برترین‌ها: امروز 16 آذر، روز دانشجوست. دانشجویی که برای اولین‌بار سالی را تجربه کرد که حتی در رویاهایش هم نمی‌دید، از برگزار کردن کلاس‌های آنلاین در منزل و زیر پتوی گرم و نرم گرفته، تا به یدک کشیدن اسم شیکِ «دانشجو»، بدون حضور در کلاس و دانشگاه!
چند خطی که در ابتدا به شرایط کنونی دانشجویان پرداخیتم، صرفا جهت مزاح بود و شاد کردن روحیه‌ی این عزیزان. برترین‌ها این روز را به تمام دانشجویان عزیز تبریک می‌گوید.
دانشجویی زیر سایه‌ی کرونا
امسال با توجه به شیوع ویروس کرونا، روز دانشجو متفاوت‌تر از هر سال دیگری‌ست. خراسان در گفتگویی با چند دانشجو درباره سختی‌ها، شیرینی‌ها، خاطرات و تغییرات سبک‌زندگی‌شان با آنلاین شدن کلاس‌های درسی نوشت: سبک‌زندگی دانشجویی که ویژگی‌ها و خصوصیات خاص خودش را داشت، در این روزها پشت دیوار‌های شیشه‌ای لپ‌تاپ‌ها می‌گذرد، بدون هیجان همیشگی و معمول دانشجوها. بدون شوخی‌های گاه و بی‌گاه و بدون خوابگاه‌هایی که به هر چیز می‌ماند الا جایی برای خواب و آسایش.
احتمالاً سلف سرویس دانشگاه دلش برای دانشجویانی که هر روز پر سر و صدا پشت میز‌ها می‌نشستند و همیشه از کیفیت افتضاح غذا شکایت می‌کردند، تنگ شده است. شاید دانشجویان هم این روزها که در خانه نشسته‌اند و غذای گرم و خوشمزه مادرشان را می‌خورند، گاهی هوس کنند همان کوبیده لاستیک‌مانند سلف سرویس دانشگاه را بخورند که قابلیت استفاده به عنوان یک سلاح سرد را داشت!
اصلا حضور در کلاسی که نشود تأخیر داشت، پشت در ماند و با کلی منت و خواهش وارد شد، چه لطفی دارد؟ شب‌نشینی خوابگاهی و خوردن قهوه و چای برای بیدار ماندن در شب‌های امتحان چه می‌شود؟ این روزها دانشجوها در اتاق‌های تمیز و مرتب به نسبت خوابگاه خودشان مشغول درس خواندن هستند و از شلختگی‌های خوابگاهی خبری نیست.
دیگر لازم نیست کله سحر بلند شوید و آب کتری را که هنوز جوش نیامده در لیوان بریزید، به چای کیسه‌ای فرصت ابراز وجود ندهید و همین‌طور هول‌هولکی یک لیوان آب زیپو سر بکشید و بدوید که به کلاس برسید. 16 آذر بهانه‌ای شد تا پای صحبت چند دانشجو بنشینیم و از تفاوت در سبک‌زندگی این روزها، معایب و محاسن آن بشنویم، سبک زندگی که به اجبار تغییر کرده و معلوم هم نیست که این شرایط تا چه زمانی ادامه خواهد داشت.
بیشتر استادان کلاس آنلاین تشکیل نمی‌دهند
«امین» دانشجوی ترم هفتم مهندسی کامپیوتر است و درباره کلاس‌های مجازی دانشگاه و آموزش غیرحضوری می‌گوید: «بر خلاف تصور عموم که ما هر روز باید سر کلاس آنلاین حاضر شویم، بیشتر استادان کلاس آنلاین تشکیل نمی‌دهند، فیلم‌های آموزشی را می‌فرستند و ما هر زمانی که بخواهیم می‌توانیم آن‌ها را ببینیم. معمولاً فقط برای رفع اشکال، کلاس‌های آنلاین برگزار می‌شود که حضور در آن‌ها هم الزامی نیست.»
او درباره مزایا و معایب این اتفاق‌ها می‌گوید: «خوبی فیلم‌های تدریس این است که همیشه در دسترس هستند و می‌توانید بار‌ها و بار‌ها آن‌ها را ببینید. اصلاً همه چیز کلاس‌های غیرحضوری خوب است. به ویژه برای ما ترم بالایی‌ها بهتر شد. دیگر لازم نیست صبح زود برای رسیدن به کلاس حاضر شویم و می‌توانیم هر زمانی که دل‌مان خواست فیلم درس را ببینیم. در زمان کلاس‌های حضوری این امکان به راحتی در دسترس ما نبود و از این بابت کلاس‌های غیرحضوری کار را راحت‌تر کرده است.»
