تیروئید و پوست (۱)

دکتر امیرهوشنگ احسانی متخصص پوست و مو

در جریان بیماری‌های غده تیروئید، تظاهرهای پوستی به صورت شایع دیده می‌شوند. این تظاهرها را در سه دسته کلی می‌توان طبقه‌بندی نمود 

1- ضایعه‌های اختصاصی تیروئید.

2- ضایعه‌های غیراختصاصی ثانویه به اختلال در هورمون تیروئید (هیپرتیروئیدی یا هیپوتیروئیدی)  

3- ضایعه‌های پوستی ثانویه به بیماری‌های همراه با بیماری‌های تیروئید  

ضایعه‌های اختصاصی تیروئید به شرح زیر می باشد.

کیست مجرای تیروگلوسال  

کیست مجرای تیروگلوسال شایع‌ترین اختلال کیستیک مادرزادی گردن است و 70 درصد چنین ضایعه‌هایی را شامل می‌شود. ضایعه‌های مادرزادی کیستیک دیگر گردن مثل کیست برونشیال و مخاط برونشیال اکتوپیک در تشخیص افتراقی. کیست مجرای تیروگلوسال قرار می‌گیرند.

اگرچه اغلب در اولین دهه زندگی علامت‌دار می‌شود اما ممکن است در افراد بالغ هم تظاهر پیدا کند. اغلب موارد در قسمت تحتانی هیوئید قرار دارد اگرچه ممکن است زوکستاهیوئید یا در قسمت فوقانی استخوان هیوئید واقع شود. مجرای تیروگلوسال در قاعده زبان قرار دارد.

ممکن است در آن بافت تیروئید اکتوپیک وجود داشته باشد. هنگامی که اتصال این مجرا به قاعده زبان پایدار بماند ممکن است با بیرون آوردن زبان حرکت کیست مجرای تیروگلوسال دیده شود. در 35 درصد موارد کیست مجرای تیروگلوسال دارای فیستول است که معمولا ثانویه به عفونت کیست و تخلیه شدن آن به سطح پوست یا به دنبال جراحی است.

در کم‌تر از 1 درصد موارد کیست مجرای تیروگلوسال بدخیمی رخ می‌دهد و بیش‌تر در زنان مسن دیده می‌شود. رشد سریع اغلب مطرح کننده پروگنوز بد است. در اغلب موارد بدخیمی تیروئید به دنبال کیست مجرای تیروگلوسال از نوع پاپیلاری آدنو کارسینوما است (85- 75 درصد) و معمولا در طی اکسزیون جراحی کیست تشخیص داده می‌شود.

در سایر موارد این بدخیمی از نوع mixed papillary فولیکولار، SCC و کارسینوم آناپلاستیک است. SCC که از کیست مجرای تیروگلوسال منشأ می‌گیرد نسبت به موارد نادر SCC غده تیروئید پروگنوز به تری دارد. موارد Hurthle cell carcinoma نیز گزارش شده است.

اکسزیون کیست مجرای تیروگلوسال و یک قسمت از استخوان هیوئید (thesistunck procedure) روش انتخابی درمان چنین ضایعه‌هایی است. اغلب پس از خروج کیست مجرای تیروگلوسال، به طریق جراحی باید بافت تیروئید اکتوپیک از بافت کیستیک افتراق داده شود زیرا 75 درصد بیمارانی که بافت تیروئید اکتوپیک دارند بافت تیروئید فانکشنال دیگری ندارند.

در بیماران مبتلا به بیماری‌های تیروئید شیوع بافت اکتوپیک تیروئید 4000/1 تا 8000/1 است. برای جلوگیری از هایپوتیروئیدیسم یا تروژنیک به دنبال اکسزیون کیست مجرای تیروگلوسال اسکن رادیونوکلئوئید قبل از جراحی توصیه می‌شود.  

متاستازهای پوستی بدخیمی‌های تیروئید

امروزه کم‌تر از 50 مورد از متاستازهای پوستی بدخیمی‌های اولیه تیروئید در مقاله‌ها گزارش شده است. ضایعه‌ها ممکن است منفرد یا متعدد flesh- colored، بنفش یا آبی، پاپول یا ندول باشند. متاستازهای پوستی با تیرومگالی یا متاستازهای پوستی در اکثر موارد همراهی دارند.

به نظر می‌رسد که پوست سر شایع‌ترین منطقه برای متاستازهای پوستی کانسر فولیکولار، پاپیلاری تیروئید باشد. ایمونوهیستوشیمی با مارکرهایی برای تیروگلوبولین و کلسی تونین برای تشخیص دادن منشآ تیروئیدی این ضایعه‌ها مفید هستند.

مدولاری کارسنیوم تیروئید با متاستاز بر پوست گزارش شده است و امکان دارد با سندروم نئوپلاسم‌های متعدد اندوکربن که یک سندروم اتوزومال غالب است در ارتباط باشد. Sipple syndrome MEN2 شامل کارسینوم مدولاری، تیروئید، فتوکروموسیتوما و کارسینو، پاراتیروئید و MEN2b (سندروم نوروماهای مخاطی، متعدد) شامل کارسینوم مدولاری تیروئید، فتوکروموسیتوما و گانگلیونوروماهای مخاطی و قیافه مارفانوئید است.   

گزارش‌هایی از بروز nostalgia paresthetica، ماکولار آمیلوییدوز و آمیلوییدوز در فازی در بیماران MEN2b داده شده است. هم‌چنین در خانواده بیماران مبتلا به MEN2a در 50 درصد موارد، افرادی که در منطقه بین دو اسکاپولا ضایعه‌های Pruritic (خارش‌دار) داشتند، به کانسر مدولاری تیروئید نیز مبتلا بودند.

یک درماتولوژیست همواره باید به ندول‌های درمال یا ضایعه‌های غیرمعمولی که به دبنال یک آسپیراسیون سوزنی fine غده تیروئید (FNA) به وجود می‌آیند مشکوک باشد. مواردی از کاشته شدن کارسینوم‌های پاپیلاری و فولیکولار در سطح پوست از طریق مجرای سوزن آسپیراسیون گزارش شده است...

برای خواندن بخش دوم - تیروئید و پوست - اینجا کلیک کنید.