اطلاعات معماری: خانه غیرفعال چیست؟ احتمالا شما هم مانند بیش‌تر مردم نمی‌دانید که «خانه غیرفعال» چیست. خانه‌های غیرفعال ساختمان‌هایی هستند که انرژی بسیار کمی برای گرم‌کردن و سردکردن مصرف می‌کنند و در عین حال دارای سطح بالایی از آرامش و آسایش هستند. اگر بخواهم خانه غیرفعال را در چند کلمه توضیح دهم می‌گویم: «خانه‌هایی با بهره‌وری فوق‌العاده در مصرف انرژی و به معنای واقعی کلمه غیرقابل نفوذ.» خانه‌هایی که دارای بهره‌وری در مصرف انرژی هستند تا 90 درصد هزینه‌های مربوط به انرژی گرمایی آنها کاهش می‌یابد. یکی از ویژگی‌های اصلی خانه‌های غیرفعال به حداقل رساندن خروج هوا از داخل ساختمان است. در واقع، خانه‌ای که چنین ویژگی دارد «نباید بیش از 0.6 برابر حجم خود در ساعت هوا از آن خارج شود.» این خانه‌ها از آخرین تکنولوژی‌های عایق‌بندی، پنجره‌های سه‌جداره، سیستم بازیایی متعادل انرژی، و محدودکردن پل‌های حرارتی استفاده می‌کنند و گرمای مورد نیاز خود را از انرژی‌های غیرفعال از طریق تجهیزات الکتریکی و انرژی خورشیدی کسب می‌کنند.
مفهوم خانه‌های غیرفعال توسط بو آدامسون (Bo Adamson) از دانشگاه لوند در سوئد و وولفگانگ فیست (Wolfgang Feist) از موسسه مسکن و محیط زیست در آلمان برای اولین‌بار مطرح شد. سازمان خانه‌های غیرفعال شاخص‌های کیفی‌ای را تعیین کرد که اگر خانه‌ای بخواهد عنوان خانه غیرفعال را به خود اختصاص دهد باید از این شاخص‌ها پیروی کند. اگر این خانه‌ها از این شاخص‌ها پیروی کنند و توسط متخصصین سازمان امتحان شوند آن‌گاه گواهی‌نامه رسمی این سازمان را دریافت می‌کنند. در حال حاضر 15 تا 20 هزار پلاک از این خانه‌ها در جهان وجود دارند. در این مطلب در مورد ویژگی‌های خانه‌های غیرفعال صحبت می‌کنیم و به شما می‌گوییم که چرا آینده از آن‌ِ این خانه‌هاست و چرا مهندسان ساختمان به این گرایش ساختمان‌سازی علاقه نشان می‌دهند.
جهان به سمت کاهش تشعشعات کربن حرکت می‌کند.
خواه به هشدارهای جهانی توجه کنید یا نکنید، و خواه به تغییرات آب‌وهوایی ایجادشده به دلیل رفتارهای بشر (تشعشعات کربن) اهمیت بدهید یا ندهید، فرقی چندانی نمی‌کند. یک حرکت بزرگ جهانی یا یک شیوه جدید نیاز است تا در جهت رفع مشکلات زیست‌محیطی قدم بردارد.
در سال 2009 گروه 8 در جلسه‌ای تصمیم به کاهش تشعشعات مضر جهانی گرفتند و هدف نهایی آنها کاهش 80 درصدی این میزان در سال 2050 بود. هند و چین با این مسئله موافقت نکردند چراکه موافقت با این مسئله به معنی توقف رشد اقتصادی آنها بود. طبق آمار سازمان اطلاعات انرژی ایالات متحده، ساختمان‌ها مسئول 48 درصد از تشعشعات سالانه گازهای گل‌خانه‌ای هستند که تقریبا نیمی از کل تشعشعات در طول یک‌سال است. بیش‌تر مردم به وسایل نقلیه در جاده‌ها و کارخانه‌های در حال تولید دود توجه می‌کنند، اما به این‌که خانه‌ها و ساختمان‌ها هم می‌توانند تاثیر زیادی در این مسئله بگذارند توجهی نمی‌کنند.
بنابراین این موضوع برای خانه‌های غیرفعال چه معنایی می‌دهد؟
بیایید به این مسئله منطقی نگاه کنیم. دولت‌های جهان تصمیم به کاهش 80 درصدی تشعشعات گرفته‌اند. ساختمان‌ها مسئول 48 درصد این تشعشعات هستند. کاملا مشخص است که فشار این مسئله در آینده بر روی ساختمان‌ها خواهد بود چراکه کاهش مصرف انرژی و حفظ آن در آنها راحت‌تر است.
خانه‌های آینده مصرف انرژی پایین‌تری خواهند داشت.
