دپوی مرکبات نتیجه کاهش صادرات

 افزایش بیش از دو برابری هزینه‌های تولید

یکی از باغداران شمالی می‌گوید امسال شرایط بازار مرکبات مساعد بود اما افزایش هزینه‌ها عملا سودشان را به پایین‌ترین حد رسانده است: «امسال سال پرباری بود و اکثر باغدارها میوه‌های خود را روی درخت فروختند.» بر اساس آمارها در منطقه‌ غرب استان مازندران که محل فعالیت این کشاورز است سالانه 800 تا 900 هزار تن مرکبات تولید می‌شود که عمده آن پرتقال و نارنگی است. سالاری درباره نرخ خرید محصول از کشاورز می‌گوید: «واسطه‌ها و دلال‌ها قیمت را بین 3 تا 7 هزار تومان بسته به نوع محصول تعیین کردند که قیمتی تقریبا منطقی است. البته سال گذشته هم نرخ خرید در باغ در همین حدود بود و به‌طور متوسط یک تا 2 هزار تومان اضافه شده است.» به گفته سالاری هر سال بخشی از محصولات درشت و باکیفیت صادر می‌شود و مابقی به بازارهای داخلی روانه می‌شوند: «اما شرایط امسال کمی متفاوت است. خریداران انبار و دپو مرکبات را به فروش ترجیح می‌دهند و به نظر می‌رسد شرایط صادراتی مساعد نیست.» این کشاورز درباره شرایط هزینه‌های تولید می‌گوید: «هزینه‌ها بیشتر از دو برابر شده است. کودی که به قیمت 80 هزارتومان به دست کشاورز می‌رسید امسال به 350 هزار تومان رسیده. سبدهای 20 کیلویی 12 هزار تومانی 24 هزار تومان فروخته می‌شود. همین‌طور سبدهای 5 کیلویی از 3 هزار و 500 به 7 هزار تومان رسیده است. دلیل گرانی را هم که می‌پرسیم می‌گویند پتروشیمی‌ها محصولاتشان را گران کرده‌اند و قیمت همین است. وقتی دولت قیمت محصولات خود را بالا می‌برد چطور من کشاورز و تولیدکننده نمی‌توانم؟» به گفته سالاری هنوز برنامه یا طرحی از سوی دولت برای تامین نهاده‌های کشاورزی صورت نگرفته و همچنان باوجود هزینه‌های بالای تولید، قیمت خرید پایین است: «فروش کیلویی 4 هزار تومان سال گذشته سود بیشتری برای کشاورز داشت تا فروش 5 هزار تومانی امسال. هزینه‌های تولید آنقدر بالا رفته که حاشیه سود کشاورز به پایین‌ترین حد رسیده است.» شرایط کشاورزان به گونه‌ای است که بسیاری می‌گویند توان ادامه فعالیت و نگهداری از باغ برای سال آینده را ندارند. سالاری درباره شرایط صادرات مرکبات می‌گوید: «امسال نسبت به سال‌های گذشته رونق کمتری دارد. پاییز پارسال در آذرماه من پرتقال‌ها را به  عراق فروخته بودم اما امسال خبری نیست و بیشتر خریداران دپو و انبار محصول را ترجیح می‌دهند.» سالاری می‌گوید کیوی بازار بهتری نسبت به پرتقال دارد: «امسال شرایط کیوی خیلی بهتر از مرکبات بود. کیوی کیلویی 8 تا 9 هزار تومان از باغدار خریداری شد. همین‌طور در غرب مازندران با افزایش تولید روبه‌رو هستیم و بازار صادراتی این میوه هم نسبت به سال‌های گذشته رونق بهتری پیدا کرده است.» کیوی در فروشگاه‌های مرکز شهر تهران برای شب یلدا کیلویی 18 تا 20 هزار تومان فروخته شد. 

 ارزش بالای کشاورزی شمال

سال گذشته نزدیک به 2 میلیون و 700 هزار تن تنها از باغ‌های مرکبات استان مازندران برداشت شد که نشان از حجم بالای تولیدات مرکبات در خطه شمالی کشور دارد. مدیر باغبانی جهاد کشاورزی این استان پیش‌بینی کرده میزان برداشت امسال نیز بالای 2 میلیون و 500 هزار تن باشد. اگر قیمت متوسط مرکبات شمال را 6 هزارتومان درنظر بگیریم با پیش‌بینی مدیر جهاد کشاورزی استان مازندران ارزش مرکبات این استان امسال به 15 هزار میلیارد تومان می‌رسد. همچنین سال گذشته 190 هزار تن کیوی از باغ‌های گیلان برداشت شده که ارزش آن حدود یک‌هزار و 710میلیارد تومان است. این اعداد از درآمد منطقی کشاورزی استان‌های شمالی خبر می‌دهد اما کشاورزان می‌گویند هزینه‌های تولید به گونه‌ای است که عملا سودشان نسبت به سال قبل نصف شده است. نهاده‌های کشاورزی مثل انواع کود و سم از لیست دریافت‌کنندگان ارز دولتی خارج شدند و همین امر باعث افزایش سه برابری قیمت برخی از این نهاده‌ها شد. علاوه بر افزایش قیمت، کمبود برخی از این اقلام باعث شده تولیدکنندگان بالاجبار از نهاده‌هایی استفاده کنند که کیفیت محصولات را کاهش داده است. کشاورزی به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین حوزه‌های اقتصادی کشور شرایط بدی دارد. حضور دلال‌ها در بازار محصولات کشاورزی باعث شده بخش بسیار کمی از ثروت این حوزه به جیب کشاورز و تولیدکننده روانه شود و ناظران بازار می‌گویند تا زمانی‌که این مشکل حل نشود نمی‌توان به افزایش بنیه و ظرفیت کشاورزی در کشور امیدوار بود.