دکتر فریده یونسی
در هنگام مواجه شدن با موارد مسمومیت در خانه یا سفر حتما باید بدانیم فرد مسموم چه نوع ماده‌ای، چه مقدار، چه موقع و از چه راهی مصرف کرده است. اگر بیمار هوشیار بود با مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم به شماره 1490 و یا اورژانس 115، تماس گرفته و درخصوص اقدامات بعدی سوال شود. این داروساز با بیان اینکه اگر فرد مسموم هوشیار نبود و یا مواد اسیدی، قلیایی و یا نفتی را بلعیده بود، حتما باید از ایجاد استفراغ در فرد مسموم خودداری شود، فرد مسموم را باید سریعاً به نزدیکترین مرکز درمانی منتقل کرد.
در هنگام بروز مسمومیت، پیش از رسیدن به مرکز درمانی چه باید کرد؟
اگر مسمومیت از راه تنفس بود مانند مسمومیت با منوکسیدکربن، گاز چاه فاضلاب، گاز ناشی از اختلاط مواد سفیدکننده و جرم بر باید هرچه سریع‌تر فرد مسموم را به هوای آزاد برده و از تنفس دود و گازهای تولید شده پرهیز شود، همچنین حتما باید درها و پنجره‌ها را باز کرده و اگر فرد مسموم نفس نمیکشد، تنفس مصنوعی بدهید وسپس با اورژانس تماس بگیرید.
اگر مسمومیت از راه پوست اتفاق افتاده باشد مانند مسمومیت با سموم آفت کش، مواد شیمیایی، اسید و قلیا، مواد شوینده لک بر، جرم بر حتما باید لباس‌ها و پوشش آلوده را درآورید و پوست را با آب جاری به مدت 10 دقیقه شستشو داده، همچنین پوست را با آب و صابون شسته و خوب آبکشی کرده و سپس با اورژانس تماس بگیرید.
اگر مسمومیت از راه چشم مانند تماس با انواع گاز، اسید و قلیا، مواد شوینده، سموم دفع آفات، مواد شیمیایی، مواد شوینده خانگی و گاز متصاعد شده از آنها، تماس چشمی‌‌اشتباه با برخی داروها و سموم باشد حتما باید چشم مصدوم را با آب جاری ولرم شستشو داده و روش انجام این کار آن است که فرد زیر دوش آب حمام بایستد و اجازه دهد جریان آب روی پیشانی ریخته و سپس به سمت هر دو چشم رفته، هر دو را شستشو دهد و این عمل 15 دقیقه باید ادامه داشته باشد، همچنین فرد مسموم باید در حین شستشوی چشم با آب جاری، تا جای ممکن مرتباً چشم‌ها را (مانند چشمک زدن) باز و بسته کند و اصراری به باز نگهداشتن چشم‌ها نداشته باشد و سپس با اورژانس تماس بگیرید.
اگر مسمومیت از راه دهان همچون مصرف اشتباه داروها، مواد قلیایی و اسیدی، ترکیبات نفتی، مواد روانگردان و مخدر، مواد شوینده خانگی، باتری دیسکی یا مینیاتوری، سموم دفع آفات، شربت ترک اعتیاد متادون باشد اگر فرد مسموم نفس نمیکشد، حتما باید تنفس مصنوعی را آغاز کرد اما اگر فرد مسموم هوشیار است، کنترل کنید آیا می‌‌تواند چیزی را ببلعد یا خیر و قبل از هماهنگ نمودن با مرکز کنترل مسمومیت‌ها (شماره تلفن 1490) مسموم را وادار به استفراغ نکنید و در برخی موارد، استفراغ سبب بروز صدمات بیشتر خواهد شد و حتما نمونه‌ای از ترکیبی که فرد با آن مسموم شده است را همرا بیمار به بیمارستان ببرید.
منبع : وزارت بهداشت
