سازمان فضایی چین (CNSA) دلیل سقوط برنامه‌ریزی شده صعودگر قمری "چانگ‌ای 5" (Chang'e 5) بر سطح ماه را پس از انجام ماموریت، فاش کرد.
سازمان فضایی چین (CNSA) صعودگر یا فرودگر "چانگ‌ای 5" را روز دوشنبه بر سطح ماه اصابت داد. این کار برای کسانی که این ماموریت تاریخی را دنبال نکرده باشند، تعجب آور است، اما سازمان فضایی چین اعلام کرد که این کار، بخشی موفقیت آمیز از این ماموریت بوده است.
پایگاه خبری "ساوث چاینا مورنینگ پست" گزارش داد که دلیل این امر این بوده است که چین تمام تلاش خود را کرده است تا با مأموریت "چانگ‌ای 5" خود به مشکل فزاینده زباله‌های فضایی اضافه نکند. سازمان فضایی این کشور، فرودگر و صعودگر قمری خود را بر سطح ماه سقوط داد تا در مسیر مداری قرار نگیرد و تبدیل به یک زباله فضایی دیگر نشود.
ماموریت "چانگ‌ای 5" پس از جمع آوری 2 کیلوگرم نمونه از سنگ و خاک ماه، در حال بازگشت به زمین است و همین امروز یا فردا به زمین بازخواهد گشت. با این حال همانطور که پایگاه خبری "ساوث چاینا مورنینگ پست" گزارش داد، به فرودگر یا صعودگر قمری "چانگ‌ای 5" دستور داده شد که به سطح ماه برخورد کند.
این کار به این دلیل انجام شد که قرارگیری یا سقوط یک سطح نشین بر سطح ماه، ایمن‌تر از رها کردن آن در مدار است، چرا که احتمالاً می‌تواند برای مأموریت‌های آینده خطرآفرین شود. اداره ملی فضایی چین گفته است: این تعهد مهمی است که چین به عنوان یک کشور بزرگ و مسئولیت پذیر، در خصوص اکتشاف و استفاده صلح آمیز از فضا توسط انسان دارد.
همانطور که "فیوچریسم" گزارش می‌دهد، در سال جاری چندین مورد خطر برخورد احتمالی در مدار وجود داشته است که باعث شده است تا شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی و مسئولان، به فکر راهی برای پاکسازی بقایای فضایی در مدار باشند.
سازمان‌های فضایی در نزدیکی زمین می‌توانند ماهواره‌های بازنشسته را دوباره به سمت زمین بکشند تا هنگام ورود مجدد به جو زمین، بسوزند. با این حال، این راه حل در نزدیکی ماه، کمتر عملی است.
"برنامه اکتشاف ماه چین" (CLEP) روز سه‌شنبه اعلام کرد که مرکز کنترل ماموریت در ساعت 5:59 بعد از ظهر به وقت منطقه زمانی شرقی دوشنبه (2:29 بامداد سه‌شنبه به وقت تهران) دستوراتی را به کاوشگر ارسال کرد و در نتیجه وسیله صعودگر این کاوشگر ساعت 6:30 عصر به وقت منطقه زمانی شرقی (سه بامداد به وقت تهران) با ماه برخورد کرد.
این برخورد در صفر درجه طول جغرافیایی و 30 درجه جنوبی رخ داده است. مختصات گزارش شده حاکی از آن است که برخورد بین دهانه‌های برخوردی باستانی "رجیومنتانوس" (Regiomontanus) و "ولتر" (Walther) در ناحیه ارتفاعات جنوبی است.
صعودگر یک مولفه مهم در مأموریت پیچیده 23 روزه این کاوشگر برای جمع آوری نمونه‌های ماه و تحویل آن‌ها به زمین بود. این کاوشگر از بالای سطح نشین "چانگ‌ای 5" در "اقیانوس طوفان‌ها" در تاریخ 3 دسامبر جدا شد و حدود دو کیلوگرم نمونه ماه جمع‌آوری شده توسط کاوشگر مذکور را با خود برداشت. این کاوشگر همراه صعودگر مذکور در تاریخ 1 دسامبر به همراه یکدیگر روی ماه فرود آمده بودند.
در پنج دسامبر، کاوشگر با موفقیت اولین تلاش برای اتصال خودکار در مدار ماه را به پایان رساند. این عملیات اجازه انتقال نمونه‌ها را به کپسول ورود مجدد متصل به مدارگرد "چانگ‌ای 5" داد. این اتصال، لحظه‌ای حیاتی در ماموریت بازگشت نمونه بود. در حالی که صد‌ها آزمایش و شبیه‌سازی روی زمین انجام شده بود، اما عملیات اتصال 380 هزار کیلومتر دورتر انجام شد.
به نظر می‌رسد که این سقوط در سمت پنهان ماه رخ داده باشد و مدارگرد شناسایی ماه ناسا (که ساعاتی پس از فرود از سطح نشین "چانگ‌ای 5" و وسیله صعودگر آن تصویربرداری کرد) برای مشاهده در مدار نبوده است. چین در حال حاضر سه سطح نشین عملیاتی روی ماه دارد، اما مشخص نیست که آیا آن‌ها می‌توانند آزمایشات مربوط به این برخورد را انجام دهند یا خیر.
"چانگ‌ای 3" که هفت سال پیش در ناحیه دریای رگبار‌ها (Mare Imbrium) ماه فرود آمد، بازنشسته شده است، اما دارای یک میکروترازوی بلور کوارتز چسبناک است که برای تشخیص گرد و غبار استفاده شده بود. سطح نشین "چانگ‌ای 5" نیز پس از پرتاب صعودگر همچنان فعال است. کاوشگر "چانگ‌ای 4" نیز در خواب زمستانی است و در همین حال خورشید برفراز محل قرارگیری آن در دهانه "ون کارمن" در سمت پنهان ماه، طلوع می‌کند.
در حال حاضر، کاری که چین انجام داده قطعاً گزینه ایمن‌تری است، اما با هجوم ماموریت‌های آینده به ماه، مانند "پروژه آرتمیس" که قرار است توسط ناسا انجام شود، ممکن است یک راه حل بهتر پیدا شود.
