دکتر مجید ملکی؛ متخصص قلب و عروق
اکثر شیوههای درمانی در مورد فشارخون بالا به صورت ترکیبی از رژیم غذایی، ورزش و دارو میباشند.
رژیم غذایی
آمار نشان میدهد بسیاری از مردم که فشارخون بالا دارند چاق نیز هستند. اگر وزن شما از میزان مطلوب بیشتر است باید مصرف کالری را کاهش داده وزنتان را کم کنید. پزشک میتواند رژیم مناسب را به شما توصیه نماید.اگر رژیم غذایی به شما داده شد بهطور جدی آن را پیگیری و به آن عمل نمائید. غالباً با کاهش وزن، فشارخون بهطور خود به خود پائین خواهد آمد.
چاق بودن یک خطر کلی برای سلامتی است بنابراین با کاهش وزن نه تنها به کنترل فشارخونتان کمک میکنید بلکه به دیگر جنبههای سلامتی خود نیز کمک خواهید کرد گاهی کاهش مصرف سدیم (نمک) میتواند به کاهش فشارخون کمک نماید. لذا پزشک ممکن است یک رژیم غذایی با محدودیت نمک به شما توصیه کند. این بدان معنی است که باید از مصرف غذاهای شور خودداری نموده، مقدار نمک مصرفی را در طبخ غذاها و در سر سفرهها کاهش دهید و با مطالعه برچسبهای روی غذا به میزان نمک (سدیم) موجود در آنها پی ببرید.
با تجربه کردن موادی مثل سرکه، آبلیمو، گلپر، ادویه، سبزیجات معطر و برخی چاشنیهای دیگر شما میتوانید هنوز هم از غذاهای مورد علاقه خود لذت ببرید. نکته مهمی که در مورد رژیم غذایی باید به خاطر داشته باشید این است که رژیمها باید توسط پزشک به شما توصیه شوند و بعد از توصیه طبیب بهطور جدی به آن عمل نمائید.
ورزش و تفریح
داشتن فشارخون بالا به این معنی نیست که شما علیل و ناتوان هستید در حقیقت بیشتر افرادی که باید فشارخونشان کنترل شود به فعالیتهای عادی خود ادامه میدهند.از اینکه فعال باشید نترسید، ورزش باید بخشی از برنامه روزانه شما باشد. با اینکار وزن خود را نیز کاهش داده، آنرا در یک حد مطلوب حفظ خواهید کرد پزشک میتواند بهترین برنامه ورزش را به شما توصیه نماید. اما غالباً هر ورزشی که برای شما لذتبخش است و آن را به طور منظم انجام میدهید، احتمالاً مناسب خواهد بود.
دارو
در برخی افراد کاهش وزن، محدودیت نمک و دیگر تغییرات در میزان فعالیت و ورزش هم نمیتواند فشارخون را تا حد مطلوب کاهش دهند. در صورت چنین وضعیتی برای کنترل فشارخون نیاز به دارو میباشد. برخی از این داروها از طریق دفع آب و نمک (سدیم) و برخی دیگر با گشاد کردن عروق و جلوگیری از انقباض شریانها فشارخون را کاهش میدهند.
در بیشتر فشار خونهای اولیه، دارو فشارخون را کاهش خواهد داد. البته پاسخ هر فرد به دارو متفاوت است. لذا در صورتی که شما نیاز به دارو دارید ممکن است مدت زمانی لازم باشد تا پزشک با تجویز داروهای مختلف بهترین راه را برای کنترل فشارخون شما بیابد.
چگونه میتوانید به خودتان کمک کنید؟
برای موفقیت در درمان فشارخون به یک همکاری دسته جمعی نیاز است لذا باید شما و پزشکتان با همکاری یکدیگر این کار را عملی سازید در این میان شما مهمترین نقش را جهت کنترل فشارخونتان دارید. شما میتوانید با انجام موارد زیر به خودتان کمک کنید.
1) با پزشکتان در تماس مرتب باشید تا بتوانید فشارخونتان را تحت کنترل داشته باشید.
2) اگر پزشک دارویی را تجویز نمود طبق دستور عمل نمائید. اگر احساس ناراحتی بعد از تجویز دارو کردید آن را به پزشکتان اطلاع دهید این اطلاعات به پزشک در تنظیم دارو و جلوگیری از بروز عوارض جانبی داروها کمک میکند.
3) به توصیههای پزشکی در مورد رژیم غذایی و ورزش عمل نمائید.
4) به خاطر داشته باشید مادامی که شما با تیم مراقبت سلامتی خود همکاری مینمائید قادر خواهید بود فشارخونتان را کنترل کنید. 5) متأسفانه فشارخون بالا، بیماری است که در تمام طول عمر وجود داشته نمیتواند کاملا درمان شود اما مأیوس نباشید زیرامعمولا میتوان آن را تحت کنترل قرار داد.
زمانیکه یک برنامه درمانی را شروع کردید خواهید دید که کنترل فشارخون شما آسانتر از آن است که فکر میکردید. با کنترل فشارخون بالا خطر بروز بیماریهایی مثل سکته مغزی، نارسایی قلبی و بیماری کلیوی را در خود کاهش خواهید داد.
مطمئن باشید شما میتوانید این کار را انجام دهید.