دکتر احسان فلاح؛ جراح و متخصص ارتوپدی، استادیار دانشگاه علوم پزشکی ارتش
حدود نصف زنان و یک سوم مردان در طی زندگی و طول عمرشان دچار شکستگی‌های ناشی از استئوپروز می‌شوند. این جمله به تنهایی می‌تواند اهمیت استئوپروز و شکستگی‌های ناشی از آن را نشان می‌دهد. هزینه ناشی ازشکستگی‌های لگن در زمینه استئوپروز در سال 1992 در کشور آمریکا حدود هفت میلیارد دلار بوده است.
این رقم در کشور انگلیس حدود 750 میلیون دلار در سال بوده است و این ارقام در زمینه شکستگی لگن بوده است. در تعریف استئوپروز به صورت ساده بیماری می‌باشد که با کاهش قدرت و تراکم استخوان همراه می‌باشد. با افزایش سن تراکم استخوان در افراد کاهش می‌یابد که این فرآیند در خانم‌ها پس از یائسه شدن از شدت و سرعت بیشتری برخوردار است.
مقدار تراکم استخوان هر فرد بیشتر تحت تاثیر ارث می‌باشد. اما تغذیه و ورزش می‌تواند در آن نقش بسیار موثری داشته باشد. افراد دچار کاهش تراکم استخوان یا به اصطلاح مبتلا به استئوپروز مستعد شکستگی در اندام‌ها و ستون فقرات می‌باشند. بیشتر شیوع شکستگی‌های ناشی از استئوپروز معمولا در ناحیه لگن و ستون فقرات و مچ دست می‌باشد. این افراد با یک آسیب خفیف می‌توانند دچار این شکستگی‌ها شوند.
شکستگی ناحیه لگن
شکستگی‌های ناحیه لگن ناتوانی‌های جدی برای بیمار همراه خواهد داشت. جدا از عوارض خودشکستگی گاها می‌تواند منجر به عدم توانایی در راه رفتن یا کوتاهی اندام و یا لگنش شود. عوارض دیگر مانند آمبولی ریه و یا زخم بستر می‌تواند ایجاد شود. بیماران استئوپروز که دچار شکستگی ستون فقرات می‌شوند معمولا با درد شدید در این ناحیه مواجه هستند. همزمان این افراد در زمینه این شکستگی‌ها می‌توانند دچار انحراف ستون فقرات یا به اصطلاح غوز شدن (کیفوزیس) شوند.
شکستگی مچ
شکستگی‌های ناحیه مچ دست هم گاها می‌تواند موجب کاهش توانایی این افراد در آینده شود. از جهت ارتوپدی در مورد افراد دچار استئوپروز باید در 2 زمینه توجه و درمان صورت گیرد. مورد اول درمان بیماری زمینه‌ای یا خوداستئوپروز می‌باشد که پس از تشخیص استئوپروز که با BMD قطعی می‌شود، خود باید تحت درمان قرار گیرد. سیگار، الکل، بی‌حرکتی، تغدیه نامناسب از عوامل مستعد کننده استئوپروز می‌باشند.
فرد دچار استئوپروز علاوه بر آنکه باید تحت درمان دارویی قرار گیرد باید سبک زندگی مناسب شامل دوری از (بی‌حرکتی و سیگار)، تغذیه مناسب و پیاده‌روی منظم را رعایت کند.
سالمندان
مورد دوم در افراد سالمند توجه به مساله falling یا سقوط اهمیت فراوانی دارد. چون این افراد با یک زمین خوردن ساده، ممکن است دچار شکستگی شوند. باید مراقب بود تا زمین نخورند. می‌توان برایشان از عصا استفاده نمود یا از محافظ‌ها و پدهای مخصوص لگن که در صورت افتادن مقداری از ضربه و نیرو را به خود جذب کنند استفاده کرد. در صورت عدم تعادل در راه افتادن باید حتما با پزشک مغز و اعصاب مشاوره نمود. زیرا عدم تعادل یکی از فاکتورهای مستعد کننده زمین خوردن در این افراد می‌باشد.
اگر فردی دچار شکستگی در زمینه استئوپروز در یک اندام شد، علاوه بر درمان شکستگی حتما باید درمان استئوپروز برای بیمار انجام شود. زیرا این فرد تا 50درصد مستعد شکستگی در اندام‌های دیگر در طی یک‌سال می‌باشد.
به طور خلاصه
استئوپروز به کاهش تراکم استخوان در فرد اطلاق می‌شود. این بیماری می‌تواند منجر به شکستگی در استخوان‌ها شود که با هزینه فراوان برای فرد و خانواده و جامعه همراه است. با تصمیم سبک زندگی و تغذیه مناسب و رعایت بعضی از اصول و درمان دارویی می‌توان منجر به کاهش شیوع و بهبود بیماری و یا کاهش شکستگی در زمینه این بیماری شد.