راه‌حل مسئله‌ای که عنوان شد چیست ؟ برای ایجاد تغییر، استانداردهای نظامنامههای ساخت‌وساز باید تغییر کنند. همان‌طور که گفته شد هدف کاهش 80 درصدی است که 48 درصد آن توسط خانه‌ها صورت می‌پذیرد: گام منطقی بعدی در آینده اصلاح جدی در استانداردهای مربوط به حفظ انرژی در نظامنامههای ساختمانی است. استانداردهای خانه‌های غیرفعال براساس اهداف دولت‌ها تعیین می‌شود و سازمان‌ها هم تا حدودی از این استانداردها پیروی می‌کنند. اما این استانداردها نیاز به بازنگری دارند که این کار در حال انجام است.
خانه‌های فعلی در آینده تبدیل به خانه‌هایی با مصرف انرژی کم‌تری می‌شوند.
هر چه دولت در مورد خانه‌های با مصرف انرژی پایین تبلیغ کند و در مورد این مسائل به افراد آموزش دهد، خانه‌های در حال ساخت مجبور به رعایت این استانداردها می‌شوند و هم‌چنین گرایش‌های جدیدی در اصلاح و ترمیم خانه‌های قدیمی و تبدیل‌کردن آنها به خانه‌هایی با مصرف پایین انرژی به وجود خواهد آمد. به نظر من این رویکرد دو اثر خواهد داشت. اول این‌که روان‌شناسی اجتماعی به طرف ساختمان‌های سبز حرکت خواهد کرد و این امر حرکت این گرایش ساخت‌وساز را تسریع می‌کند. و دوم این‌که اگر ساختمان‌های جدید مجبور به رعایت دستورالعملهای مربوط به مصرف انرژی شوند در بازار خرید و فروش اقبال بیش‌تری پیدا می‌کنند و در مقایسه با خانه‌های قدیمی فروش بیش‌تری خواهند داشت. این مسئله باعث می‌شود تا صاحبان خانه‌های قدیمی برای ماندن در بازار مسکن مجبور شوند خانه خود را با دستورالعملهای خانه‌های با مصرف انرژی پایین انطباق دهند و در نهایت این گرایش به سمت عمومی‌شدن حرکت خواهد کرد.
استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر
صرفه‌جویی 90 درصدی انرژی به این معنی است که اکثر انرژی مورد نیاز برای روشن‌کردن وسایل برقی از طریق انرژی‌های غیر متصل به شبکه برقی مانند پنل‌های خورشیدی یا توربین‌های بادی تامین می‌شود. من مطمئنم که این مسئله برای ذهن‌های آخرالزمانی جذاب خواهد بود.
کاهش در مصرف انرژی که با استفاده از منابع انرژی‌های تجدیدپذیر همراه خواهد بود به این معنی است که مالکان خانه‌های غیرفعال بیش‌تر به این منابع اعتماد می‌کنند و از سوخت‌های فسیلی مانند گاز طبیعی، نفت، زغال سنگ، و انرژی هسته‌ای بسیار کم‌تر استفاده می‌کنند.
آگاهی و وجدان
مانند زمان رای‌دادن بیش‌تر مردم با خود فکر می‌کنند که «چگونه می‌توانم کشور خود را تغییر دهم؟» یک خانه غیرفعال مانند قطره‌ای در دریایی حدود 1500000000 (1.5 میلیارد) خانه در جهان است و به نظر مهم نمی‌رسد، اما ماجرا این‌گونه نیست. این 2000 خانه غیرفعال را می‌توان بارها و بارها تکرار کرد و پیش از آن‌که خودمان متوجه شویم بخشی از وظایفمان را در قبال مسائل جهانی انجام داده‌ایم.
ادموند برک می‌گوید: «تمام چیزی که برای پیروزی شیطان لازم است این است که انسان‌های خوب کاری نکنند.»
همه مردم در زندگی خود مشکلاتی دارند، کیفیت زندگی هر فرد به کیفیت مسائلش و چگونگی برخورد با این مسائل بستگی دارد. مسائل مربوط به مصرف انرژی مشکلی مشترک میان همه ماست که همگی در آن دخیل هستیم، بنابراین هر چه افراد از این مسائل آگاهی بیش‌تری داشته باشند بیش‌تر احساس می‌کنند با مشکل درگیر هستند و وظیفه خود را انجام می‌دهند. چیزی وجدان بعضی افراد را غلغلک می‌دهد و باعث می‌شود آنها یک خانه غیرفعال بخرند تا جزء افرادی نباشند که کاری نمی‌کنند.
