا چهار روز کاهش دهد.
چینگفی پایدو
جوشانده چینگفی پایدو (Qingfei Paidu) از چندین دستورالعمل قدیمی در کتاب طب سنتی چینی که در انگلیسی به نام Treatise on Cold Damage Diseases شناخته می شود، گرفته شده است. جوشانده چینگفی پایدو از 21 گیاه دارویی تشکیل شده و آثار درمانی قابل توجهی از جمله بهبود علائمی مانند تب، سرفه و خستگی و همچنین شرایطی ریوی در بیماران بدحال را نشان داده است.
مطالعات نشان داده اند که این جوشانده می تواند مسیرهای ارسال سیگنال سلولی را تنظیم کند تا تکثیر ویروس مهار شود.
همچنین، از جوشانده چینگفی پایدو در ترکیب با پزشکی غربی برای درمان بیماران با علائم شدید و بدحال استفاده شده است. این جوشانده دارای خواص ضد التهاب و ضد ویروس است.
به گفته هوانگ لوکی رئیس آکادمی علوم پزشکی چین، 1,264 بیمار در 10 استان چین این جوشانده را مصرف کرده اند.
هوآشی بایدو
هوآشی بایدو (Huashi Baidu) توسط تیم طب سنتی چینی از آکادمی علوم پزشکی چین توسعه داده شده است. کاربرد اصلی این دارو که از 14 گیاه دارویی تشکیل شده است، سمزدایی، از بین بردن رطوبت و گرما در بدن و تسکین سرفه برای رسیدن به تعادل درونی است. این دارو برای درمان بیمارانی با شرایط خفیف، متوسط و شدید قابل استفاده است.
به گفته پژوهشگران چینی، هوآشی بایدو می تواند به طور قابل توجهی دوره نقاهت و مدت زمان بستری شدن در بیمارستان را کاهش داده و علائم بالینی و شرایط ریوی را تسکین دهد. عملکرد کلیوی و کبدی بیماران درمان شده با این دارو نیز بررسی شده و هیچ گونه عوارض جانبی خاصی مشاهده نشد. این دارو برای آزمایش های بالینی توسط اداره ملی محصولات پزشکی چین تایید شده است.
شوانفی بایدو
شوانفی بایدو (Xuanfei Baidu) از 13 گیاه دارویی تشکیل شده است و می تواند به پاکسازی ریه و کاهش و رطوبت و گرمای بدن کمک کند. این دارو برای درمان بیماران با علائم خفیف تا متوسط استفاده شده است. پژوهش ها نشان داده اند که شوانفی بایدو می تواند مدت زمان از بین رفتن علائم بالینی را کاهش داده و به بازگشت دمای بدن به محدوده عادی کمک کند. همچنین، این دارو از وخیم شدن علائم خفیف و متوسط بیماری پیشگیری می کند.
مطالعات نشان داده اند که شوانفی بایدو به تنظیم عوامل التهابی مانند اینترلوکین-6 و سلول های T مرتبط (Th17، Th1، Th2) کمک کرده و توفان های التهابی و فعالیت بیش از حد واکنش ایمنی پس از ابتلا به بیماری کووید-19 را مهار می کند. کاهش التهاب طی مراحل اولیه عفونت اهمیت دارد و ممکن است ایمنی بدن در ادامه بیماری را تقویت کند.
سخن پایانی
چین همواره بر سابقه کهن شکل سنتی دانش پزشکی در کشور خود تاکید داشته و همانطور که می دانید گیاهان اصیل مانند جینسنگ نقش اصلی در این علم ایفا می کند. البته باید توجه داشت که اهمیت طب سنتی چینی فقط محدود به این کشور نیست و در نقاط دیگر جهان مانند آلمان کلینیک های اختصاصی برای درمان براساس آموزه های طب سنتی چینی از سال ها پیش فعالیت خود را آغاز کرده اند.
با آغاز همه گیری کرونا، حمایت دولت چین از این دانش به میزان چشمگیری افزایش یافته و به طور رسمی در لیست روش های موثر درمانی این بیماری مد نظر ساختار درمانی این کشور در مبارزه با کرونا قرار دارد.