از امین درباره شیوه برگزاری امتحانات می‌گوید: «امتحان‌ها در سامانه‌ای که ویژه این کار است، برگزار می‌شود. در یک بازه زمانی مشخص وارد سایت می‌شویم و به سوالات پاسخ می‌دهیم. البته استادان برای این‌که راه‌های تقلب را ببندند سعی می‌کنند سوالات امتحانی را طوری طرح کنند که رجوع به فیلم و کتاب و جزوه هم کارساز نباشد، ولی برای بعضی از دانشجوها فقط غیرممکن، غیرممکن است و همیشه راهی برای نجات هست! برخی به صورت گروهی و کاملاً دوستانه در کنار هم و با همفکری این آزمون‌ها را برگزار می‌کنند و نمره عالی هم می‌گیرند!»
خودم نه، ولی عکسم سر کلاس حاضر می‌شود!
میثم، دانشجوی ترم نهم رشته کامپیوتر است. او پسری بوده که علاقه زیادی به حضور در کلاس‌ها نداشته و به قول خودش، بیشتر آن را می‌پیچانده است! خودش درباره تغییر سبک‌زندگی‌اش در این روزها می‌گوید: «برای من هیچ فرقی نکرده. به نظرم کلا سیستم آموزشی ما مشکل دارد و من به اصرار پدرم مشغول به تحصیل در این رشته هستم. قدیم باید کلاس حضوری را با هزار ترفند می‌پیچاندم، الان کلاس مجازی را! من به شخصه یک عکس از خودم چاپ کردم، می‌گذارم جلوی دوربین گوشی تا استاد فکر کند سرکلاسم! بعدش هم می‌روم به بقیه کارهایم می‌رسم.» او درباره سرگرمی‌هایش در این روزها می‌گوید: «قدیم خیلی بیشتر با بچه‌های دانشگاه دور هم جمع می‌شدیم. می‌رفتیم خانه یک نفر و گیم می‌زدیم. حالا بیشتر بازی‌های اینترنتی انجام می‌دهیم. البته باز هم هفته‌ای یک بار دور هم جمع می‌شویم.»
نه از کنکور چیزی فهمیدیم نه از دانشجو شدن‌مان
«امیر کوچکی» دانشجوی ترم اول مهندسی کامپیوتر دانشگاه گیلان است. او که کنکور امسال را به اتفاق تعداد بسیاری از داوطلبان با تأخیر و بلاتکلیفی فراوان داد، حالا با شیوه جدیدی از کلاس و دانشگاه روبه‌رو شده، اتفاقی که شاید هیچ‌وقت تصورش را هم نمی‌کرد.
امیر درباره اوضاع این روز‌های درس و دانشگاه و کلاس‌های مجازی می‌گوید: «هم کنکورمان عجیب‌وغریب شد و هم دانشجو شدن‌مان. درباره کلاس‌های مجازی به نظرم استاد‌ها به نسبت دانشجوها در برگزاری کلاس‌های آنلاین با مشکلات بیشتری مواجه هستند. در واقع ما، چون نسلی بودیم که پیش از این هم با فضای مجازی سر و کار داشتیم راحت‌تر با این نوع از تدریس و تحصیل کنار آمده‌ایم، اما برخی از استادان هنوز با سختی‌هایی مواجه هستند.
تا این‌جای ترم برای ما به شدت سخت گذشته؛ چون از ابتدا، ترم با تأخیر بیش از یک ماه و نیم شروع شد. حالا استادان مجبور هستند درس‌ها را فشرده‌تر و سریع‌تر تدریس کنند. حجم زیاد درس و تمرین در زمانی فشرده، بسیار سخت است.» او درباره تصوراتش از دانشجو شدن هم می‌گوید: «در واقع فکر می‌کنم هنوز هیچ ایده‌ای درباره دانشگاه و دانشجو شدن ندارم. ما هنوز حتی یک جلسه هم برای معارفه نداشته‌ایم، هم کلاسی‌هایم را از نزدیک ندیده‌ام و استادان با ما به صورت حضوری آشنا نشده‌اند. ما از اواسط آبان در دانشگاه ثبت‌نام کردیم و تقریباً یک هفته بعد، کلاس‌های مجازی شروع شد. هنوز در باره امتحانات بلاتکلیف هستیم؛ چون با این اوضاع و تأخیر در شروع، عملاً امکان برگزاری امتحان میان‌ترم وجود ندارد و نمی‌دانیم در نهایت چه می‌شود؛ بالاخره امتحان میان‌ترم برگزار می‌شود یا فقط در پایان ترم امتحان می‌دهیم؟»
عمرمان پای اینترنت هدر می‌رود
«سیده زهرا حسینی» دانشجوی کارشناسی ارشد رشته میکروب‌شناسی دانشگاه کرج، درباره شرایط این روز‌های دانشگاه و کلاس‌های آنلاین می‌گوید: «استادان هر کدام شیوه خودشان را در برگزاری کلاس و تدریس دارند. در این میان، کلاس‌های آنلاین هم هرکدام با شیوه متفاوتی برگزار می‌شود. در برخی فقط می‌توانیم چت کنیم و سوالات‌مان را بپرسیم یا به سوالات استاد پاسخ بدهیم.
