پژوهشگران برای نخستینبار جزئیات شیوهای را یافتهاند که شماری از ویروسهای بیماریزای شناخته شده نظیر ویروس پولیو (فلج اطفال) یا ویروس سرماخوردگی، عناصر ژنتیکی خود را از طریق آن به سلولها سرایت میدهند. پژوهشگران دانشگاههای لیدز و یورک بریتانیا میگویند که این کشف تازه امکان ساخت دارو یا عوامل ضدویرورسی را فراهم میکند که میتوانند جلوی سرایت این ویروسها را بگیرند.
کشف جزئیات سازوکار کپیسازی ویروس
هر ویروسی که سلول را آلوده میکند برای انتقال به سلولهای دیگر نیازمند آن است که کد ژنتیکی خود را به آنها منتقل کند. ویروس، این فرآیند پیچیده را با تولید یک کپی سرایتکننده از خود که اصطلاحا ویریون یا ویشه نامیده میشود آغاز میکند. ویریون نوعی پوسته پروتئینی است که کلیه مشخصات ژنتیکی ویروس را در خود دارد. ویریونها خود به سلولهای دیگر نفوذ میکنند و سبب بیماری میشوند. اما جزئیات کامل شیوه ساخته شدن این ویریونها تا پیش از این پژوهش بر دانشمندان روشن نبود.
پیتر استاکلی، استاد بیولوژی مولکولی که یکی از دو سرپرست این پروژه بوده، پژوهش اخیر را بسیار مهم ارزیابی میکند و میگوید: «این پژوهش نشان میدهد که چطور میتوان برخی بیماریهای ویروسی را مهار کرد. اگر بتوانیم فرآیند شکلگیری ویریون را مختل کنیم، امکان متوقف کردن عفونت مسری وجود دارد.»
تلفیقی از زیستشناسی مولکولی و ریاضیاتی
محققان ساختار مولکولی ویروسها، کارشناسان میکروسکوپ الکترونی، و پژوهشگران زیستشناسی ریاضیاتی در این پژوهش همکاری کردهاند و در نهایت نقاطی را در مولکول آرانای ویروسهای مورد مطالعه، از جمله پولیو ویروس و ویروس سرماخوردگی، یافتهآند که فرمان تلخیص ویژگیها و کُدهای ژنتیکی آن را میکند.
ریدان تاراک، استاد دانشگاه یورک و دیگر سرپرست این پروژه میگوید: «درک جزئیات این فرآیند و این واقعیت که این شیوه (انتقال ویژگیهای ژنتیکی) در خانوادهٔ وسیعی از ویروسهای بیماریزا مشترک است، به صنعت داروسازی امکان میدهد تا بتواند عوامل ضدویروسی بسازد که مانع این فرآیندهای کلیدی بشوند و از بیماری پیشگیری کنند.»
پولیوویروس، ویروس مسری خطرناکی است که سبب فلج اطفال میشود و سازمان جهانی بهداشت پیشگام ریشهکنی آن شده است.
منبع: یورونیوز