ذخیره پول
سرمایه‌گذاری اولیه خیلی مهم است اما یک محاسبه ساده وجود دارد: سرمایه اولیه برای بهسازی خانه/ ذخیره انرژی در هر ماه= زمانی که برای برگشت سرمایه طول می‌کشد. می‌توان 90 درصد مبلغ قبض ماهانه را کاهش داد. این مسئله برای کسانی مهم است که می‌خواهند برای مدت طولانی در یک خانه زندگی کنند، یا احساس می‌کنند خانه آنها مورد مناسب‌تری برای فروش است یا می‌توانند هنگام فروش سرمایه اولیه خود را به دست بیاورند.
تقویت هوا
کیفیت هوا در خانه‌های غیرفعال از خانه‌های معمولی بالاتر است. با وجود یک سیستم گردش هوای پیچیده هوایی که در خانه تهویه می‌شود فیلتر و گرم می‌شود و هوای قدیمی از خانه خارج می شود. سیستم گردش هوا میزان رطوبت خانه را کنترل می‌کند و آن را بین 30 تا 60 درصد نگه می‌دارد. با استفاده از یک دستگاه تهویه بازیابی گرما که شکل آن در عکس زیر وجود دارد هوا تهویه و گرم می‌شود و در درون خانه گردش می‌یابد.
سکوت
آن‌چه به خانه گرما می‌بخشد از خروج صدا هم جلوگیری می‌کند. استفاده از عایق‌های ضخیم موجود در دیوارها و پنجره‌های سه‌جداره به این معنی است که صداهای تولیدشده در خانه شما مزاحم همسایه‌تان نخواهد شد و سروصدای همسایه هم مزاحم شما نخواهد شد. استفاده از خانه‌های غیرفعال در مناطق نزدیک به فرودگاه ایده بسیار خوب و کاربردی است.
مسکن راحت
تمام چیزی که ما از یک خانه می‌خواهیم راحتی و آسایش است. این دقیقا چیزی که خانه‌های غیرفعال به آن می‌بالند. مهم‌ترین عامل راحتی در خانه‌های غیرفعال «راحتی گرمایی» است، با این حال سازمان خانه‌های غیرفعال به دنبال ایجاد شاخص‌های آسایش در خانه‌های غیرفعال مانند دمای هوا، دمای محیط و اشیای پیرامونی، سرعت هوا، و رطوبت هوا است. عایق‌هایی که مانعی در برابر ورود و خروج صدا هستند نیز یکی دیگر از ویژگی‌های خانه‌های غیرفعالند که زندگی را در آنها راحت می‌کند.
کیفیت ماندگار
اولین خانه غیرفعال 23 سال پیش در سال 1990 ساخته شد و هم‌چنان مانند روز اولش کار می‌کند. برای دستیابی به بیش‌ترین و بهترین دستورالعملهای کیفی هر خانه باید از سازمان خانه‌های غیرفعال گواهی دریافت کند و بهترین و باکیفیت‌ترین مصالح در آن به کار رود. همین عوامل هستند که ماندگاری و دوام این خانه‌ها را تضمین می‌کنند. گران بخرید، یک‌بار بخرید؛ ارزان بخرید، آماده خرید دوباره و سه‌باره شوید.
هزینه
در حال حاضر (طبق آمارهای سال 2009) هزینه ساخت یک خانه غیرفعال در اروپا حدود فوت مربعی 190 دلار است، در حالی که این میزان در خانه‌های معمولی 85 تا 120 دلار است. از هر چیزی بیش‌تر ساخته شود قیمت آن به دلیل افزایش تولید و ایجاد رقابت کاهش می‌یابد. امیدواریم با افزایش کمی خانه‌های غیرفعال، قیمت مواد و مصالح مورد استفاده نیز به همان نسبت کاهش یابد و خانه‌های غیرفعال در آینده برای مالکان و سازندگان تبدیل به انتخاب آسان و در دسترسی شوند.
جزئیات تکنیکی خانه‌های غیرفعال
کم‌ترین استاندارهای خانه‌های غیرفعال در اروپا عبارتند از:
· ساختمان باید به‌گونه‌ای طراحی شود که طبق محاسبات Passivhaus Planning Package نیاز گرمایی سالانه آن بیش‌تر از 15 kWh/m² و نیاز سرمایی آن 15 15 kWh/m² نباشد، یا به‌گونه‌ای طراحی شود که ظرفیت بیشینه گرمایی آن 10 W/m² باشد.
· مصرف انرژی اولیه مجموع (انرژی اولیه برای گرما، آب داغ، و الکتریسیته) نباید بیش از 120 W/m² در سال (104× 3.79 btu/ft² در سال) باشد.
· نباید بیش از 0.6 برابر حجم خانه در ساعت هوا از آن خارج شود (n50 ≤ 0.6 / hour).
منبع: houzz ؛ ترجمه شده توسط تحریریه چیدانه