در برخی دیگر باید همزمان صدای همه دانشجوها باز باشد که البته این مورد مشکلاتی هم به بار می‌آورد و یک خاطره جالب هم در این باره دارم. در یکی از این کلاس‌ها استاد از من سوالی کرد و در این بین همکلاسی‌ام مشغول ورق زدن صفحات کتاب بود که استاد با شنیدن صدای ورق زدن، فکر کرد من به دنبال جواب می‌گردم، تذکر داد که کتاب را کنار بگذارم و هرچه گفتم من نیستم، باور نکرد و از نمره‌ام کم کرد!»
او درباره تغییر سبک‌زندگی‌اش با آنلاین شدن کلاس‌ها می‌گوید: «قدیم همه چیز منظم‌تر بود و زمانی که سر کلاس بودیم، مشخص بود، اما الان گاهی قرار است مثلاً در ساعت ده کلاس شروع شود، ولی هرچه منتظر می‌مانیم، استاد نمی‌آید و اعلام می‌کند نیم ساعت دیگر کلاس شروع می‌شود یا استاد در اتصال به اینترنت دچار مشکل می‌شود و کلاس تشکیل نمی‌شود. از آن طرف، گاهی وسط کلاس شارژ لپ‌تاپ تمام می‌شود یا در حالی‌که لپ‌تاپ در حال شارژ است، برق می‌رود و .... این شرایط واقعا اذیت‌کننده است و عمرمان پای اینترنت هدر می‌رود.»
مزیت رفتن به دانشگاه فقط کلاس حضوری نبود
«مینو» دانشجوی کارشناسی ارشد رشته ادبیات تطبیقی‌ست و می‌گوید: «به قول یکی از استادانم: «کسی که لذت کلاس‌های حضوری را چشیده باشد، قرار گرفتن در کلاس‌های مجازی برایش سخت است» پس حالا خود ما باید از حالت منفعل بودن خارج شویم و با دید بهتری به شرایط نگاه کنیم چرا که این تغییر باعث شد فرصت‌های جدیدی به‌دست آوریم و کارمان تنها به امتحان پایان ترم ختم نشود.»
از مینو پرسیدم حالا که تمام فعالیت دانشجویان در شبکه‌های مجازی انجام می‌شود و حتی امتحانات هم به صورت آنلاین است، دوری از محیط دانشگاه دیگر چه سختی‌هایی دارد. او گفت: «مزیت رفتن به دانشگاه فقط کلاس حضوری نبود؛ قرار گرفتن در این فضا ما را از امکانات زیادی محروم کرد، که مهم‌ترینش دسترسی نداشتن به کتابخانه دانشگاه است. فکرش را بکنید ما برای هر درسی به یک تا چند منبع موثق نیاز داریم و معمولا کتاب‌ها قیمت‌های زیادی دارند و خیلی‌ها از عهده تهیه آن برنمی‌آیند. بالاخره هر دانشجویی دوست دارد وارد محیط دانشگاه شود، با دیگران تعامل داشته باشد و در جریان همایش‌ها و کلاس‌های مضاعف آن‌جا قرار بگیرد، که متاسفانه حالا شرایطش را نداریم.»
مشارکت‌مان در کلاس صفر شده است
«پوریا» دانشجوی کارشناسی رشته مشاوره از حس‌وحالش درباره شروع اولین کلاس‌های آنلاین می‌گوید: «این روش دانشجوها را به دو دسته تقسیم کرد: بعضی‌ها فقط آنلاین می‌شوند و گوشی را کنار می‌گذارند و گروهی دیگر تلاش‌شان را بیشتر کردند و خودشان به دنبال یادگیری افتادند. این روزها شرایطی پیش آمده که ما خودمان را در موضوعات مختلف محک می‌زنیم و کلاس‌های آنلاین هم از این قاعده مستثنا نیست. من توانستم فرصت بیشتری برای مطالعه کردن داشته باشم و با استادان ارتباط بهتری برقرار کنم.»
