به گزارش مشرق، زینب شعبانی در یادداشتی نوشت:
نگارش کتابِ زندگی‌نامه شهدا از زبان همسرانشان رسم بسیار پسندیده‌ای است که از سال‌های پس از دفاع مقدس تاکنون توسط نویسندگان خوب کشورمان، پی گرفته شده است. از میان این کتاب‌ها، آثار شایسته تقدیر بسیاری را می‌توان یافت که سیره و منش شهدا و همسرانشان در فضای خانواده را به‌گونه‌ای مثال‌زدنی برای مخاطب ترسیم کرده‌اند. در این کتاب‌ها می‌توان مقوله‌هایی همچون رسم عاشقانه زیستن، وفادار ماندن، قناعت، ازخودگذشتگی و کنار گذاشتن منیت‌ها، صبوری و استقامت ورزیدن در رویارویی با سختی‌ها را به زیبایی آموخت و سرمشق قرارداد.
یقیناً در صورتی این کتاب‌ها، مقوله‌های یادشده را برای مخاطب به ارمغان خواهند آورد که انگیزه اصلی از انتشار آن‌ها، الگوسازی برای نسل جوان باشد. اما به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر و به‌خصوص در نگارش برخی از کتاب‌های زندگی‌نامه شهدای مدافع حرم از زبان همسرانشان، این مهم در حاشیه قرارگرفته است. اختصاص بخش قابل‌توجهی از برخی کتاب‌ها به‌روزهای ابتدایی آشنایی و ازدواج شهید، بیان رفتارها و صحبت‌های بسیار خصوصی شهید و همسرش و مغفول ماندن زندگی مجاهدانه شهید در لابه‌لای روایت‌های عاشقانه، منجر به فاصله گرفتن این کتاب‌ها از رسالت و هدف اصلی خود شده است. افزون بر آن، این سبکِ بیان روایت‌ها، باعث ترسیم یک چهره‌ی رؤیایی و به‌نوعی اغراق‌آمیز از زندگی مشترک شهدا و همسرانشان می‌شود که آسیب جدی برای این طیف از کتاب‌ها محسوب می‌شود.
جهت روشن شدن هرچه بیشتر موضوع، یادآوری دو نکته در این خصوص لازم است:
اول آنکه باید توجه داشت گستره وسیعی از خوانندگان این قِسم از کتاب‌ها را نوجوانان و جوانان تشکیل می‌دهند و مطالعه عاشقانه‌های بسیار خصوصی یک زوج جوان، خواه شهید و همسرش باشد خواه هر شخص دیگری، اگر آسیب محسوب نشود، چندان مفید هم نخواهد بود.
دوم آنکه اگر بخش عمده روایت‌های کتاب به صحبت‌های عاشقانه، خاطرات روزهای آشنایی و نمایش اتفاقات دوران عقد و ازدواج شهید اختصاص یابد، فارغ از اینکه اثر تولیدشده گام مؤثری در جهت ارائه الگوی مناسب به جوان برنخواهد داشت، سبب می‌شود یک تصویر نه چندان واقعی و کامل از زندگی و شخصیت شهید در ذهن مخاطب نقش ببندد به‌خصوص اگر آن کتاب تنها منبع شناخت شخصیت شهید برای مخاطب باشد. این آسیب نتیجه روایتِ خاطراتِ شهید از زبان همسری است که مدت کوتاهی از زندگی مشترکشان گذشته است و به جز خاطراتِ لحظاتِ دونفره حرف زیادی برای گفتن ندارد. درنهایت اثری خلق خواهد شد که تصویری بسیار سطحی و تک‌بعدی از شخصیت شهید برای مخاطب ترسیم می‌کند.
در حقیقت کتابِ زندگی‌نامه شهید باید معرف شخصیت واقعی شهید باشد و اگر نویسنده قادر نباشد از میان روایت‌های همسر او، به این هدف دست یابد، بهتر است از دیگر راویان و نزدیکان شهید نیز برای تولید اثری جامع و همه‌جانبه، یاری طلبد؛ به‌این‌ترتیب نگارنده مجبور نخواهد بود برای افزایش صفحات کتاب و تزریق جذابیت کاذب به کتاب، دست به دامان روایت لحظات خصوصی در زندگی مشترک شهید شود.
اگر نویسنده به این نکات التفات کافی نداشته باشد اثری تولید خواهد کرد که نه‌تنها در جهت الگوسازی برای جوان مؤثر نیست بلکه او را از واقعیت‌های جهان پیرامونش دور کرده و سرگرم مطالب سطحی و غیر سودمند خواهد کرد. در این صورت اسوه معرفی شده، شهیدی عاشق‌پیشه است که اطلاعات چندانی از مجاهدت‌ها، مقاومت‌ها و تحمل مشقت‌های زندگی‌اش در دسترس نیست. انتشار این قبیل کتاب‌ها اگرچه موجب جذابیت کاذب و فروش هرچه بیشتر کتاب خواهد شد ولی درنهایت قدمی در جهت معرفی منصفانه شهید، ارائه الگوی مناسب، ترویج سبک زندگی اسلامی، تقویت بنیان خانواده‌ها و ترویج فرهنگ جهاد و شهادت برنخواهند داشت.
در آخر باید به نویسندگان این قبیل کتاب‌ها متذکر شد قلمی که به دست گرفته‌اند به‌مثابه امانتی گران‌بهاست. شایسته است ایشان تا آنجا که ممکن است در صیانت از این امانت ارزشمند اهتمام بورزند؛ این مقصود در صورتی حاصل خواهد شد که قلمشان جز در راستای اهداف شهید و معرفی شخصیت واقعی او بر روی کاغذ نیاید.
*حریم حرم