پوریا درباره مشکلاتی که این روزها دانشجویان با شرکت در کلاس‌های آنلاین مواجه می‌شوند، می‌گوید: «با اضافه شدن ورودی‌های جدید و بالارفتن تعداد افراد در کلاس‌ها (حدود 90 نفر) روند آموزش خیلی کُند شده و ما دیگر هیچ فرصتی برای مشارکت نداریم. حالا امیدوارم هرچه سریع‌تر کرونا کنترل شود و ما بتوانیم به کلاس‌های حضوری خود برگردیم.»
ناامید نشدن، مدیریت استرس و یادداشت‌برداری
همان‌طور که خواندید به‌دلیل ویروس کرونا، تمامی آموز‌ش‌ها آنلاین صورت گرفت. طبیعتا این اتفاق چندان خوشایند نبود و بر کیفیت آموزش تاثیر به‌سزایی گذاشت. در ادامه چند نکته برای بهبود شرایط فعلی بخوانید.
بنفشه دولت‌آبادی: اصلی‌ترین مشکل دانشجویان در بحث کلاس‌های مجازی این است که امکان پرسش و پاسخ در آن‌ها وجود ندارد و در تهیه جزوه هم با مشکل مواجه می‌شوند. در این بین، گاهی دسترسی به سایت هم بسیار سخت است، وسط درس اینترنت قطع می‌شود و این استرس دانشجوها را بیشتر می‌کند. البته ناامید شدن از آینده و اختلال‌های روان‌شناختی دیگری هم هست که این روزها بیش از قبل گریبانگیر دانشجویان شده است.
روال ثابتی برای مطالعه تنظیم کنید
قطعا آموزش در فضای‌مجازی استرس‌زاست، اما همین مسئله می‌تواند فرصتی برای بالا بردن بازخورد و کیفیت یادگیری‌تان باشد. بهتر است روال ثابتی برای مطالعه خود تنظیم کنید. مطالعه منظم داشته باشید و به خودتان این اطمینان را بدهید که هیچ چیز تغییر نکرده و خود را برای شرایط موجود کاملاً آماده کنید.
نسبت به شرایط دید مثبتی داشته باشید
فراموش نکنید که همیشه در شرایط سخت، انسان محک می‌خورد. شما باید این روزها اهداف خود را برنامه‌ریزی کنید و بدانید که در مواجهه با چالش‌ها و سختی‌ها، داشتن پشتکار است که به موفقیت ختم خواهد شد. به شرایط دید مثبتی داشته باشید و مسئولیت ایجاد شرایط، دنبال کردن وظایف و ثابت قدم بودن در اهداف همگی در این مسیر به شما کمک خواهد کرد.
مدیریت زمان را جدی بگیرید
مدیریت زمان کاملا مهم است که این روزها کمتر مورد توجه دانشجویان قرار می‌گیرد. برای شرکت به موقع در کلاس‌های آنلاین وقت خود را تنظیم کنید و نسبت به درس، کار و تعهدات شخصی خود متعادل و منظم باشید. همچنین برای شرکت در کلاس‌های درسی از قبل مقدمات را فراهم کنید تا با ذهن بازتری در کلاس مجازی حاضر شوید.
یادداشت‌برداری را دست کم نگیرید
یادداشت برداری در کلاس‌های درس حتی در کلاس‌های مجازی یک شیوه برای دستیابی به تفکر خلاقانه است. توجه به صحبت‌های استاد، یادداشت برداری و خلاصه کردن، درک بهتری از درس به شما می‌دهد و باعث می‌شود بهتر بتوانید درس را ارزیابی کنید و راحت‌تر بتوانید درس‌ها را فرا بگیرید.
استرس‌تان را مدیریت کنید
نقاط ضعف خودتان را برای بهتر شدن پیدا کنید. فراموش نکنید که اولین کار لازم برای موفق شدن در شرایط جدید، کاهش استرس است که دانشجو‌های زیادی با آن درگیر شده‌اند. استرس درباره یاد نگرفتن، آینده تحصیلی و ... مطمئن باشید که همه در آینده به این شرایط لبخند خواهیم زد که چطور استوار از پس این بحران عبور کردیم؛ بنابراین به جای افکار منفی، به آینده امیدوار باشید.
از استادان تان کمک بگیرید
بعضی از دانشجویان در این روزها از استادان شان راهنمایی نمی‌گیرند. حتما از فضای‌مجازی برای ارتباط گرفتن با استادان استفاده کنید و از آن‌ها بخواهید که شما را راهنمایی کنند. این مسئله‌ای است که شاید بیش از گذشته به آن نیاز باشد.
امیدواریم هرچه زودتر این ویروس منحوس دست از سر ما بردارد و زندگی به روال سابق برگردد.
شما چه تجربه‌هایی از آموزش آنلاین دارید؟
